Türker, MusaEfendioğlu, Özlem2025-06-302025-06-302008https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=biL2P3cCsPgUNjVdV2BsGCgKkX5elsvTQOWMp1tZ6pDTkyVLv_ehTJKuZlpWDopOhttps://hdl.handle.net/20.500.14720/27619Soya fasülyesi [Glycine max. (L.) Merrill] bitkisinin, Agrova SA88 varyetesi üzerinde in vitro klonal çoğaltım çalışması gerçekleştirilmiştir. Denemelerde kullanılan fideler in vitro koşullarda çimlendirilmiştir. Çimlendirilen fidelerden alınan gövde ucu, boğum, yaprak, petiyol, kök, kotiledon, ve hipokotil eksplantları Murashige ve Skoog (MS) ve Gamborg's B5 ortamlarında farklı bitki büyüme düzenleyicileri (BBD) ile muamele edilip genotipin, kullanılan eksplantın ve BBD'nin soya fasülyesi bitkisinin klonal üretimi üzerine etkileri araştırılmıştır. Oksin olarak 2,4-D, IBA ve NAA, sitokinin olarak da KN, BAP ve t-Z'lerden farklı konsantrasyon ve kombinasyonlarda adventif sürgün rejerenasyonu için uygulanmıştır. Eksplantlara uygulanan BBD'nden benzil amino pürün (BAP) ve kinetin (KN)'in 2 ve 3 mg/l konsantrasyonlarında en iyi tomurcuk patlaması ve gövde gelişiminin olduğu gözlenmiştir (3-5 adet). Yaprak, petiyol ve kotiledon eksplantlarında ise trans zeatin (t-Z) ve 2,4-dikloro fenoksi asetik asit (2,4-D)' in 2 mg/l ve 4 mg/l konsantrasyonları kallus gelişimine neden olmuştur. Gövde gelişimi gözlenen sürgünlerin köklendirilmesi için ise naftelen asetik asit (NAA) ve indol-3-bütürik asit (IBA) uygulanmış ve 2 mg/l IBA'nın kök gelişimini uyarmada en etkili BBD olduğu saptanmıştır. Gövde gelişimi ve köklendirilmesi tamamlanmış sürgünler gelişimlerinin devam ettirebilmeleri için ayrıştırılarak BBD olmayan MS ortamına aktarılmıştır. Olgunlaşmış bitkiler daha sonra saksılara transfer edilerek sağlıklı fideler elde edilmiştir. Farklı BBD uygulanmış ortamlarda yetişen doku ve organlarda meydana gelmesi olası varyasyonlar RAPD primerleri ile test edilmiş ve harhangi bir varyasyon gözlenmemiştir.Micropropagation applications on the Agrova SA88 variety of soybean [Glycine max. (L.) Merrill] were carried out. The seeds were surface sterilized and grown in vitro. The shoot tip, nod, leaf, petiole, root, cotyledon and hypocotyls explants from seedlings were incubated in Murashige and Skoog (MS) and Gamborg?s B5 medium with different concentration of plant growth regulators (PGR) to investigate the effect of genotype, PGRs and explant on clonal propagation of soybean. As PGRs, auxin and cytokinin in different concentration and combination for adventitious shoot and auxins for root regeneration were employed. Among the PGRs applications, benzyl amino purine (BAP) and kinetin (KN) were found to be most influential on adventitious shoot regeneration (3-5 buds) of soybean in 2 and 3 mg/l concentration. The Z and 2,4-dicloro phenoxy acetic acid (2,4-D) in 2-4 mg/l concentration gave callus on leaf, petiole and cotyledon. The grown stem on explants were separated and incubated in MS medium with the PGRs of naphthalene acetic acid (NAA) and indole-3-butyric acid for root development. 2 mg/l IBA was found to be more suitable for root development. The regenerated seedling were transferred PGRs-free MS medium for seedling development and the healthy individuals were acclimatize in pots and healthy plants were provided. Somaclonal variations were investigated with RAPD primers on different tissues and organs regenerated with different PGR and no variation was found.trBiyolojiBiyoteknolojiBiologyBiotechnologyMaster Thesis57179407