Özdemir, Pınar GüzelÇelikkaleli, Şuheda Tapan2025-05-102025-05-102021https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=v7BkNnnepTnbhn8rNR77LYg61yIsg7AMoHOgFBDBPjtTqrTJaPhN-ML8aeLfhp1-https://hdl.handle.net/20.500.14720/21886İnternet bağımlılığı (İB); temel işlevleri yerine getirmeye engel olacak şekilde internetin aşırı kullanıldığı, internete bağlanılamadığında yoksunluk ve tolerans belirtilerin görüldüğü klinik bir fenomen olarak tanımlanabilir. İnternet bağımlığı kişilerin yaşam kalitesini ve işlevselliğini bozar. Son yıllarda yapılan çalışmalarda internet bağımlılığının psikiyatrik hastalıklar ya da ruhsal sorunlarla sıklıkla birliktelik gösterdiği bulunmuştur. Yaptığımız bu çalışmada internet bağımlılığının dissosiyasyon, sirkadiyen tercihler ve başa çıkma yöntemleri ile olan ilişkisinin depresyon tanısı konulan hastalar ve sağlıklı kontrollerde gözden geçirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza 200 sağlıklı gönüllü ve DSM-5'e göre depresyon tanısı almış 90 depresyon hastası alınmıştır. Katılımcıların tümüne Sosyodemografik Bilgi Formu, Young İnternet Bağımlılığı Testi- Kısa Formu (YİBT-KF), Sabahlılık-Akşamlılık Ölçeği (MEQ), Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği (DES), Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği (COPE) ve Beck Depresyon Ölçeği (BDE) uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmamızda BDE, DES ve YIBT-KF toplam puanları depresyon grubundaki hastalarda sağlıklı gruptaki katılımcılardan anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur (p<0,001). Çalışmamıza katılan kişiler sirkadiyen tercihler açısından değerlendirildiğinde sağlıklı grup ve depresyon grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuş (p<0,001) ve sağlıklı gruptaki katılımcıların daha ziyade sabah tip ve ara tip oldukları; depresyon grubundaki hastaların ise daha ziyade akşam tip ve ara tip oldukları tespit edilmiştir. Katılımcıların başa çıkma tutumları değerlendirildiğinde depresyon grubundaki hastaların soruna odaklanma ve duyguları açığa vurma (p:0,015), inkâr (p:0,011), davranışsal olarak boş verme (p<0,001), geri durma (p:0,013), madde kullanımı (p<0,001) başa çıkma tutumlarını sağlıklı gruptaki katılımcılara kıyasla daha fazla kullandıkları, sağlıklı gruptaki katılımcıların ise pozitif yeniden yorumlama ve gelişme (p<0,001), aktif başa çıkma (p<0,001), dini olarak başa çıkma (p:0,014), plan yapma (p<0,001) başa çıkma tutumlarını depresyon grubundaki hastalara kıyasla daha fazla kullandıkları tespit edilmiştir. Çalışmamızda sağlıklı grupta internet bağımlılığı ölçeğinden alınan toplam puan ile BDE ölçeğinden alınan toplam puan (p:0,006) ve DES ölçeğinden alınan toplam puan (p<0,001) arasında anlamlı fark bulunmuştur. Depresyon grubunda internet bağımlılığı puanı yüksek olanların şakaya vurma (p:0,01), kabullenme (p:0,03), diğer meşguliyetleri bastırma (p:0,03) başa çıkma tutumlarını, sağlıklı grupta internet bağımlılığı puanı yüksek olanların ise zihinsel boş verme (p:0,001), inkar (p<0,001), şakaya vurma (p:0,03), davranışsal olarak boş verme (p<0,001), geri durma (p:0,015), madde kullanımı (p<0,001), kabullenme (p:0,001) başa çıkma tutumlarını istatistiksel olarak anlamlı derecede fazla kullandıkları tespit edilmiştir. Sonuç: İnternet bağımlılığının dissosiyatif semptomlar, kronotip ve başa çıkma yöntemleri ile ilişkisine baktığımız çalışmamızda her iki grupta internet bağımlılığının akşam tipi olanlarda diğer tüm tiplerden daha yüksek olduğu saptanmıştır. Her iki grup ayrı incelendiğinde depresyon grubunda internet bağımlılığı puanları yüksek olanların duygusal odaklı başa çıkma tutumlarını daha fazla kullandıkları, sağlıklı grupta internet bağımlılığı puanları yüksek olanların uyumsal olmayan başa çıkma tutumlarını anlamlı derecede fazla kullandıkları tespit edilmiştir. Dissosiyatif belirtiler ve internet bağımlılığı ilişkisi incelendiğinde sağlıklı grupta internet bağımlılığı puanları arttıkça dissosiyatif belirtilerin görülme sıklığının arttığı tespit edilmiştir. İnternet bağımlılığının tanı ve tedavi sürecinde hastalarda psikiyatrik komorbidite ile birlikte başa çıkma yöntemlerinin, eşlik eden dissosiyatif belirtilerin ve sirkadiyen tercihlerinin tespiti oldukça önemlidir. Tedavi sürecinde uygun baş etme yöntemlerinin kazandırılması ve hastaların sirkadiyen tercihlerine uygun programların yapılması internet bağımlılığının sıklığını