Özkan, Zekiyeİlik, Abdullah2025-05-102025-05-102024https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=LY6e5xGA7WWUpEdrBmEPLodpDy-ARlUoImK3A2ZcF-1mRo1Vo9mkEIZIHiXtX3sRhttps://hdl.handle.net/20.500.14720/24554Bu araştırmada Türkiye Basketbol Liglerinde görev alan basketbol klasman hakemlerinin karar vermede öz saygı ve algılanan stres durumlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden biri olan tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya 80 kadın, 380 erkek basketbol hakemi katılmıştır. Araştırmada Türkiye Basketbol Federasyonunun 2021-2022 vizeli klasman hakemleriyle gerçekleştirilmiştir. Kişisel Bilgi Formu, 'Melbourne Karar Verme Ölçeği' ile 'Algılanan Stres Ölçeği' kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde SPSS programı kullanılmıştır. Verilerin normallik düzeyleri Kolmogorov - Simirnov testi ile belirlenmiştir. Veriler normal dağılım göstermediği için istatistiksel karşılaştırmalarda non-parametrik testler kullanılmıştır. İkili grup karşılaştırmalarında Mann - Whitney U testi ikiden fazla olan gruplarda ise Kruskal - Wallis testi kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, cinsiyet değişkeni incelendiğinde stres toplam ve alt boyutları arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Kadın basketbol hakemlerinin algılanan stres puanı daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca karar vermede öz saygıda farklılık tespit edilmemiştir. Medeni durum değişkeninde ise algılanan stres ve alt boyutlarında farklılık tespit edilmemiş ancak karar vermede öz saygıda farklılık tespit edilmiştir. Evli basketbol hakemlerinin karar vermede öz saygı puanları daha yüksek bulunmuştur. Yönetici görevi bulunan hakemlerin algılanan stres ve alt boyut puanları daha düşük bulunmuştur. Klasman değişkeni incelendiğinde FİBA hakemlerinin algılanan stres ve alt boyut puanları ile karar vermede öz saygı puanları düşük bulunmuştur. Eğitim değişkeni değerlendirildiğinde algılanan stres ve alt boyutlarında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Karar vermede öz saygıda ise lisans programından mezun bireylerin puanları yüksek bulunmuştur. Sonuç olarak basketbol hakemlerinin algılanan stres düzeyleri birçok değişkenden etkilenmektedir. Hakemlerin klasman seviyesi arttıkça algılanan stres düzeyi de azalmaktadır.In this research, it is aimed to examine the self-esteem and perceived stress situations of basketball classification referees working in the Turkish Basketball Leagues in decision-making according to different variables. Survey model, one of the quantitative research methods, was used in the research. 80 female and 380 male basketball referees participated in the research. The research was conducted with the classification referees of the Turkish Basketball Federation with 2021-2022 visas. Personal Information Form, 'Melbourne Decision Making Scale' and 'Perceived Stress Scale' were used. SPSS program was used to analyze the data obtained in the research. Normality levels of the data were determined by the Kolmogorov - Simirnov test. Since the data did not show a normal distribution, non- parametric tests were used in statistical comparisons. In pairwise group comparisons, the Mann-Whitney U test was used, and in groups with more than two groups, the Kruskal-Wallis test was used. According to the results, when the gender variable was examined, a significant difference was found between the total stress and its sub-dimensions. Perceived stress score of female basketball referees was found to be higher, and no difference was detected in self-esteem in decision- making. In the marital status variable, no difference was detected in perceived stress and its sub-dimensions, but a difference was detected in self-esteem in decision making. Married basketball referees' self-esteem scores in decision making were found to be higher. Perceived stress and its sub-dimensions and decision-making self-esteem scores were found to be lower for referees who held managerial positions. When the classification variable was examined, FİBA referees' perceived stress and sub-dimension scores and self-esteem scores in decision making were found to be low. When the education variable was evaluated, no significant difference was found in perceived stress and its sub-dimensions, and the scores of individuals who graduated from an undergraduate program were found to be high in self-esteem in decision-making. As a result, the perceived stress levels of basketball referees are affected by many variables, and as the classification level of the referees increases, the perceived stress level decreases.trEğitim ve ÖğretimEducation and TrainingMaster Thesis88900588