Browsing by Author "Özgüven, Ayşe"

Now showing 1 - 12 of 12

Bakır Flotasyonu Prosesinde, Köpük Görüntüleri ile % Bakır Tenörü Arasındaki İlişkinin Görüntü Analiz Yöntemiyle Belirlenmesi
(2019) Varol, O. Ozan; Türkmenoğlu, Z. Funda; Erkuş, Fatih Ş.; Özgüven, Ayşe; Özgüven, Ö. Faruk; Türkmenoğlu, Mehmet
Bu çalışmada, Siirt Madenköy flotasyon tesisinden temin edilen bakır cevherinin laboratuvar ölçekliflotasyonu esnasında elde edilen köpük görüntüleri ile bakır zenginleştirme tenörü arasındaki korelasyonbelirlenmiştir. Sadece hava akış hızı; 2 ile 8 l/dk arasında debimetre yardımı ile değiştirilmiş, diğer tümflotasyon parametreleri tesis ile aynı tutulmuştur. Video kamera kullanılarak elde edilen köpükgörüntüleri, MATLAB Havza Dönüşümü (MATLAB Watershed Transform) metoduyla işlenmiş ve havakabarcıkları tanımlanmıştır. Kabarcık şekil ve büyüklük verileri, köpük görüntülerindeki kabarcık vadisınırlarının tespiti ve bu sınırlarla görüntünün bölümlenmesi yoluyla elde edilmiştir. Bu çalışmadagerçekleştirilen 3 farklı flotasyon deney seti verileri kullanılarak flotasyon prosesinin otomasyonundakullanılabilecek görüntü işleme tabanlı bulanık mantık çıkarım sistemi tasarımı yapılmıştır. Ölçülen vehesaplanan bakır zenginleştirme tenörü arasındaki korelasyon katsayısı r = 0,96 olarak hesaplanmıştır.
Biological Treatment in Treatment of Domestic Wastewater of Business Problems Investigation of Van Province
(2020) Durak, Ahmet; Özgüven, Ayşe
Evsel atıksuların arıtılması amacıyla birçok farklı proses ve teknolojiler kullanılmaktadır. Evsel atıksu karakterinin farklılık göstermesi sebebiyle mevcut proseslerin optimize edilmesi veya o bölgeye uygun arıtma teknolojisinin belirlenmesi önem arz etmektedir. Atıksu arıtma tesislerindeki problemler genel olarak fizibilite çalışmalarının iyi yapılmaması ve tip proje uygulamaları ile birlikte, mekanik, elektrik, inşaat ve proje hatalarından kaynaklanmaktadır. Arıtma tesislerinin projelendirme, inşaat ve işletme aşamalarında yapılan hatalar nedeniyle, istenilen çıkış suyu kaliteleri elde edilememekte veya işletme maliyetleri fazla olmaktadır. Bu çalışmada atıksu arıtma tesislerinde uygulanan biyolojik arıtma yöntemleri incelenerek uygulama alanlarından bahsedilmiştir. Ayrıca Arıtma tesislerinin; yapım yılları, biyolojik arıtma özellikleri, hizmet verdikleri nüfuslar ve kapasiteleri gibi genel özellikleri ele alınarak işletme problemleri ve çözüm önerileri değerlendirilmiştir. Farklı proseslere sahip atıksu arıtma tesisleri, İskele biyolojik atıksu arıtma tesisi (klasik aktif çamur), Edremit, Gevaş, Başkale, Çelebibağ ve Gölağzı ileri biyolojik atıksu arıtma tesisleri (uzun havalandırmalı aktif çamur) ile arıtma verimi, işletme koşulları ve alıcı ortam özellikleri baz alınarak karşılaştırma yapılmış ve Van ilinin alıcı ortam, iklim koşuları ve coğrafik konumuna uygun prosesin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Characterization of Landfill Leachate and Investigation of Treatment With Fenton Process: the Case of Van Province
(2021) Taşci, Salih; Özgüven, Ayşe; Yıldız, Burçin
Sızıntı sularının arıtımında biyolojik prosesler yeterli olmadığından uygun yöntemlerin birlikte uygulanması önem kazanmış ve ileri oksidasyon prosesleri kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada Van İli Katı Atık Depolama Sahasında oluşan sızıntı sularının karakterizasyonu yapılmış, klasik fenton ve heterojen fenton prosesleri uygulanarak arıtılabilirliği araştırılmıştır. Klasik Fenton prosesinde; reaksiyon süresi, pH, Fe+2 ve H2O2 dozajlarının optimum değerleri belirlenmiştir; pH 3, 800 mg/L Fe+2 dozajı, 1000 mg/L H2O2 dozajı ve 60 dk'lık reaksiyon süresi şartlanrında ortalama %72 KOİ ve %63 TOK giderim verimleri elde edilmiştir. Heterojen fenton prosesinde ise yanıt yüzey metodolojisi