Dede, SemihaAydın, Neşe2025-06-302025-06-302010https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=zqI_ZOq-b18GC2rT9c2JGpXtMBwGS710SirrDNKwNIL-o24qcYlCQcWl-BkK5j5Zhttps://hdl.handle.net/20.500.14720/26575Bir sağlık sorunu oluşturması yanında, hayvanların verimlerindeki kayıplar nedeniyle de aynı zamanda ekonomik bir sorun oluşturan doğal florozis, endemik olarak Türkiye'de ve birçok ülkede görülmektedir. Florozisli bireylerde, mineral metabolizmasının, özellikle florozisten en çok etkilenen kemik ve diş dokuları ile floroziste mineral metabolizması çok fazla araştırılmamış olan dişeti dokularında nasıl etkilendiğinin ayrıntılarının araştırılması amacıyla bu tez çalışması planlandı. Endemik olarak kronik florozis görülen Ağrı Doğubayazıt ilçesi Ayrancı Köyü'nden, iki ve daha üzeri yaşlı olan 10 adet Akkaraman koyun florozisli grup olarak ayrıldı. Hayvanlardan alınan idrar örneklerinde iyon selektif elektrot ile flor düzeyleri ölçüldü ve klinik olarak florozis tanısı konulan koyunlarda idrar flor konsantrasyonları 6.74 ± 0.49 ppm, sağlıklı olan koyunlarda ise 1.50 ± 0.30 ppm olarak saptandı. Usulüne uygun olarak yaş yakma yöntemiyle hazırlanan kemik, diş ve diş eti örneklerinde makro (Ca, P, Mg) ve iz element (Cu, Zn, Mn) analizleri yapıldı ve istatistiksel olarak değerlendirildi. Florozisli hayvanlarda kemik kalsiyum, fosfor, magnezyum, çinko ve manganez düzeylerinin kontrol grubuna göre önemli bir fark arz etmediği görüldü. Ancak bakır düzeylerinin florozisli grupta kontrolden önemli oranda düşük (p<0.05) olduğu saptandı. Dişte, kalsiyum düzeyleri florozisli grupta arttığı (p<0.05), magnezyum (p<0.05), bakır (p<0.05) ve manganez (p<0.01) düzeylerinin azaldığı tespit edildi. Fosfor ve çinko düzeylerinde bir değişiklik görülmedi. Diş eti örneklerinde kalsiyum ve manganez düzeylerinin florozisli koyunlarda önemli oranda arttığı (p<0.01) görüldü. Magnezyum düzeylerinin florozisli grupta kontrole göre önemli oranda (p<0.05) düştüğü belirlendi. Fosfor, çinko ve bakır düzeyleri bakımından ise gruplar arasında istatistiksel bir fark tespit edilmedi. Çalışmadan elde edilen verilerin ışığında, gerek yapısal olarak, gerekse katalitik olarak metabolizmasına katıldıkları kemik, diş ve diş etindeki mineral ve iz element metabolizmalarının, kronik florozisten etkilendiği görüldü. Kemik, diş ve dişetinde makro ve iz element profilinin kronik floroziste araştırıldığı bu çalışmanın bundan sonraki çalışmalar için yararlı olabileceği ve bu organların hassasiyetinin ve kırılganlığının ortaya konulmasında da kullanılabileceği sonucu çıkarılabilir.Together with producing a health problem, Natural fluorosis, which constitutes an economical problem, is seen endemically in Turkey and various countries. This research thesis is planned in detail in order to investigate the effects of mineral metabolism in fluorised individuals? dental and bone tissues, that are mostly effected, and on gingival tissues, mineral metabolism, which is poorly investigated. From Ayrancı Village of Doğu Beyazıt District in Ağrı Province, 10 fluorised Endemic Akkaraman species over 2 years old are chosen as fluorised group. In the urine samples collected from these animals, ion selective electron and flour levels are measured and urine flour concentration is found 6.74 ± 0.49 ppm in unhealthy sheep while it is found 1.50 ± 0.30 ppm in healthy ones. According to bone, dental and gingival samples prepared with respect to wet decomposition method, macro (Ca, P, and Mg) and trace element (Cu, Zn and Mn) analyses are carried out and evaluated statistically. It is found out that bone calcium, phosphor, magnesium, zinc and manganese levels in fluorised animals is not considerably different with respect to control 1 group. However, cupper levels are found to be considerably high (p<0.05) from the levels of control group. In dental structure, it is found out that; calcium levels increased (p<0.05) in fluorised group while magnesium (p<0.05), cupper (p<0.05) and manganese (p<0.01) is degreased. No change is observed in the levels of phosphor and zinc. Calcium and manganese levels in gingival samples of fluorised sheep are found to have increased considerably (p<0.01). Magnesium levels are found to have increased considerably in fluorised group (p<0.05) with respect to non-fluorised group. No statistical difference is found between groups in terms of phosphor, zinc and copper levels. Based on the findings in the research, it is found out that; hard tissues such as bone and dental tissues that are both structurally and catalytically included in its metabolism together with trace element metabolisms and gingival mineral, for being a soft tissue, is effected by fluorosis. Although there are previous studies conducted on bone, in this study which investigated macro and trace element profile of cronical fluorosis in dental and gingival tissues, it is concluded that; it would be profitable if the sensitivity and fragility of these organs are also paid attention.trBiyokimyaVeteriner HekimliğiEser ElementlerFlorür ZehirlenmesiFlorürlerFlüorHayvan HastalıklarıKoyunlarMinerallerZehirlenmelerBiochemistryVeterinary MedicineTrace ElementsFluoride PoisoningFluoridesFluorineAnimal DiseasesSheepMineralsPoisoningsMaster Thesis64294325