Durak, Emre DemirerDemır, SemraGüneş, HasretBoyno, Gökhan2025-05-102025-05-1020212148-23062528-858X10.19159/tutad.933578https://doi.org/10.19159/tutad.933578https://search.trdizin.gov.tr/en/yayin/detay/445993/cesitli-organik-atiklarin-barbunya-fasulyesi-phaseolus-vulgarisl-var-pinto-bitkisinin-gelisimine-ve-arbuskuler-mikorhizal-funguslara-etkisihttps://hdl.handle.net/20.500.14720/19079Bu çalışmada, farklı organik atıkların [Üzüm cibresi (ÜC),fındık zurufu(FZ) ve fındık koruğu (FK)] barbunya fasulyesi(Phaseolus vulgaris L. var. Pinto)’nin gelişimine ve Arbusküler Mikorhizal Funguslar (AMF)’a [Rhizophagus irregularis(Ri), Gigaspora margarita(Gm) ve Ticari AMF (ERS)]etkisinin belirlenmesi hedeflenmiştir.Bitkiler,organik atıklardan % 3 oranındatoprağakarıştırılarakhazırlananyetiştirme ortamındaiklim odası koşullarında yetiştirilmiştir. Deneme sonunda, AMF kök kolonizasyonu, mikorhizal bağımlılık, topraktaki spor yoğunluğu, bitkide toplam fosfor (P) miktarı belirlenmiş ve bitki gelişimparametreleri (sürgün çapı, sürgün boyu, kök uzunluğu, toplam bitki yaşve kuru ağırlık) değerlendirilmiştir. Elde edilen verilere göre ÜC’nin, AMF kök kolonizasyonuna ve toprak spor yoğunluğuna etkisi olmamış ancak mikorhizal bağımlılığı ve P miktarını arttırmıştır. FK, Ri ve Gm’nin kök kolonizasyonu, mikorhizal bağımlılık ve topraktaki spor yoğunluğunda artış sağlarken, FZ ise Gm’ninmikorhizal bağımlılığıve topraktaki spor yoğunluğunu olumlu yönde etkilemiştir. FK ve ERS’nin birlikte uygulaması barbunya bitkisinde bazı gelişim parametrelerini artırırken, kullanılan bütün organik atıkların AMF türleri ile interaksiyonu toplam P miktarını arttırmıştır. Sonuç olarak, söz konusu tarımsal atıkların hem bitki gelişimi hem de topraktakiyararlı mikroorganizma popülasyonunun teşvik edilmesi açısından ümitvar olduğu görülmektedir. Bu bağlamda tarımsal atıkların geri dönüşümünün sağlanmasının toprak ve çevre sağlığının korunmasının yanı sıra tarımsal üretimin sürdürülebilirliğininsağlanması yönünde de faydalı olacağı düşünülmektedirtrinfo:eu-repo/semantics/openAccessMantar BilimiBitki BilimleriArticle82N/AN/A235247445993