ile birleştirilmiş iki seviyeli faktöriyel tasarım kullanarak, sızıntı suyunun arıtılması için heterojen fenton prosesindeki işletim parametreleri optimize edilmiştir. Sızıntı sularının heterojen fenton prosesi ile arıtımında maksimum %75'lik KOİ gideriminin elde edilebilmesi için optimum [H2O2] ve [Fe3O4] dozajı, çalkalama hızı ve başlangıç pH parametreleri sırasıyla 800 mg/L, 334.54 mg/L, 255 rpm ve 3.34 olarak belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar ikinci dereceden modelin heterojen fenton için uygun olduğunu (R2=0,9896) ve yukarıda bahsedilen değişkenlerin KOİ giderim verimliliğini önemli ölçüde etkilediğini doğrulamıştır. Deneysel çalışmalar neticesinde, çevresel açıdan ciddi problem teşkil eden sızıntı sularının arıtılması ve alıcı ortam deşarj limitlerinin sağlanması amacıyla ileri oksidasyon yöntemlerinin uygulanabilirliği kanıtlanmıştır.
Katı Atık Depo Alanlarında Bulunan Atıklardan Biyogaz Enerjisi Üretme Potansiyelinin Değerlendirilmesi; Van İli Örneği
(2022) Ozturk, Dilara; Özgüven, Ayşe
Bu çalışmanın amacı kentsel katı atık (KKA) bertaraf yöntemleri ve yenilenebilir enerji üretimi için Van ili KKA depolama alanında bulunan atıklardan enerjiye (WTE) dönüşüm teknolojilerinin durumunu yerinde incelemektir. Ayrıca oluşan depo gazını etkileyen parametreleri ortaya koymak amacıyla katı atık karakterizasyonu da yapılmıştır. Atığın %34.34 ‘ünün organik, %42.41’inin ise sabit madde içerdiği tespit edilmiştir. Ayrıca atığın C/N oranının %31.67 olduğu ve biyogaz üretimi için yeterli olduğu tespit edilmiştir. Depo gazı analiz sonuçlarına göre depo gazının yaklaşık %50-60’ı Metan ($CH_4$)’ dan oluşmakta ve elde edilen enerji miktarı Ağustos ve Eylül aylarında yaklaşık 3000 kWh civarında iken Kasım ile başlayıp Haziran ayına kadar devam eden soğuk gecen aylarda ise enerji üretim miktarı 2000-3000 kWh aralığına düşmüştür. Depolama alanında biriken $CH_4$ gazını elektrik enerjisine dönüştürmek için Van Büyükşehir Belediyesi tarafından kurulan elektrik enerjisi üretim tesisi 2019 yılı başında faaliyete girmiştir ve yaklaşık 5000 hanenin enerji talebini karşılamaktadır. Elektrik üretim tesisinde saatte ortalama 2000 kWh elektrik üretimi yapılmakta ve ortalama 1150 $m^3$$CH_4$ gazı tesise çekilmektedir. Sıfır atık sistemine tam adaptasyon ile tesisin enerji üretim verimliliğine etki edecek parametrelerden biri olan atık kompozisyonunun biyolojik aktiviteyi sınırlayacak atıklardan arınmış ve $CH_4$ eldesini artıracak bir yapıda olacağı kanatindeyiz.
Peyniraltı Suyunun Koagülasyon/flokülasyon Yöntemiyle Arıtılmasında Doğal Bir Koagülant Olan Montmorillonitin Kullanılması
(2020) Aladağ, Erdinç; Öztürk, Dilara Kaya; Özgüven, Ayşe; Bayram, Tuba
Bu çalışmada süt endüstrisi atıksularından kaynaklanan peyniraltı suyunun koagülasyon/flokülasyonyöntemiyle kimyasal arıtımı amaçlanmıştır. Peyniraltı suyunun kimyasal arıtımı, jar testi deneyleriyleyürütülerek en iyi pH aralığında optimum koagülant cinsi ve dozu belirlenmiştir. pH (4,0-8,5) vekoagülant dozunun (0,25-2,0 g/L) KOİ (kimyasal oksijen ihtiyacı) giderim verimine etkisini incelemeküzere kesikli deneyler yapılmıştır. Koagülant olarak demir sülfat, alüminyum sülfat (alum) ve kil(montmorillonit) kullanılmıştır. Optimum koagülant dozu 1,0 g/L ve pH 7,0 olarak belirlenmiştir. Kil,alum+kil, demirsülfat+kil için sırasıyla %88, %91 ve %92 KOİ giderim verimi ve %89, %93 ve %95AKM (askıda katı madde) giderim verimi elde edilmiştir. Yapılan kimyasal arıtma deneylerindemontmorillonitin diğer koagülantlarla birlikte ön arıtım amacıyla kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.Ancak su kirliliği kontrol yönetmeliğinde belirtilen deşarj standartları sağlanamadığı için kimyasalarıtımın sadece kendinden sonraki ünitenin yükünü hafifleteceği tespit edilmiştir.
