Türkmut, LeventSer, Gazel2025-06-302025-06-302004https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=ERzfJLahXz4lHWyByonS6YnR7at0b9yfpRdgabsuLy4h5Fqx1cIAJWipGKRG3H2Khttps://hdl.handle.net/20.500.14720/25718Bu çalışmada, değişken nicelikler için kontrol grafikleri (Shewhart), birikimli toplam kontrol grafikleri (CUSUM) ve üstel ağırlıklı hareketli ortalama (EWMA) kontrol grafikleri, süreçte meydana gelebilecek hedef ortalamadan küçük ve büyük ölçekli kaymaları tespit etmek amacıyla kullanılmıştır. Bu kaymalar tespit edilmeden önce süreç boyunca kullanılacak kontrol sınırları hesaplanmıştır. Söz konusu çalışmada kullanılan süt örnekleri Tunceli ilinde bulunan Simge Süt İşletmesi'nden sağlanmıştır. Veri kümesi, günlük olarak ölçümlenen sütteki kalite özelliklerinden (kurumadde, asitlik (pH), yağ) oluşmuştur. Elde edilen veri kümesi, 100 günlük dönemi kapsamaktadır. Buna göre, veri seti beşer günlük dilimler şeklinde düzenlenmiş, günlük olarak her değişkene ait bir ölçüm değeri alınarak, kontrol tablolarına işlenmiş ve alt gruplar 20 haftadan oluşturulmuştur. Düzenlenen veri setine Shewhart kontrol grafikleri uygulanarak süreç hakkında bilgi edinilmiş ve geçici kontrol sınırları belirlenmiştir. Sonraki aşamalarda CUSUM ve EWMA kontrol grafikleri uygulanarak, süreçteki hedef ortalamadan sapmalar belirlenmiş üretim süreci için ileriye dönük tahminlemeler yapılmıştır. Çalışmada, değişkenler için kullanılan kontrol grafikleri uygulaması sonucunda 1 nokta hedef ortalamayı aşarak kontrol dışı sinyal vermektedir. CUSUM ve EWMA kontrol grafikleri uygulaması sonucunda 1 5 noktanın kontrol sınırlarını aşarak sürecin kontrol dışına çıktığı görülmüştür. Bu sonuçlar ışığında değişkenler için kontrol grafikleri, hedef ortalamadan büyük kaymaların tespitinde iyi sonuç verirken, hedef ortalamadan küçük kaymalarda ise CUSUM ve EWMA kontrol grafiklerinin daha hassas sonuçlar verdiği belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: İstatistiksel kalite kontrolü, Süreç kontrolü, Kontrol grafikleri, Shewhart kontrol grafiği, CUSUM kontrol grafiği, EWMA kontrol grafiğiIn this study, control graphics for variable quantities such as cumulative control (CUSUM) and exponentially weighted moving average graphic have been used to determine the minor and major deviations occur during the process. Before determining the deviations the control levels were evaluated. Milk samples were supplied from Simge Dairy Co. (Tunceli, Turkey). Data consists of values obtained daily by measurement of milk quality characteiristics (dry matter, pH and fat). Data obtained during 100 days period. In 5 days intervals, each variable measured daily for one time, registered on tables and the subgroups formed in 20 weeks. Shewhart control graphics applied to arrange data sets, information obtained about the process and the temporary levels determined. Then CUSUM and EWMA control graphics applied to determine the deviations from object mean of process and further estimations about the production have been done. The results of applying the control graphics for variables showed that 1 point exceeded the object mean and gave out of control signal. As a result of CUSUM and EWMA control graphics application, 18 points found to exceed the control levels and the process seems to be out of control. The results showed that control graphics for variables can be used to determine the major deviation from object mean but for minor deviations CUSUM and EWMA control graphic gave more sensitive results. Key Words: Statistical quality control, Proces control, Control graphics, Shewhart control graphic, CUSUM control graphic, EWMA control graphic. mtrZoolojiZoologyMaster Thesis51154778