Duman, Abdullah2025-05-102025-05-1020201302-68792822-3136https://search.trdizin.gov.tr/en/yayin/detay/375703/samanilerin-yikilis-donemi-vezirlerihttps://hdl.handle.net/20.500.14720/9242Arapçada taşımak, yüklenmek anlamlarınagelen vzr kökünden türeyen vezîr, hükümdarınişlerini üzerine alan, idarî işlerde düşünce veuygulamaları ile ona yardımcı olan kimsedir. Bukurum, vezaret makamının taşıdığı anlam itibariyleHz. Peygamber, Hulefâ-i Râşidîn veEmevîler dönemlerinde mevcuttu. Ancak budönemde görüşüne başvurulan kişilerin resmîstatüleri yoktu. Toplumda önde gelen kişileringörüşüne İslâm'ın istişareye verdiği önem çerçevesindebaşvuruluyordu. İslâm dünyasındavezirlik makamı resmî olarak Abbasîler Devleti'ninkuruluşundan itibaren görülmeye başladı.Aslî hüviyetine ise devlet kurumlarının tammanasıyla oturduğu Mehdî (158-169/775-785)döneminde kavuştu. Abbâsîlerle resmiyet kazananvezaret kurumu İslâm devletlerinin tamamındagörülmektedir. Bu devletlerden birisi olanSâmânîler Devleti'nde de vezirlik müessesinebüyük bir önem verildi. II. Nasr b. Ahmed dönemindevezir Ceyhânî'nin yaptığı düzenlemedeVezaret Dîvânı'na bütün dîvânların üstünde biryetki tanındı. Sâmânî vezirleri, devleti idare,atama, görevden alma, ordu başkomutanlığı,malî işleri düzenleme gibi önemli görevler icraettiler. Çalışmamızda yıkılış dönemi emirleriNuh b. Mansur (365-387/976-997), Mansur b.Nuh (387-389/997-999) ve Abdülmelik b. Nuh(389/999) dönemleri vezirlerinin siyasî hayatınakışı içinde oynadıkları roller ortaya çıkarılmayaçalışıldı.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessArkeolojiTarihAsya ÇalışmalarıArticle047N/AN/A3560375703