Milanlıoğlu, AyselSarı, Arif2025-09-032025-09-032025https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=5NNqZKwwGohPh6_KCcfp-mrqWN-XrXJvgVjSZLi7o_CeX3jJu1khw3LUqkX0DLR4https://hdl.handle.net/20.500.14720/28524Amaç İdiopatik intrakraniyal hipertansiyon (İİH), belirgin bir neden olmaksızın artmış intrakraniyal basınç ile karakterize edilen bir hastalıktır ve genellikle baş ağrısı, görme bozuklukları ve papil ödem gibi semptomlarla kendini gösterir. Kadınlarda erkeklere kıyasla daha sık görülmekte olup özellikle obezite, hormonal değişiklikler ve doğurganlık çağında olmak gibi faktörler hastalığın gelişiminde önemli rol oynamaktadır. Son yıllarda, androjenlerin İİH patogenezinde rol oynayabileceği öne sürülmüştür. Özellikle testosteronun BOS üretimi ve intrakraniyal basınç üzerindeki etkileri üzerine yapılan çalışmalar, bu hormonun İİH ile ilişkili olabileceğini göstermektedir. Bu bağlamda çalışmamızda, İİH tanısı almış 52 kadın hastanın BOS açılış basınç seviyeleri ile plazma ve BOS androjen düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmanın temel amacı, İİH tanısı almış kadın hastalarda BOS basınç seviyeleri ile periferik kan ve BOS androjen düzeyleri arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir. Yöntem Çalışmamız prospektif olarak planlanmış ve 15.01.2024- 15.07.2024 tarihleri arasında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Dursun Odabaş Tıp Merkezi'nde yürütülmüştür. Araştırmaya, 15-45 yaş aralığında olan ve İİH tanısı almış toplam 52 kadın hasta dahil edilmiştir. Ek nörolojik veya sistemik hastalık öyküsü bulunanlar, 15 yaş altı ve 45 yaş üstü bireyler ile erkek hastalar çalışma dışı bırakılmıştır. Hastalardan alınan BOS ve kan örneklerinde testosteron ve DHEA-S düzeyleri Kemiluminesans Mikropartikül İmmünolojik Yöntemi (CMIA) kullanılarak ölçülmüştür. BOS açılış basınç seviyeleri ile hormon düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Elde edilen veriler istatistiksel analiz yöntemleriyle değerlendirilmiş ve SPSS 27.0 istatistik programı kullanılarak korelasyon ve grup karşılaştırmaları yapılmıştır. Bulgular İstatistiksel analiz sonuçlarına göre, BOS açılış basıncı ≥ 40 cmH₂O olan hastaların plazma testosteron, BOS testosteron ve plazma DHEA-S seviyelerinin anlamlı şekilde yüksek olduğu belirlenmiştir (p <0.05). Ayrıca, BOS açılış basıncı ile vücut kitle indeksi (BMI) arasında pozitif bir korelasyon gözlenmiştir. ROC analizi sonuçlarına göre, DHEA-S (P) 295 ng/dL cut-off değeri kullanılarak BOS basıncı ≥ 40 cmH₂O olan hastaların %92,6 duyarlılıkla doğru şekilde sınıflandırılabileceği belirlenmiştir. Testosteron (P) için 3.45 nmol/L cut-off değeri de benzer şekilde BOS basıncı yüksek hastaları ayırmada anlamlı bulunmuştur. Sonuç Bu çalışma, İİH patogenezinde androjenlerin olası rolünü destekleyen bulgular sunmaktadır. Testosteron ve DHEA-S seviyelerinin BOS basıncı ile ilişkili olması, hormonal dengenin intrakraniyal basınç düzenlemesinde etkili olabileceğini göstermektedir. Özellikle yüksek BOS basıncı olan hastalarda periferik ve BOS testosteron seviyelerinin artış göstermesi, testosteronun BOS dinamiklerini etkileyebileceğine işaret etmektedir. Bulgular, obezitenin de İİH gelişiminde önemli bir faktör olabileceğini desteklemektedir. BMI ile BOS basıncı arasında pozitif bir korelasyon tespit edilmesi, aşırı kilo alımının intrakraniyal basıncı artırabileceğini göstermektedir. Bu durum, İİH hastalarında kilo kontrolünün hastalığın yönetiminde önemli bir strateji olabileceğini düşündürmektedir. Çalışmamızda ayrıca plazma DHEAS ve plazma testosteron seviyelerinin BOS açılış basıncını ön görmede kullanılabilecek parametreler olup olmadığını araştırdık. Elde ettiğimiz sonuçlar plazma DHEAS 295 ng/dL ve plazma testosteron 3.45 nmol/L'nin üzerinde olduğu seviyelerde BOS açılış basıncının da 40 cmH₂O ve üzerinde olabileceğini göstermiştir. Bu çalışma, İİH'nin hormonal ve metabolik mekanizmalarının daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayarak yeni tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesine yardımcı olabilir. Özellikle hormonal dengenin modüle edilmesine yönelik tedavilerin, hastalığın seyrini olumlu yönde etkileyebileceği düşünülmektedir.Objective Idiopathic intracranial hypertension (ICH) is a disease characterized by increased intracranial pressure for no apparent reason and usually presents with symptoms such as headache, visual disturbances and papilledema. It is more common in women than in men and factors such as obesity, hormonal changes and being of childbearing age play an important role in its development. In recent years, androgens have been suggested to play a role in the pathogenesis of ICH. In particular, studies on the effects of testosterone on CSF production and intracranial pressure suggest that this hormone may be associated with ICH. In this context, we analyzed the relationship between CSF opening pressure levels and plasma and CSF androgen levels in 52 female patients diagnosed with ICH. The main aim of the study was to evaluate the relationship between CSF pressure levels and peripheral blood and CSF androgen levels in female patients diagnosed with ICH. Method Our study was prospectively planned and conducted between 15.01.2024 and 15.07.2024 at Van Yüzüncü Yıl University Dursun Odabaş Medical Center. A total of 52 female patients aged 15-45 years and diagnosed with ICH were included in the study. Patients with a history of additional neurologic or systemic diseases, individuals under 15 and over 45 years of age, and male patients were excluded from the study. Testosterone and DHEA-S levels were measured in CSF and blood samples obtained from the patients using the Chemiluminescence Microparticle Immunologic Method (CMIA). The relationship between CSF opening pressure levels and hormone levels was analyzed. The data obtained were evaluated by statistical analysis methods and correlation and group comparisons were made using SPSS 27.0 statistical program. Results According to the results of statistical analysis, plasma testosterone, CSF testosterone and plasma DHEA-S levels were significantly higher in patients with CSF opening pressure ≥ 40 cmH₂O (p<0.05). Furthermore, a positive correlation was observed between CSF opening pressure and body mass index (BMI). According to the results of ROC analysis, it was determined that patients with CSF pressure ≥ 40 cmH₂O could be correctly classified with a sensitivity of 92.6% using a cut-off value of 295 ng/dL for DHEA-S (P). The cut-off value of 3.45 nmol/L for testosterone (P) was similarly found to be significant in differentiating patients with high CSF pressure. Conclusion This study provides evidence supporting the possible role of androgens in the pathogenesis of ICH. The correlation of testosterone and DHEA-S levels with CSF pressure suggests that hormonal balance may be effective in intracranial pressure regulation. In particular, peripheral and CSF testosterone levels increased in patients with high CSF pressure, indicating that testosterone may affect CSF dynamics. The findings support that obesity may also be an important factor in the development of ICH. The positive correlation between BMI and CSF pressure suggests that excessive weight gain may increase intracranial pressure. This suggests that weight control in patients with ICH may be an important strategy in the management of the disease. In our study, we also investigated whether plasma DHEAS and plasma testosterone levels are parameters that can be used to predict CSF opening pressure. Our results showed that CSF opening pressure may be 40 cmH₂O and above when plasma DHEAS is above 295 ng/dL and plasma testosterone is above 3.45 nmol/L. This study may contribute to a better understanding of the hormonal and metabolic mechanisms of ICH and may help to develop new therapeutic approaches. In particular, it is thought that treatments aimed at modulating hormonal balance may positively affect the course of the disease.trNörolojiNeurologySpecialist Thesis53942794