Ülkevan, TubaYiğitoğlu, Doğancan2025-05-102025-05-102023https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=S2eMu1TIwY_v4mYv58xAr6_7WsIAHqn-HXZlN9vjpz9nkeFCxo8h9O7I3iTkEMGHhttps://hdl.handle.net/20.500.14720/21108Amaç: Panik bozukluk ile ilgili Ģimdiye kadar birçok açıklama yapılmıĢ olup açıklamaların doğası genellikle biliĢsel süreçlerle iliĢkilendirilmiĢtir. Hala tam olarak tedavi edilemeyen dirençli bir grubun ve nükslerin varlığı bu açıklamaların farklı açılardan derinleĢtirilmesi belki de terapi müdahalalerinde bu yönde bazı tekniklerin uygulanması fikrini doğurmaktadır. Bizim amacımız farklı çalıĢmalarda adı geçen obsesif inanıĢlar ve emosyon regülasyonu güçlüğü kavramları arasında bir iliĢkinin varlığını araĢtırmak ve bunu sağlıklı kontrollerde de araĢtırıp bu iliĢkinin panik bozukluğa özgüllüğünü sorgulamaktır. Metod: ÇalıĢmamız; panik bozukluk tanılı bireylerde obsesif inanıĢlar ve emosyon regülasyonu arasında iliĢkiyi incelemeye yönelik Aralık 2021 tarihi ile Mayıs 2023 tarihleri arasında yürütülen bir vaka-kontrol çalıĢmasıdır. ÇalıĢma evreni; Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Polikliniğine baĢvuran 18-65 yaĢ arası gönüllülerden oluĢan ruhsal muayene ve DSM-5 bozuklukları için yapılandırılmıĢ klinik görüĢmenin klinisyen versiyonuna göre panik bozukluk tanısı almıĢ olan hasta grubu ve sosyodemografik olarak eĢleĢtirilmiĢ herhangi bir psikiyatrik rahatsızlığı bulunmayan kontrol grubu Ģeklinde oluĢturulmuĢtur. 60 kiĢi vaka, 60 kiĢi kontrol grubu olarak planlanmıĢtır ancak 5 hasta komorbid psikiyatrik yakınmalar ve takiplerde aldıkları eĢ tanılar yüzünden çalıĢma dıĢı bırakılmıĢtır böylece 55 hasta çalıĢmaya dahil edilmiĢtir kontrol grubu da buna dayanarak 55 kiĢi olarak belirlenmiĢtir. Tüm katılımcılara Sosyodemografik Veri Formu, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği(DDGÖ-36) ve Obsesif ĠnanıĢlar Ölçeği(OĠÖ-44) doldurtulmuĢtur. Bulgular: Panik bozukluk hasta grubunda yapılan değerlendirme sonucunda toplam DDGÖ-36 ve OĠÖ-44 ölçekleri sonucu kontrol grubuna kıyasla anlamlı olarak yüksek bulunmuĢtur(p<0,001). Alt ölçeklere bakıldığında DDGÖ-36 farkındalık alt ölçeği dıĢında bu anlamlılık varlığını sürdürmüĢtür. Sosyodemografik pencereden cinsiyet, eğitim düzeyi, medeni durum gibi etkenlerin iki grup için de anlamlı farklılık oluĢturmadığı sadece 18-25 yaĢ grubu için bakıldığında toplam DDGÖ-36 puanı(p=0,04) ve amaç alt ölçeği puanı(p=0,017) için istatiksel anlamlı 2 bir yükseklik oluĢturduğu bulunmuĢtur. Ölçekler arası iliĢki için korelasyon analizi ile iliĢki gücü değerlendirildiğinde; DDGÖ-36 ölçeği toplam puanı ile OĠÖ-44 toplam puanı ve alt ölçek puanları arasında mükemmeliyetçilik ve belirsizliğe tahammülsüzlük alt ölçeği hariç orta düzeyde pozitif yönlü bir iliĢki, mükemmeliyetçilik ve belirsizliğe tahammülsüzlük alt ölçeği ile toplam DDGÖ-36 alt ölçeği arasında(r=0,44) zayıf düzeyde pozitif yönlü bir iliĢki saptanmıĢtır. OĠÖ-44 toplam puanı ile DDGÖ-36 toplam puanı ve alt ölçek puanları için korelasyon analizi yapıldığında; DDGÖ-36 toplam puanı(r=0,55), kabul etmeme alt ölçek puanı(r=0,60), strateji alt ölçek puanı(r=0,56) ve dürtü alt ölçek puanı(r=0,54) arasında orta düzeyde, amaç alt ölçek puanı(r=0,36) ile zayıf düzeyde, farkındalık ve açıklık alt ölçekleri düzeyinde ise iliĢki olmadığı görülmüĢtür. Kontrol grubunda korelasyon değerlendirmesi yapıldığında toplam OĠÖ-44 puanı ile farkındalık ve açıklık arasındaki iliĢkinin yokluğu aynen devam etti farklı olarak kontrol grubunda amaç alt ölçeği de anlamlılığını yitirdi. Toplam OĠÖ-44 ile DDGÖ-36 toplam puan ve kabul etmeme, strateji, dürtü alt ölçekleri arasındaki iliĢki düzeyi ise ortadan zayıfa geriledi. Toplam DDGÖ-36 ile OĠÖ-44 alt ölçekleri arası iliĢkiye bakıldığında ise mükemmeliyetçilik ve belirsizliğe tahammülsüzlük alt ölçeği ve abartılmıĢ sorumluluk ve tehlike algısı alt ölçeğinin DDGÖ-36 toplam puanı ile aralarındaki iliĢki anlamlılığını yitirdi, diğer orta düzeyde iliĢkiler ise zayıf düzeye indi. Daha sonra etki düzeyinde inceleme yapmak için emosyon regülasyon güçlüğü bağımlı değiĢken kabul edilerek OĠÖ-44 toplam puanı ve alt ölçekleri hem hasta hem kontrol grubunda değerlendirildi. Değerlendirme neticesinde etki açısından istatiksel anlamlı sonuçlar elde edildi ve beta katsayıları kontrol grubunda aynı ölçekler için kıyaslandığında daha düĢük değerler elde edildiği görüldü. Sonuç: Bulgularımıza göre değerlendirme yapıldığında obsesif inanıĢlar ve emosyon regülasyonu güçlüğü panik bozukluk hastalarında anlamlı daha yüksek olmakla beraber, obsesif inanıĢların emosyon regülasyonu üzerine etkisinin varlığı hem korelasyon hem de regresyon analizleri ile gösterilmiĢtir. Bu iliĢkilerin kontrol grubunda daha zayıf olması panik bozukluk doğasında bu iliĢkiye sebep olan etyopatogenetik bir etkinin varlığını düĢündürmektedir. Bu sonuçlar baĢlangıç niteliğinde olup mevcut sonuçların geçerliliğini denetlemek, panik bozukluk Ģiddet ve semptomatolojisine göre değiĢkenliğini değerlendirmek için daha kapsamlı çalıĢmalar yapılması gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Panik bozukluk, obsesif, emosyon, emosyon regülasyon, obsesif inanıĢ, mükemmeliyetçilik, farkındalık, amaç, strateji, korelasyonAim: There have been many explanations for panic disorder so far, and the nature of the explanations