Kazankaya, AhmetAcar, Songül2025-06-302025-06-302012https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=rcbWnuqW6HxCZ_98ARapglPGqi4M29EBHfQsN_6SHTCgilBbJE0LkGA5A9kUkb-6https://hdl.handle.net/20.500.14720/26189Bu çalışma 2010-2012 yılları arasında Eğil ve Ergani (Diyarbakır) yöresinde tohumdan yetişmiş badem popülasyonu içerisinde geç çiçeklenen ve üstün nitelikli genotiplerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaç doğrultusunda 80 genotip işaretlenmiştir. Araştırma sonucunda, tartılı derecelendirme yöntemine göre 12 genotip ümitvar seçilmiştir. Ümitvar seçilen genotiplerde, tam çiçeklenme dönemi 2011 ve 2012 yıllarında Mart ayının II. haftası ile III. haftası arasında gerçekleşmiştir. Ümitvar olarak seçilen 12 genotipin kabuklu meyve ağırlıkları 4.67 (21-ER-75) - 9.30 (21-EĞ-17) g, iç badem ağırlıkları 1.02 (21-ER-80) ? 1.40 (21-EĞ-04) g, iç oranları %19.31 (21-ER-71) ? 26.66 (21-EĞ-17) arasında, kabuk kalınlıkları 3.08 (21-ER-75) - 4.94 (21-EĞ-17) mm, çift iç oranı % 0.00 ? 10.00, ikiz iç oranı % 0.00 ve sağlam iç oranları % 95.00 - 100.00 arasında değişmiştir. Genotipler meyve şekli bakımından 3'ü uzun dar, 4'ü uzun oval, 4'ü kalp ve 1'i elips grubunda yer almıştır. Genotiplerin 2'si çok açık, 1'i açık, 5'i orta açık ve 4'ü koyu kabuk renginde saptanmıştır. Ümitvar genotiplerin 5'i orta iri ve 7'si iri belirlenirken, 9 adet genotip tatlı ve 3 adet genotip ise acı badem gurubunda yer almıştır. Genotiplerin 2'si orta açık, 9'u koyu ve 1'i çok koyu iç badem renginde değerlendirilmiştir. Ağaç şekli 5 genotipte dik yayvan ve 4 genotipte yayvan olup, 3 genotipte ise dik olarak belirlenmiştir. Çiçek rengi 7 genotipte beyaz, 3 genotipte pembe ve 2 genotipte ise açık pembe olarak kaydedilmiştir.Anahtar kelimeler: Diyarbakır, badem, seleksiyon, genotip, meyve özellikleriThis study was carried out to determine late flowering genotypes with superior quality in naturally self-grown almonds population. The study was performed around Egil and Ergani(Diyarbakır) districts during 2010-2012. In line with this objective, 80 genotypes were labeled, 12 genotypes were selected as promising genotypes according to weighted Grading Method. In this study, full flowering of promising genotypes was observed between the second and third week of March in 2011 and 2012. The fruit weight with shell, kernel weight, kernel ratio, shell thickness, double kernel ratio, twin kernel ratio and healthy kernel ratio of promising genotypes were ranged from 4.67 (21-ER-75) - 9.30 (21-EĞ-17) g, 1.02 (21-ER-80) ? 1.40 (21-EĞ-04) g, 19.31% (21-ER-71) ? 26.66 (21-EĞ-17), 3.08 (21-ER-75) - 4.94 (21-EĞ-17) mm, % 0.00 ? 10.00, % 0.00, 95.00 - 100.00 %, respectively. In terms of fruit shape, 3 genotypes were long-thin, 4 genotypes were long-oval, 4 genotypes were heart and 1 genotype was ellipse. Among genotypes, 2 genotypes had extra light, 1 genotype had light, 5 genotypes had medium light and 4 genotypes had dark shell color. It was demonstrated that kernel taste of 9 genotypes were sweet and 3 genotypes were bitter. When comparing in terms of kernel almond color, 2 genotypes were medium-light, 9 genotypes were dark and 1 genotype was extra dark. It was found that tree shape was upright-spread in 5 genotypes, spread in 4 genotypes and upright in 3 genotypes. The color of flower was white in 7 genotypes, pink in three genotypes and light pink in two genotypes.Key words; Diyarbakır, almond, selection, genotype, fruit characteristicstrZiraatAgricultureMaster Thesis101323255