Rehabilitation and Evaluation of Hakkari Center and Yüksekova Solid Waste Wild Storage Areas
(2024) Demir, Mesrur; Özgüven, Ayşe
Katı atık vahşi depolama alanları, kontrolsüz bir şekilde atıkların biriktirildiği ve çevreye zarar verdiği yerlerdir. Bu durum, yeraltı sularının kirlenmesine, hava kalitesinin bozulmasına ve halk sağlığının tehdit edilmesine yol açmaktadır. Bu çalışmada Hakkari Merkez ve Yüksekova'daki katı atık vahşi depolama alanlarının rehabilitasyonu ve değerlendirilmesi incelenmiştir ve olumsuz etkilerin giderilmesi için rehabilitasyon çalışmalarının nasıl yapılacağı araştırılmıştır. Hakkari Merkez ve Yüksekova'daki katı atık vahşi depolama alanlarının rehabilitasyon sürecinde, atıkların üzerinin kapatılması, sızıntı sularının kontrol altına alınması ve zararlı gazların toplanması gibi yöntemler uygulanmıştır. Bu süreçte çevreye verilen zararların en aza indirilmesi hedeflenmiştir. Ayrıca, bu alanların nasıl değerlendirilebileceği üzerinde durulmuştur. Rehabilite edilmiş alanların yeşil alanlar, parklar veya yenilenebilir enerji projeleri için kullanılabileceği önerilmiştir. Sonuç olarak, Hakkari Merkez ve Yüksekova'daki katı atık vahşi depolama alanlarının rehabilite edilmesiyle çevresel ve toplumsal riskler azaltılmış ve bu alanlar sürdürülebilir projelere dönüştürülmek üzere yeniden değerlendirilmiştir.
Seasonal Determination of Some Important Pollution Parameters in Domestic Wastewater Treatment Plants: Edremit and Gevaş Example
(2021) Okumuş, Yunus Emre; Yönten, Vahap; Özgüven, Ayşe
Bu çalışmada, Van ilinde bulunan Edremit ve Gevaş Evsel Atıksu Arıtma tesislerine ait bazı önemli kirlilik parametrelerinin mevsimsel olarak değişimi incelenmiştir. Atıksu arıtma tesislerinin giriş ve çıkışlarından 2021 yılı ocak ve nisan aylarında numuneler alınarak pH, Alkalinite, Sülfat, Askıda Katı Madde (AKM), Çözünmüş Oksijen (ÇO), Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı (BOİ), İletkenlik, Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ), Sıcaklık, Toplam Azot (TA), Toplam Katı Madde (TKM), Toplam fosfor (TF), Toplam Uçucu Katı Madde (TUKM), Yağ ve Gres analizleri yapılmıştır. Atıksu analizinde standart metotlardan yararlanılmış ve elde edilen sonuçlar Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği'ndeki (SKKY) sınır değerlerle karşılaştırılmış ve değerlendirmeler yapılmıştır. Yapılan çalışmada, her iki arıtma tesisinde arıtma işlemi neticesinde deşarj edilen suyun Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği'ne uygun olduğu görülmüştür. Ancak bazı parametre değerlerinin standartlara daha da uygun olması için elde edilen veri ve datalar kullanılarak ilgili kurumlar ile paylaşılarak telkin ve önerilerde bulunulacaktır. Anahtar kelimeler: Arıtma Verimi, Edremit Atıksu Arıtma Tesisi, Gevaş Atıksu Arıtma Tesisi, Mevsimsel değişim
Van Gölü Edremit Kıyısı Yüzey Sularında Ağırmetal Kirliliğinin Araştırılması
(2020) Yetıs, Aysegul Demır; Özgüven, Ayşe