has generally been associated with cognitive processes. The existence of a resistant group that is still not fully treated and the presence of relapses leads to the idea of deepening these explanations from different angles and perhaps applying some techniques in this direction in therapeutic interventions. Our aim is to investigate the existence of a relationship between the concepts of obsessive beliefs and emotion dysregulation mentioned in different studies and to question the specificity of this relationship to panic disorder by investigating it in healthy controls. Method: Our study is a case-control study conducted between December 2021 and May 2023 to examine the relationship between obsessive beliefs and emotional regulation in individuals with panic disorder. The study population consisted of a group of patients diagnosed with panic disorder according to psychological examination and clinician version of the structured clinical interview for DSM-5 disorders, consisting of volunteers aged 18-65 years who applied to Van Yüzüncü Yıl University Faculty of Medicine Psychiatry Clinic, and a sociodemographically matched control group without any psychiatric disorder. 60 people were planned to be the case group and 60 people were planned to be the control group, but 5 patients were excluded from the study due to comorbid psychiatric complaints and comorbid diagnoses during follow-up, so 55 patients were included in the study and the control group was determined as 55 people based on this. All participants completed the Sociodemographic Data Form, Difficulties in Emotion Regulation Scale (DERS-36) and Obsessive Beliefs Questionnaire (OBQ44). Results: As a result of the evaluation performed in the panic disorder patient group, the results of the total DERS-36 and OBQ-44 scales were found to be significantly higher compared to the control group (p<0.001). When the subscales were analyzed, this significance continued to exist except for the DERS-36 awareness subscale. It was found that factors such as gender, education level, marital status from the sociodemographic window did not create a significant difference for 5 both groups, only for the 18-25 age group, the total DERS-36 score (p=0.04) and the purpose subscale score (p=0.017) were statistically significantly higher. When the relationship strength was evaluated by correlation analysis for the relationship between the scales; a moderate positive relationship was found between the total score of the DERS-36 scale and the total score and subscale scores of the OBQ-44, except for the perfectionism and intolerance of uncertainty subscale, and a weak positive relationship was found between the perfectionism and intolerance of uncertainty subscale and the total DERS-36 subscale (r=0.44). When correlation analysis was performed for the total score of the OIQ-44 and the total score and subscale scores of the DERS-36, it was found that there was a moderate correlation between the total score of the DERS-36 (r=0.55), the non-acceptance subscale score (r=0.60), the strategy subscale score (r=0.56) and the impulse subscale score (r=0.54), a weak correlation with the goal subscale score (r=0.36), and no correlation with the awareness and openness subscales. When the correlation evaluation was made in the control group, the absence of the relationship between the total OIQ-44 score and awareness and openness remained the same, differently, the goal subscale also lost its significance in the control group. The level of relationship between total OBQ-44 and DERS-36 total score and non-acceptance, strategy and impulse subscales decreased from medium to weak. When the relationship between the total DERS-36 and the subscales of the OBQ-44 was examined, the relationship between the perfectionism and intolerance of uncertainty subscale and the exaggerated responsibility and perception of danger subscale and the DERS-36 total score lost its significance, while the other moderate relationships were weak. Then, in order to examine the level of effect, difficulties in emotion regulation was accepted as the dependent variable and the total score and subscales of the OBQ-44 were evaluated in both the patient and control groups. As a result of the evaluation, statistically significant results were obtained in terms of effect and beta coefficients decreased for the same scales in the control group. Conclusion: According to our findings, obsessive beliefs and difficulty in emotion regulation were significantly higher in patients with panic disorder, but the existence of the effect of obsessive beliefs on emotion regulation was shown by both correlation and regression analyses. The fact that these relationships were weaker in the control group suggests the presence of an etiopathogenetic effect that causes this relationship in the nature of panic disorder. These results are preliminary and more comprehensive studies should be conducted to check the validity of the current results and to evaluate their variability according to the severity and symptomatology of panic disorder. Key Words: Panic disorder, obsessive, emotion, emotion regulation, obsessive beliefs, perfectionism, awareness, goal, strategy, correlationtrPsikiyatriPanik bozuklukPsychiatryPanic disorderSpecialist Thesis92837342