azaltabilir ve davranışsal bağımlılık tedavisinde kullanılabilir.Internet addiction (IA); it can be defined as a clinical phenomenon where the internet is used excessively to prevent basic functions and withdrawal and tolerance symptoms are seen when the internet cannot be connected. Internet addiction impairs quality of life and functionality. In recent studies, it has been found that internet addiction is frequently associated with psychiatric diseases or mental problems. In this study, we aimed to review the relationship of internet addiction with dissociation, circadian preferences and coping methods in patients diagnosed with depression and in healthy controls. Materials and Method: 200 healthy volunteers and 90 patients diagnosed with depression according to DSM-5 criteria were included in our study. Sociodemographic Information Form, Young Internet Addiction Test-Short Form (YIBT-SF), Morning-Evening Scale (MEQ), Dissociative Experiences Scale (DES), COPE (Coping Orientation to Problems Experienced) Inventory and Beck Depression Inventory (BDI) were administered to all participants. Results: In our study, BDI, DES and YIBT-SF scores were found to be significantly higher in patients in the depression group compared to the healthy group (p<0.001). When the participants in our study were evaluated in terms of their circadian preferences, a statistically significant difference was found between the healthy group and the depression group (p<0.001) and it was determined that the participants in the healthy group were mostly morning type and intermediate type, while the patients in the depression group were mostly evening type and intermediate type. When the coping attitudes of the participants were evaluated, the patients in the depression group used the following more than the healthy participants; focuse on and venting emotions (p:0.015), denial (p:0.011), behavioral disengagement (p<0.001), restraint-coping (p:0.013), substance use (p<0.001). Whereas the participants in the healthy group used positive reinterpretation and development (p<0.001), active coping (p<0.001), turning to the religion (p:0.014) and planning ( p<0.001) more than patients in the depression group. In the healthy group a significant difference was found between the total score from the YIBT-SF and BDI scale (p:0.006) and DES scale (p<0.001). In the depression group, individuals with high internet addiction scores showed coping attitudes like joking (p:0.01), acceptance (p:0.03) and supression of competing activities (p:0.03). In healthy subjects with high internet addiction scores the following coping methods were more commonly used and the differences were statistically significant; mental disengagement (p:0.001), denial (p<0.001), joking (p:0.03), behavioral disengagement (p<0.001), restraint-coping (p:0.015), substance use (p<0.001) and acceptance (p:0.001). Conclusion: In our study, in which we looked at the relationship of internet addiction with dissociative symptoms, chronotype and coping methods, it was found that internet addiction in both groups was higher in those with evening type than all other types. When both groups were examined separately, it was found that those with high internet addiction scores in the depression group used emotionally focused coping attitudes more, and those who had high internet addiction scores in the healthy group used nonadaptive coping attitudes significantly more. When the relationship between dissociative symptoms and internet addiction was examined, it was determined that the frequency of dissociative symptoms increased as the internet addiction scores increased in the healthy group. In the diagnosis and treatment process of internet addiction, it is very important to determine the coping methods, accompanying dissociative symptoms and circadian preferences with psychiatric comorbidity in patients. Gaining appropriate coping methods in the treatment process and making programs suitable for the circadian preferences of the patients can reduce the frequency of internet addiction and can be used in the treatment of behavioral addiction.trPsikiyatriBağımlılıkBağımlılıkBaşa çıkmaBelirti ve semptomlarDissosiyatif bozukluklarSirkadiyen ritimİnternet bağımlılığıPsychiatryDependencyDependencyCopingSigns and symptomsDissociative disordersCircadian rhythmInternet addictionSpecialist Thesis108682335