Demir, RecepYıldızbaş, Birsen2025-05-102025-05-102023https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=a0OMTmEd_3mfOBxT8SiBTIoSeocLk07OFNLNiFQGAGOniTe0fCnps6DnH6h8gKRuhttps://hdl.handle.net/20.500.14720/2085418. yüzyıl sosyal, siyasi ve ekonomik anlamda bir gerileme süreci olmakla birlikte bu yüzyılda klasik edebiyat şair kadrosu ve şiir bakımından en verimli çağını yaşamıştır. Zengin şair kadrosuna sahip bu yüzyılda hemen her nazım şekliyle şiirler yazılmış ve sanatlar icra edilmiştir. Bu gelenekte ve bilhassa 18. yüzyılda önemli bir yer işgal etmiş olan sanatlardan biri de 'tarih düşürme'dir. Tarih düşürme, ebced tablosundaki ilgili harflerin karşısındaki sayı değerinin hesaplanmasıyla verilmek istenen olay veya durumun bulunduğu yılı işaret eder. Tarih düşürme ilk olarak sadece vaka, durum ve önemli tarihlerin unutulmaması maksadıyla yazılmış daha sonra şairlerin şiir sanatını da icra ettiği tarih manzumelerine dönüşmüştür. Bu manzumeler; doğum, ölüm, tayin, padişahların tahta çıkışları, cülus dağıtımı, cirit, nişan atışı gibi yaptıkları çeşitli etkinlikler, düğünler, sakal bırakma, kılıç kuşanma, öldürülenler, şehit edilenler, yangın, sel, hastalık, fetih, mimari yapıların inşası ve tamiri gibi alanlarda yazılmıştır. Bu bakımdan tarih manzumeleri yazıldığı dönemin sosyal, kültürel, dini ve iktisadi özellikleri bakımından önemli bir yere sahiptir. Tarih manzumelerinde verimli bir asır olan 18. yüzyıla bu anlamda damgasını vurmuş olan şair Sürûrî'dir ve Sürûrî'nin açtığı bu çığırda birçok sanatçı maharetini göstermiştir. Bu şairlerden biri de aynı zamanda çalışmamızın konusu olan Nâşid ve onun tarih manzumeleridir. Nâşid, babası şair Ahmet Ratıp Paşa ve bulunduğu muhit itibariyle iyi bir edebi disiplinle yetişmiş; III. Mustafa, I. Abdülhamit ve bilhassa III. Selim Dönemlerinde saraydaki görevleri sayesinde padişahların tahta çıkışı, cülus, kılıç kuşanma ve sakal bırakma törenleri, şehzadelerin doğumu, devlet adamlarının mevkiye gelişi, vefat, kasr inşası, padişahın ve devlet erkânının nişan atışları gibi durumlara yakından tanıklık etmiş; bu durumu da tarih manzumelerine yansıtmıştır. Bu çalışmada Nâşid'in 49 tarih manzumesinin içerik, kişiler, mekân, eşya ve şekil bakımından incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu manzumeler yaşanılan döneme ışık tutması ve dönemin sosyal, kültürel, ekonomik ve dini hayatını yansıtması açısından önemlidir.Although the 18 th century was a period of social, political and economic decline, classical literature experienced its most productive period in terms of poet staff and poetry. In this century, which has a rich poet staff, poems were written and arts were performed in almost every form of verse. One of the arts that occupied an important place in this tradition and especially in the 18 th century is chronogram or time-writing. Ebced indicate the year of the event or situation that is desired to be given is calculated by calculating the number value opposite the relevant letters in the date reduction ebced table. Chronogram (time-writing) was first written for the purpose of not forgetting only the case, situation and important dates and then turned into historical poems in which the poets also performed the art of poetry. These poems; birth, death, appointment, enthronement of sultans, distribution of cülus, javelin shooting, engagement etc. various events such as weddings, growing a beard, wielding a sword, those killed, martyred, fire, flood, disease, conquest, construction and repair of architectural structures etc. written in fields such as. In this respect, historical poems have an important place in terms of the social, cultural, religious and economic characteristics of the period in which they were written. In this sense, the poet who left her mark on the 18 th century which was a productive century in historical poems, is Sururi and and many artists showed their skills in this era opened by Sururi. One of these poets is Naşid which is the subject of our study. Naşid was brought up with a good iterary discipline due to his father Ahmet Ratıp Paşa and his neighborhood, thanks to his duties in the palaca during the III. Mustafa, I. Abdülhamid and especially the III. Selim periods the sultans enthronement, cülus, sword-wielding and beard growth, their ceremonies the birth of the princes the arrival of the statesmen the death the construction of the pavilion etc. He closely witnessed situations such as the engagement shots of the sultan and the state officials and reflected this situation in his historical poems. In thisstudy, ıt is aimed to examine the 49 date poems of Naşid in terms of content, persons, place, belongings and form. These poems are important in terms of shedding light on the period and reflecting the social, cultural, economic and religious life of the period.trTürk Dili ve EdebiyatıTurkish Language and LiteratureMaster Thesis158811015