Günbatar, Mustafa SerkanTüreli, Sabriye2025-09-032025-09-032025https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=5NNqZKwwGohPh6_KCcfp-pgSMJfRgiddAmHwIcCi4uN3Bi1JXhzAyDHQHsknpJ6hhttps://hdl.handle.net/20.500.14720/28490Bilim ve teknoloji alanındaki hızlı ilerlemeler, yapay zekânın eğitimde giderek daha görünür hâle gelmesine yol açmaktadır. Yapay zekânın sınıf içi entegrasyondaki başarısı ise doğrudan öğretmenlerin yapay zekâ okuryazarlığı ve bu teknolojilere yönelik tutumlarına bağlıdır. Bu çalışma, 2024-2025 eğitim-öğretim yılında Van ili ve 13 ilçesindeki resmî okullarda görev yapan 512 öğretmenin yapay zekâya yönelik genel tutumlarını ve yapay zekâ okuryazarlıklarını bazı değişkenler açısından incelemeyi amaçlamaktadır. Karma yöntem deseniyle yürütülen araştırmanın nicel kısmında Yapay Zekâ Okuryazarlığı Ölçeği ile Yapay Zekâya Yönelik Genel Tutum Ölçeği uygulanmış; veriler betimsel istatistikler, normallik testleri ve hiyerarşik kümeleme analiziyle çözümlenmiştir. Nitel kısımda, Yapay zekâ eğitimi almış 6 öğretmen ve yapay zekâ eğitimi almamış 10 öğretmen olmak üzere toplam 16 öğretmenle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış, içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Bulgular, katılımcıların %88,3'ünün yapay zekâya olumlu tutum sergilediğini, ancak %59,4'ünün okuryazarlıkta düşük basamaklarda yoğunlaştığını göstermiştir. Yapay zekâ eğitimi almış öğretmenler, okuryazarlıkta ortalama 30 puan, tutumda 5 puan avantaj sağlamış; branş farklılıkları ve sınıf-içi internet erişimi de anlamlı etkiler üretmiştir. Görüşmeler, yapay zekâ eğitiminin teknik beceri, etik farkındalık ve pedagojik uyarlamayı güçlendirdiğini; altyapı ve branşa özgü çekincelerin olduğunu doğrulamıştır. Bu bulgulardan hareketle ilgili sonuç ve tartışmalar yapılmış olup, elde edilen verilerden yola çıkılarak eğitimcilere ve bundan sonraki çalışmalar için çeşitli öneriler sunulmuştur. Elde edilen veriler, Millî Eğitim Bakanlığına ve öğretmen yetiştiren programlara yapay zekâ içerikli eğitimler, branş temelli uygulama rehberleri ve okul bazlı teknik destek ağları geliştirme konusunda yol göstermekte; gelecek araştırmalar için boylamsal tasarımlar ve disiplinlerarası iş birlikleri önerilmektedir.Rapid advances in science and technology have made artificial intelligence increasingly visible in education, yet the success of its classroom integration depends directly on teachers' artificial intelligence literacy and their attitudes toward this technology. This study examines, in relation to several variables, the general attitudes toward artificial intelligence and the artificial intelligence literacy levels of five hundred twelve teachers working in public schools in Van Province and its thirteen districts during the 2024 to 2025 academic year. Using a mixed-methods design, the quantitative strand employed the Artificial Intelligence Literacy Scale and the General Attitude toward Artificial Intelligence Scale, and the resulting data were analyzed through descriptive statistics, normality tests, and hierarchical cluster analysis, while the qualitative strand involved semi-structured interviews with sixteen teachers—six who had received artificial intelligence training and ten who had not—and the transcripts were subjected to content analysis. The findings revealed that 88.3 percent of participants displayed positive attitudes toward artificial intelligence, yet 59.4 percent clustered at the lower levels of literacy; teachers who had received training enjoyed an average advantage of thirty points in literacy and five points in attitude, while subject-area differences and in-class Internet access also produced significant effects. Interviews confirmed that training enhances technical skills, ethical awareness, and pedagogical adaptation, whereas limitations related to infrastructure and subject-specific reservations constrain. Drawing on these results, the study offers conclusions and recommendations for educators and future research, providing guidance to the Ministry of National Education and teacher-preparation programs on developing artificial intelligence-focused training, subject-based implementation guides, and school-level technical support networks, while advocating longitudinal designs and interdisciplinary collaboration in future work.trEğitim ve ÖğretimEducation and TrainingMaster Thesis100947630