Çelik, Şehnaz NigarAdanaş, Ertan2025-05-102025-05-102024https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=UjlM15wKZGQW6TLC0pvCt8OtBkCM9bO8UWY6e74OjsuvEuLTtXEQbfvAl9sY2T4rhttps://hdl.handle.net/20.500.14720/24579Bu araştırmanın amacı, eleştirel pedagoji ilkeleri bağlamında Türk eğitim sistemini değerlendirmeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Çalışmanın diğer amaçları ise öğretmenlerin eleştirel pedagoji ilkeleri bağlamında eğitim politikasına, eğitim programlarına ve öğretmenin rolüne ilişkin görüşlerinin ortaya koyulması ve öğretmenlerin eleştirel pedagojiye yönelik bakış açılarının öğrenim durumu, kıdem ve branş değişkenleri açısından farklarının incelenmesidir. Ölçek geliştirme sürecinde öncelikle 40 maddelik madde havuzu elde edilmiştir. Benzer ifadeler elenerek madde havuzu uzman görüşüne sunulmuştur. Uzman görüşleri analiz edilerek ölçeğin kapsam geçerlilik çalışması yapılmıştır. 38 maddeden meydana gelen ölçek formu pilot uygulama ile 251 kişiye uygulanmıştır. Elde edilen veriler ile geliştirilen bu ölçeğin yapı geçerliliği için 'Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA)' yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizinden sonra 28 madde ve üç faktörden oluşan bir yapı elde edilmiştir. Bu ölçek formu ile 615 öğretmenden veri toplanarak geçerlik güvenirlik analizleri yapılmıştır. Geliştirilen bu ölçeğin Yapı geçerliğini belirlemek, psikometrik özellikleri incelemek amacıyla 'Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA)' yapılmıştır. Üç faktörden oluşan yapı toplam varyansın %63'ünü açıklamıştır. Doğrulayıcı faktör analizinde üç faktörlü yapı doğrulanmış̧tır. Çalışmada doğrulayıcı faktör analizi kapsamında χ2 / df (ki-kare / serbestlik derecesi) değeri 3.50, AGFI değeri ise 0.85, GFI değeri 0.86, RMSEA değeri 0.064, NFI değeri 0.91, CFI değeri 0.93, PGFI değeri 0.736, TLI değeri .930 olarak bulunmuştur Uyum indekslerinin bazıları iyi uyuma, bazıları kabul edilebilir uyumu işaret etmektedir. Ölçeğin boyutlarına ait Cronbach Alpha değerleri .959, .936 ve .836 olarak bulunmuştur. Eleştirel pedagoji ilkeleri bağlamında Türk eğitim sistemini değerlendiren 'Eleştirel Pedagoji Ölçeği'nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca araştırma sonuçları, öğretmenlerin eleştirel pedagoji ilkelerine katılım düzeylerinin orta seviyede olduğunu göstermektedir. Nihai ölçekle öğretmenlerin eleştirel pedagojiye yönelik bakış açılarının öğrenim durumu, kıdem ve branş değişkenlerinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Çalışma kapsamında araştırma sonuçları dikkate alınarak uygulayıcı ve araştırmacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.The aim of this research is to develop a valid and reliable scale to evaluate the Turkish education system in the context of critical pedagogy principles. Other aims of the study are to reveal teachers' views on education policy, educational programs and the role of the teacher in the context of critical pedagogy principles, and to examine the differences in teachers' perspectives on critical pedagogy in terms of education level, seniority and branch variables. During the scale development process, firstly, an item pool of 40 items was obtained. Similar expressions were eliminated and the item pool was presented to expert opinion. A content validity study of the scale was conducted by analyzing expert opinions. The scale form, consisting of 38 items, was applied to 251 people through a pilot application. 'Exploratory Factor Analysis (EFA)' was conducted for the construct validity of this scale developed with the data obtained. After exploratory factor analysis, a structure consisting of 28 items and three factors was obtained. With this scale form, data were collected from 615 teachers and validity and reliability analyzes were conducted. 'Confirmatory Factor Analysis (CFA)' was conducted to determine the construct validity of this developed scale. The structure consisting of three factors explained 63% of the total variance. In confirmatory factor analysis, the three-factor structure was confirmed. In the study, within the scope of confirmatory factor analysis, the χ2 / df (chi-square / degrees of freedom) value was found to be 3.50, the AGFI value was 0.85, the GFI value was 0.86, the RMSEA value was 0.064, the NFI value was 0.91, the CFI value was 0.93, the PGFI value was 0.736, the TLI value was .930. Some of the fit indices indicate good fit, some indicate acceptable fit. Cronbach Alpha values for the dimensions of the scale were found to be .959, .936 and .836. It has been determined that the 'Critical Pedagogy Scale', which evaluates the Turkish education system in the context of critical pedagogy principles, is a valid and reliable measurement tool. In addition, the research results show that teachers' level of participation in critical pedagogy principles is at a medium level. With the final scale, significant differences were found in the variables of education level, seniority and branch of teachers' perspectives on critical pedagogy. Within the scope of the study, suggestions were made for practitioners and researchers, taking into account the research results.trEğitim ve ÖğretimEducation and TrainingMaster Thesis113899730