Türkoğlu, NalanTurhan, Hakan2025-05-102025-05-102021https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=v7BkNnnepTnbhn8rNR77LQTgsnPMw4Mn0gc3Q8QatuKph6Mfo7JR74rHq49Jprm6https://hdl.handle.net/20.500.14720/21913Türkiye, kuzeyde Orta Avrupa'nın soğuk ve yağışlı iklimi, batıda Akdeniz iklimi doğuda Orta Asya'nın kara iklimi ve güneyde ise sıcak ve kurak bir çöl ikliminin etkisi altında kalan bir bitki coğrafyasının buluştuğu çok özel bir kuşaktadır. Coğrafi sınırlarında çok sayıda bitkisel materyal vardır. Süs bitkileri bu bitkisel materyallerin önemli bir parçasıdır. Dış mekân süs bitkilerinin içerisinde yer alan ağaç ve çalılar özellikle kent peyzaj düzenlemelerinde mekân oluşturmada en çok kullanılan tasarım elemanlarıdır. Bitkisel tasarımı oluştururken bu bitkilerin işlevsel, mimari ve estetik özellikleri dikkate alınır. Diyarbakır kent, konumu ve iklim yapısı sebebiyle süs bitkileri açışından önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada Diyarbakır ilinde kent park niteliğine sahip olan Hz. Süleyman parkı, Anıt park, 15 Temmuz Şehitler parkı, Tema park, Koşuyolu parkı ve Sümer parkı, kullanılan bitkilerin form, doku, çizgi, vurgu, renk, birlik, uyum-zıtlık, egemenlik, geleneksel olması ve hareketliliği gibi özellikleri yerinde tespit, fotoğraf ve alanında uzman olan kişilerin görüşleri ile puanlandırılmıştır. Bu puanlandırma ile bitkisel tasarım ilkelerine uygunlukları saptanmıştır. Çalışma sonucunda bitkisel materyal kullanımının en başarılı olduğu parkın Tema park olduğu en bakımsız ve başarısız olan parkın ise tarihi değeri ile ön planda olan Sümer park olduğu belirlenmiştir. Yapılan bu çalışma Diyarbakır ilinde bundan sonra yapılacak olan kent parklarının peyzaj düzenlemelerinde bitkisel materyal kullanımı ve tasarımına yardımcı olacak bir öncü çalışma niteliğindedir.Turkey is in a very special zone where the cold and rainy climate of Central Europe in the north, the Mediterranean climate in the west, the continental climate of Central Asia in the east and a plant geography that is under the influence of a hot and arid desert climate in the south. There are many plant materials in its geographical borders. Ornamental plants are an important part of these plant materials. Trees and shrubs in outdoor ornamental plants are the most widely used design elements, especially in urban landscape arrangements. While creating the plant design, the functional, architectural and aesthetic features of these plants are taken into consideration. Diyarbakır city has an important place in terms of ornamental plants due to its location and climate structure. In this study, Hz. Süleyman park, Anıt park, 15 Temmuz Şehitler park, Tema park, Koşuyolu park and Sümer park, identifying the features of the plants used such as form, texture, line, emphasis, color, unity, harmony-contrast, sovereignty, traditionalistic and mobility, and photograph were scored with the opinions of experts in the field. With this scoring, their compliance with plant design principles was determined. As a result of the study, it was determined that the park where the use of plant materials was the most successful was the Tema park, and the most neglected and unsuccessful park was the Sümer park, which is at the forefront with its historical value. This study is a pioneering study that will help the use and design of plant materials in the landscaping of urban parks to be made in Diyarbakır.trZiraatAgricultureMaster Thesis80687578