Lizimetre Kullanılarak Maraş 18 Çeşidi Ceviz Ağacının Su Tüketiminin Belirlenmesi

Abstract

Son yıllarda ceviz yetiştiriciliğine olan ilginin artmasıyla birlikte kurulan yeni ceviz bahçelerinin sayısı da hızla artmaktadır. Bu bahçelerde yetiştirilecek meyve verimi yüksek ceviz ağaçlarının su tüketimlerinin bilinmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada, yüksek meyve verimine sahip olan Maraş 18 çeşidi ceviz ağacının Kahramanmaraş koşullarındaki su tüketimi miktarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda lizimetre, elektronik kantar, tahliye tankı, plüviyometre ve damla sulama sisteminden meydana gelen bir tartılı lizimetre sistemi (TLS) oluşturulmuştur. TLS, Programlanabilir Lojik Kontrolör cihazı (PLC) tarafından kontrol edilmiştir. Öncelikle TLS koşullarında bir boyutlu su dengesi yöntemi uygulanarak, iki yaşındaki genç ceviz ağacının 2018 yılı Haziran - Ekim dönemi boyunca günlük su tüketimi miktarları (ETgenç) belirlenmiştir. Daha sonra ETgenç miktarlarına bağlı olarak, yetişkin ceviz ağaçlarının günlük su tüketimi miktarları (ETyetişkin) tahmin edilmiştir. Genç ceviz ağacı için 1.22 - 3.20 mm gün-1 arasında değişen ETgenç miktarları elde edilmiştir. İki yaşındaki genç ceviz ağaçlarının yetişkin ceviz ağaçlarının %30 - 40’ı oranında su tükettikleri göz önünde bulundurularak, 15 günlük dönemler için ETyetişkin miktarları tahmin edilmiştir. ETyetişkin miktarları Haziran ayı için 6.77 mm gün-1, Temmuz ayı için 8.49 - 9.14 mm gün-1, Ağustos ayı için 5.71 - 6.00 mm gün-1, Eylül ayı için 3.86 - 7.43 mm gün-1 ve Ekim ayı için 3.49 mm gün-1 olarak tahmin edilmiştir. ETyetişkin miktarlarının “Türkiye’de Sulanan Bitkilerin Su Tüketim Rehberi” ile %80 oranında uyumlu oldukları ve yetişkin ceviz ağaçları için hazırlanacak sulama programlarında kullanılabilecekleri sonucuna ulaşılmıştır.