Bu çalışmada Van Gölü Edremit kıyısı açıklarında ağır metal konsantrasyonlarını belirlemek üzere Mayıs 2019 ve Ağustos 2019 tarihlerinde göldeki toplam 8 farklı istasyondan yüzey suyu örneklemesi yapılmıştır. Alınan örneklerde Al, B, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb ve Zn gibi ağır metal konsantrasyonları ölçülmüştür. Elde edilen sonuçlar göl su kütleleri için dikkate alınan ulusal mevzuatlardan; Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği (YSKY) ve Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nde (SKKY) yer alan sınır değerlerle kıyaslanarak değerlendirilmiştir. Ayrıca istasyonlar ve dönem ölçümleri arasındaki farkın anlamlılık düzeyi ANOVA analizi ile test edilmiş, parametreler arasındaki korelasyonlar Pearson Korelasyon Matrisi ile tespit edilmiştir. Van Gölü Edremit kıyısı bor açısından IV. sınıf, Cd bakımından III. sınıf ve Cr bakımından ise II. sınıf su kalitesi özelliği göstermektedir. Ağır metal parametreleri bakımından istasyonlar arasındakifark anlamlı olmamakla birlikte, dönemler arasındaki fark anlamlı olarak tespit edilmiştir. Ayrıca Fe, Cu, Cr ve B parametreleri arasında ise güçlü korelasyonlar saptanmıştır. Edremit Atıksu Arıtma Tesisinin (EAAT) çıkış atıksuyunda ölçülen ağır metal parametrelerinden Cr ve Cu konsantrasyonlarının göl suyu üzerinde kısmen baskı unsuru olduğu söylenebilir. Hidrojeokimyasal süreçlerin de etkisi düşünüldüğü zaman insan faaliyetleri ile oluşan noktasal ve yayılı kirliliği önlemeye yönelik olarak önlem programlarının oluşturulması büyük önem arz etmektedir
Van İli Atıksu Arıtma Tesisleri İşletme Sorunları ve Çözüm Önerileri
(2021) Durak, Ahmet; Yetıs, Aysegul Demır; Özgüven, Ayşe
Kullanılmış suların çevreye olan zararlarını azaltmak ve su kaynaklarımızın devamlılığını sağlamak için atıksu arıtma tesisleri kurulmaktadır. Evsel nitelikli atıksular farklı proses ve teknolojiler kullanılarak arıtılmaktadır. Günümüzde evsel atıksu arıtımında kullanılan en yaygın sistemler aktif çamur, stabilizasyon havuzları, damlatmalı filtre ve aneorobik arıtma gibi biyolojik sistemlerdir. Karakterizasyon bakımından farklı özelliğe sahip olan evsel atıksular için mevcut proseslerin optimize edilmesi veya bölge koşulları dikkate alınarak uygun arıtma teknolojilerinin kullanılması önem arz etmektedir. Fizibilite çalışmalarının yetersizliği, tip proje uygulamaları ve proje hataları ile birlikte, mekanik, elektrik, inşaat kaynaklı sorunlar, atıksu arıtma tesisleri problemlerini oluşturmaktadır. Çıkış suyunda istenilen kalitenin elde edilmesi ve tesiste işletme maliyetlerin azaltılması için projelendirme, inşaat ve işletme aşamalarında yapılan hatalar en aza indirilmelidir. Bu çalışmada Van iline hizmet eden ve şuan işletmede olan İskele, Edremit, Gevaş, Başkale, Çelebibağ ve Gölağzı olmak üzere 6 adet atıksu arıtma tesisinin genel özellikleri de dikkate alınarak ilk kez il özelinde tesis bazlı olarak işletme problemleri araştırılmış ve bunlara yönelik çözüm önerileri değerlendirilmiştir.
