Tüfekçioğlu, AbdülhamitUçar, Metin2025-06-302025-06-302013https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=iTkOhwevEenJZ3onUvs52iRPlh6PxbwZesLzRs7wWvKjL7UKM3iStNxSdmsdI9kKhttps://hdl.handle.net/20.500.14720/25808Bu çalışmada, Arnavutluk?ta Osmanlı hâkimiyeti sürecinde inşa edilmiş olan yapılardaki süslemelerin tespit edilmesi ve incelenmesi amaçlanmıştır. Osmanlı İmparatorluğu, on beşinci yüzyıl sonlarından yirminci yüzyıl başlarına kadar süren dönem içerisinde, bu coğrafyada farklı ve çok sayıda yapı inşa etmiştir. Bu yapılar sadece işlevsel özellikleri ile değil aynı zamanda mimari süslemelerdeki estetik yönleri ile de dikkat çekmektedirler. Bilindiği üzere mimari süslemeler, çabuk bozulmaları ve farklı nedenlerle tahrip edilmelerinden dolayı zaman içerisinde yok olmaktadırlar. Bu nedenle Arnavutluk?taki Osmanlı Dönemi?nde inşa edilip günümüze ulaşmış yapılardaki süslemelerin tespit edilmesi, kayıt altına alınması ve belgelenmesi Türk sanat tarihi açısından önemlidir. Araştırmada; İmparatorluğun bu coğrafyadaki yapılarda ortaya koyduğu süslemeler, yapıldıkları tarihlere göre tasnif edilmiş, bulundukları yerlere göre incelenmiştir. Malzeme türü ve motif çeşitliliği açısından ele alınan süslemeler, üslup, teknik ve düzenleme açısından analiz edilmeye çalışılmıştır. Mimari süslemelerin kimler tarafından nasıl yaptırıldığı irdelenmiş; sanatkârlar ile yetiştikleri okul ve atölyeler yerel-bölgesel kültürler içerisinde değerlendirilmiştir. Süslemelerin oluşumunda üslup özellikleri ve dönemin etkileri araştırılmış, başkent İstanbul?un himayesi ve Anadolu ile etkileşiminin nasıl gerçekleştiği sorusuna cevap aranmıştır.Arnavutluk?taki Osmanlı mimarisinde görülen süslemeler, genel ilkeler açısından türdeş ancak özele inildiğinde bazı farklılıklar ortaya koymaktadır. Anadolu?da daha yaygın olarak kullanılan taş ve çini süslemeler, Arnavutluk?ta coğrafi koşullara bağlı olarak yerini boya ve ahşap malzemeli süslemelere bırakmıştır. Anadolu?daki yapı örneklerinde daha çok geometrik süslemeler öne çıkarken, Arnavutluk?ta bitkisel süslemelerin tercih edildiği görülmektedir. Bu süslemeler, bazı farklılıklar göstermelerine rağmen; Balkanlarda Türk-İslâm kimliğini en güçlü şekilde yansıtan örnekleri temsil ederler. Bu yapılardaki süslemelere Osmanlı kimliğini kazandıran özellik, motif ve kompozisyonların türü ve biçiminden ziyade, süslemelerin temsili ve ele alınış biçiminde yatmaktadır. Bu nedenle, Osmanlı hâkimiyeti sırasında Arnavutluk?ta inşa edilen yapılar ve süslemeleri, malzeme, üslup, teknik ve düzen farklılığına bakılmaksızın tarihsel bir olgu olarak Osmanlı sanatının ürünleri olarak kabul edilir. Anahtar Kelimeler: Balkanlar, Arnavutluk, Osmanlı Mimarisi, Osmanlı Sanatı, Süsleme,In this study, it is aimed to detect the decorations on the structures, those who have survived and those who were seen on documents and photographs which were structured during the Ottoman rule. Ottoman Empire built a large number of different structures in this region during the period which lasted from the late fifteenth century till the beginning of the twentieth century. These structures drew the attentions not only with functional properties and also with the aspects of aesthetics on architectural decorations. As known, architectural decorations are disappearing in time due to rapid deterioration and being destroyed with different reasons. Therefore, recording and documenting of the decorations on the structures which have survived in Albania, which had been structured during the Ottoman period, are very important for Turkish Art History.In this research, the decorations on the structures which were made by The Empire, were classified according to their construction date and analyzed according to their original sites. Having been taken up in terms of type of material and variety of motif, decorations were tried to be analyzed in terms of style, technics and design. It was explicated that who made these architectural decorations and how? Artists and schools, workshops which they grew up were evaluated in the local-regional cultures. Stylistic features and effects of the period during the formation of decoration were investigated and the answer was searched for the question ? how the interaction was happened between Istanbul and Anatolia and the patronage of the capital city Istanbul.Decorations in Ottoman architecture in Albania are heterogeneous in terms of general principles but in particular evaluation some differences are also seen. Commonly used in Anatolia, stone and tile decorations leave their place to painted and wooden decorations depending on the geographical conditions in Albania. Geometrical decorations stand out more in example of structure in Anatolia, however in Albania herbal decorations are always preferred. Although these decorations show some differences, they represent the examples which are the most powerful reflections of Turkish- Islamic identity in Balkans. The feautures which give identity of Ottoman to decorations on these structures are represantative of decorations and way of taking up rather than motif, sort of composition and format. Therefore, the structures built in Albania during the reign of Ottoman Empire and decorations on them, have been accepted as products of Ottoman Art, as a historical phenomenon, regardless of material, style, technique and design differences. Key Words; Balkans, Albania, Architecture of Ottoman, Art of Ottoman, DecorationtrSanat TarihiDuvar ResimleriMimari SüslemelerOsmanlı MimarisiTürk Süsleme SanatıArt HistoryWall PaintingsArchitectural DecorationsOttoman ArchitectureTurkish Decorative ArtDoctoral Thesis559345720