Budağ, CemalTaşal, TürkanBolat, Duran2025-05-102025-05-102003https://search.trdizin.gov.tr/en/yayin/detay/600167/farkli-protein-kaynaklarinin-rumende-mikrobial-protein-sentezi-ve-sut-verimi-uzerine-etkisihttps://hdl.handle.net/20.500.14720/12743Bu araştırmanın amacı fiğ (F), mürdümük (M), ve mısır glüteni (MG)'nin soya fasulyesi küspesi (SFK) yerine kullanılmasının rumende mikrobial protein sentezi ve süt verimi üzerine olan etkisini ortaya koymaktır. Bu çalışma, iki farklı aşamadan oluşmuştur. Araştırmanın birinci aşamasında, farklı protein kaynaklarının mikrobiyal protein sentezi ile bazı rumen parametreleri üzerine etkileri, ikinci aşamasında ise söz konusu protein kaynaklarının süt verimi ve kompozisyonu ile bazı rumen sıvısı ve kan parametreleri üzerine etkileri incelendi. Araştırmanın birinci aşamasında hayvan materyali olarak rumen füstülü ve duodenum kanülü takılmış, iki yaşlı 4 baş Kıvırcık X Morkaraman (Gl) melezi koç, deneme deseni olarak ise 4x4 Latin Kare yöntemi kullanıldı. Deneme yirmiikişer günden oluşan dört dönemde tamamlandı. Deneme rasyonlan kuru madde (KM) üzerinden izokalorik ve izonitrojenik olarak hazırlandı. Rasyonlarda protein kaynağı olarak sırasıyla soya fasulyesi küspesi (SFK), fiğ (F), mürdümük (M) ve mısır glüteni (MG) kullanıldı. Yemler hayvanlara ad libitum yem tüketimlerinin %5 fazlası olarak sunuldu. Grupların asetik, propiyonik ve bütirik asit ortalamaları ile rumen $NH_3$-N konsantrasyonları bakımından gruplar arasındaki fark önemli (P<0.05), rumen pH'sı bakımından önemsiz; yine ADF ve NDF sindirilme oranlan bakımından grup ortalamaları arasındaki farklar önemli (P<0.05), diğer besin maddeleri yönünden ise önemsiz bulundu.Duodenuma akan içerikteki NHs-N ve MikHP bakımından grup ortalamaları arasındaki farklar önemsiz, by pass protein miktarı önemli bulundu (P<0.05). Araştırmanın ikinci kısmında da aynı protein kaynaklan benzer oranlarda aynı kaba yemle kullanılmış, yine deneme düzeni olarak 4x4 latin kare deneme planı uygulanmıştır. Bu amaçla ikinci laktasyonda ve süt verimi bakımından birbirine yakın 4 adet İsviçre Esmeri süt ineği kullanılmıştır. Deneme süresince elde edilen kuru madde tüketim değerleri bakımından gruplar arasındaki farklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0.05). Gruplar arasında süt verimi, %4 yağa göre DSV ve KMDSV yönünden bir farklılık tespit edilmemiştir. Gruplar arasında süt yağı, sütte kuru madde ve kül oranlan bakımından bir farklılık gözlenmemiştir. Sütte bulunan yağsız kuru madde (YKM) oranlan ile süt şekeri bakımından gruplar arasındaki fark önemli bulunmuştur (p<0.05). Yemlemeden 3 saat sonra alınan rumen sıvısı örneklerinde pH, $NH_3-$N, asetik, propiyonik ile bütirik asit ve UYA değerleri ile asetik/propiyonik asit oranlan bakımından yem grupları arasında istatiksel bir farklılığa rastlanılmamıştır. Deneme grubundaki ineklerde yemlemeden 3 saat sonra alınan kan sıvısı örneklerinde SFK, F, M ve MG' Ii yem gruplarında serum total protein ve glikoz düzeyleri yönünden bir farklılık görülmezken, serum üre-N düzeyi MG' Ii grupta diğer gruplardan daha düşük bulundu (p<0.05). Sonuç olarak konuya ilişkin daha ayrıntılı araştırmaların yapılması gerektiğine karar verildi.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessBiyolojiZiraat MühendisliğiVeterinerlikProjectN/AN/A178600167