Parin, SuvatDerin, Abdulgafur2025-05-102025-05-102022https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=qVqOZFj2DwNmvdf1oGFYiKTfLFMdV7fJiFXIpp1ACjR9lXaxG0lJnTFQ8FZAcSKChttps://hdl.handle.net/20.500.14720/24199Sınırlar, insanların yerleşik yaşama geçmesiyle birlikte ortaya çıkan ve birbirinden farklı işlevleri kendi bünyesinde barındıran sosyal faaliyet alanlarıdır. Tarih sahnesine çıktığı ilk günden beri çatışma, birleşme, ticari, kültürel ve toplumsal etkileşim alanı olarak da görülen bu yerler, ulus devlet sonrası dönemde de uygulanan tüm denetim mekanizmalarına rağmen benzer işlevleri üstlenmiştir. Bu bakımdan sınır olgusunun, günümüzde olduğu gibi tarihsel arka planına bakıldığında önemini sürekli olarak koruduğu görülmektedir. Bununla birlikte özellikle ulus devlet sınırları inşa edildikten sonra mevcut sınırların geçirgenlikleri, ülkeler arasındaki siyasi, sosyal, kültürel, teknik ve ekonomik konjonktürler ile paralel bir değişim göstermektedir. Ülkelerarası politik gelişmelerin ılımlı olduğu dönemlerde sınırların geçirgenliği şeffaflaşırken kriz dönemlerinde sınırlar katı bir hal alarak sertleşmekte ve dolayısıyla sınırların geçirgenliği azalmaktadır. Van'da yürütülen legal ve illegal sınır ticaretlerini (kaçakçılığı) konu alan bu çalışma, her iki ticaret türünün Van kentine yansıma biçimlerini ele almaktadır. Bu doğrultuda öncelikle tarihsel olarak sınır kavramına ve oluşturulma biçimlerine daha sonra ise legal sınır ticareti, illegal sınır ticareti ve ulus devlet formasyonunda sınırlarda meydana gelen değişimlere değinilmiştir. Çalışmanın saha kısmı ise nitel verileri toplamaya yönelik tasarlanmıştır. Veri toplama tekniği olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu düzenlenmiş, düzenlenen görüşme formu aracılığıyla sahaya çıkılmıştır. Bu doğrultuda amaca yönelik örnekleme tekniği ile katılımcıların profilleri belirlenmiş ve kartopu örnekleme modeli kullanılarak ilgili kişilere ulaşılmıştır. Araştırma konusu kapsamında, illegal sınır ticareti yapan 21 kişiyle sınır köylerine gidilerek ve sınır ticareti yapan 5 iş insanıyla da kent merkezinin farklı yerlerinde yüz yüze mülakatlar gerçekleştirilerek görüşmeler tamamlanmıştır. Sınır ticaretinin ve illegal sınır ticaretinin Van kentine yansımalarını konu edinen bu çalışmanın bulguları ise ana hatlarıyla; Van kentinde 1987 yılında başlayan ve herhangi bir kısıtlama uygulanmadan yürütülen sınır ticaretinin, sınır bölgelerinde yürütülen illegal sınır ticaretini azalttığını göstermektedir. Diğer taraftan 1994 yılından sonra sınır ticaretinde uygulamaya konan bürokratik işlemlerin arttırılması ile kota, ürün çeşidi ve zaman gibi kısıtlayıcı düzenlemeler, bireylerin bu ticaret türünden uzaklaşarak tekrardan illegal sınır ticaretine yönelmelerinde önemli etkilerde bulunduğu söylenebilir. Bir diğer çıkarım ise teritoryal sınırlar oluşturulduktan sonra da Van'ın sınır bölgelerinde yaşayan bireylerin sınırın diğer tarafı ile olan sosyal, kültürel ve etnik bağlarının sınıra rağmen devam etmesidir. Sınırın her iki yakasında bulunan benzer etnik ve sosyo-kültürel bağların, sınırı düzleştiren veya silikleştiren bir boyutunun olduğu gözlemlenmiştir. Dolayısıyla bu bağların, sınır ötesi evliliklerde, taziye/hasta ziyaretlerinde ve illegal sınır ticaretinin yapılmasında önemli işlevlerinin olduğunu söylemek mümkündür.Borders are fields of social activity that are put into practice when people start a settled life and have different functions. These places, which have been seen as areas of conflict, unification, commercial, cultural and social interaction since the first day they appeared on the stage of history, have undertaken similar functions despite all the control mechanisms applied in the post-nation-state period. In this respect, it is seen that the border phenomenon has always maintained its importance when we look at its historical background as it is today. However, especially after the nation-state borders are built, the transmittance of the existing borders shows a parallel change with the political, social, cultural, technical and economic conjunctures between the countries. While the transmittance of the borders becomes transparent during periods of moderate international political developments, however in the crisis periods, the borders become more rigid and hardened and the permeability of borders decreases. This study, which focuses on legal and illegal border trade in Van, examines the ways in which both types of trade are reflected in the city of Van. In this direction, firstly, the historical concept of the border and the way it was formed, then the border trade, illegal border trade and the changes in the nation-state formation at the borders were mentioned. The field research part of the study was designed to collect qualitative data. In this direction, the profiles of the participants were determined by purposive sampling method and the relevant people were reached by using the snowball sampling model.. Within the scope of the research, interviews were completed with 21 people who were engaged in illegal border trade, by going to border villages and by conducting face-to-face interviews with 5 business people engaged in border trade in the city center. The findings of this study, which focuses on the reflections of border trade and illegal border trade on the city of Van, show that the legal border trade, which started in 1987 in the city of Van and was carried out without any restrictions, has reduced the illegal border trade carried out in the border regions. On the other hand, the increase in bureaucratic procedures and restrictive regulations such as quotas, product types and time, which were put into practice in legal border trade after 1994, have important effects on individuals' turning away from this type of trade and turning back to illegal border trade. Another inference is that even after the territorial borders are established, the social, cultural and ethnic ties of the individuals living in the border regions of Van with the other side of the border continue despite the borderline. It has been observed that similar ethnic and socio-cultural ties on both sides of the border have a dimension that flattens or obscures the border. Consequently, it is possible to say that these ties have important functions in cross-border marriages, condolences/patient visits and illegal trade.trSiyasal BilimlerSosyolojiPolitical ScienceSociologyDoctoral Thesis193764718