Van İli Evsel Atıksu Arıtma Tesislerindeki Atıksu Karakteristiğinin ve Çıkış Suyu Kalitesinin Değerlendirilmesi: Edremit ve Gevaş Örneği
(2023) Emre, Yunus; Yönten, Vahap; Özgüven, Ayşe
Bu çalışmada, Van ilinde bulunan Edremit ve Gevaş Atıksu Arıtma Tesisleri atıksu karakteristiğinin mevsimsel olarak değişimi incelenmiştir. Bu amaçla atıksu karakterizasyonunu incelemek için arıtma tesislerinin giriş ve çıkışlarından 2021 yılı ocak ve temmuz aylarında numuneler alınmıştır ve bu numunelerde pH, alkalinite, sülfat, askıda katı madde, toplam katı madde, toplam uçucu katı madde, çözünmüş oksijen, biyokimyasal oksijen ihtiyacı, kimyasal oksijen ihtiyacı, iletkenlik, sıcaklık, toplam azot, toplam fosfor ve yağ-gres gibi parametreler ölçülmüştür. Gevaş atıksu arıtma tesisinin kimyasal oksijen ihtiyacı için ortalama giderim verimi %83, Edremit atıksu arıtma tesisi için ise yaklaşık %80, Gevaş atıksu arıtma tesisinin biyokimyasal oksijen ihtiyacı için ortalama giderim verimi %92, Edremit atıksu arıtma tesisi için ise yaklaşık %86 olarak bulunmuştur. Askıda katı madde giderim verimi Gevaş atıksu arıtma tesisi için yağışlı ve kurak dönem için sırasıyla; %88, %98 iken Edremit atıksu arıtma tesisi için ise %90 ve %84 olmuştur. Her iki arıtma tesisinde arıtma işleminden sonra deşarj edilen atıksuyun birçok parametre için Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ne uygun olduğu söylenebilir. Bu çalışmada elde edilen sonuçların, diğer atıksu arıtma tesisleri için yol gösterici olacağı kanısındayız ve ayrıca standartlara uymayan parametrelere dikkat edilmesinin zaruri bir durum olduğu raporlanmıştır.
Van Yüzüncü Yıl University Campus Zero Waste Planning
(2022) Kaval, Ercan; Özgüven, Ayşe; Öztürk, Dilara
Artan nüfus, şehirleşme ve teknolojik yenilikler, yaşam standartlarının ve tüketim alışkanlıklarının değişmesi; canlı hayatını tehdit eden olumsuz çevresel şartlara yol açarak doğal kaynakların hızla tükenmesine neden olmaktadır. Atıkların kaynağında ayrıştırılarak ekonomiye kazandırılması gelişmekte olan ülkelerin temel prensipleri arasında yer almaktadır. Bu çalışmada Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yerleşkesinde oluşan atıkların, kaynağında ayrıştırılarak değerlendirilmesini sağlamak için sıfır atık projesinde gerekli alt yapının hazırlanması amaçlanmıştır. Ayrıca kampüs yerleşkesinde yer alan tüm bina ve yerleşim alanları belirlenerek bu alanlarda oluşan atık kategorileri belirlenip sınıflarına ayrıştırılmıştır. Kaynağında ayrıştırılması planlanan atıkların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş lisanslı geri kazanım ve bertaraf tesislerine verilebilmesi amacıyla geçici olarak depolanacakları atık depo alanının planlanarak inşa edilmesi için gerekli tüm girişim planlamaları yapılmıştır. Sıfır Atık Yönetmeliği'nin Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yerleşkesine Uygulanması ile, 0.50 ton metalin geri kazanılması, 0.50 ton atık camın geri kazanılması, 1.52 ton plastiğin geri kazanılması, 2.02 ton kâğıdın geri kazanılması hedef olarak belirlenmiştir. Bu çalışma Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi yerleşkesinde sıfır atık projesine geçiş aşamasında bir kılavuz niteliği taşıyacaktır ve il içerisinde bulunan kurum/kuruluşlara ve ülkemizde bulunan üniversitelere örnek teşkil edecektir.
Veteriner İlaçlarının Çevrede Bulunuşu ve Etkileri
(2020) Özgüven, Ayşe
Veteriner ilaçları hastalığı tedavi etmek ve hayvan sağılığını korumak için yaygın olarak kullanılmaktadır. Hayvanhastalıklarının tedavisinde ve önlenmesinde kullanılan veteriner ilaçları, yoğun tarımsal ve su ürünleriyetiştiriciliğinden dolayı çevre kirliliğinin önemli bir kaynağını oluşturmaktadır. Hayvancılık ve tavukçuluküretiminde kullanılan farmasötik maddeler hayvanlar tarafından metabolize edildikten sonra dışkı yoluyla çevreselortamlara bırakılırlar. Hayvan yemi ve kullanılmayan ilaçların uygunsuz bertarafı sonucunda yüzeysel sukaynaklarına kadar ulaşabilirler. Ayrıca hayvan gübrelerinin tarımsal alanlarda kullanılması veteriner ilaçlarınınçevrede bulunmasına neden olmaktadır. Bu derlemede veteriner uygulamalarında yaygın olarak kullanılan ilaçlarınçevresel ortamlarda bulunuşu, davranışı, dönüşümü ve canlılar üzerindeki toksik etkileri hakkında mevcut bilgilerverilmektedir. Ayrıca düşük konsantrasyondaki ilaçların ve metabolitlerinin uzun vadeli etkileri, ekosistemdekiveteriner ilaçlarının davranışı ve çevresel etkileri araştırılmıştır.