Browsing by Author "Aladağ, Erdinç"

Now showing 1 - 8 of 8

Ampirik Mod Ayrıştırmasına Dayalı Arıma Modeli Kullanılarak Van İli Hava Kirliliğinin Tahmini
(2023) Aladağ, Erdinç
Hava kirliliği, yaşam kalitesini doğrudan tehdit eden ana unsurlardan birisidir. Hava kirleticilerindeki değişimlerin öngörülmesi, hava kirliliği kontrolünde ve yönetiminde önemli bir role sahiptir. Günümüzde kullanılan Çift Üstel Düzeltme (DES) ve Bütünleşik Otoregresif Hareketli Ortalama (ARIMA) gibi geleneksel yöntemler, hava kirliliğinin tahmin edilmesinde çoğu zaman yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle, hava kalitesinin belirlenebilmesi için daha etkili tekniklerin üretilmesine ihtiyaç vardır. Bu araştırmanın temel amacı, yukarıdaki sorunları ele alarak doğruluğu yüksek bir hava kirliliği tahmin teorisi geliştirmektir. Önerilen yaklaşım, Ampirik Mod Ayrıştırması (EMD) algoritması ve ARIMA modelinin bir arada uygulandığı melez bir yöntemdir. EMD-ARIMA yönteminin tahmin becerisini belirlemek için Türkiye’nin Van şehir merkezindeki PM10 ve SO2 hava kirleticilerine ait 2019-2020 kış dönemindeki veriler kullanılmıştır. MAE, MAPE, RMSE ve R2 performans ölçütlerine göre EMD-ARIMA modeli ile PM10 ve SO2 için sırasıyla 7.25 µg/m3, %20.58, 8.84 µg/m3, 0.87 ve 7.58 µg/m3, %20.73, 8.96 µg/m3, 0.71 değerleri elde edilmiştir. Bulgular EMD-ARIMA yönteminin, geleneksel DES ve ARIMA tahmin modellerine göre daha hassas bir tahmin becerisine sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Önerilen melez yaklaşım, hava kirliliğinin öngörülmesi ve azaltılmasına yönelik basit ve etkili bir yöntem olarak kullanılabilir.
Biodiesel Production From Scenedesmus Sp. in Synthetic Dairy Wastewater
(2025) Coruh, Pınar Akar; Aladağ, Erdinç
Biyoyakıt üretimi için alternatif bir hammadde kaynağı olarak mikroalglerin kullanılması, hızlı büyüme oranları ve biyodizel üretimi için yüksek miktarda yağ biriktirme becerileri nedeniyle son yıllarda daha fazla önem kazanmıştır. Bu çalışmada sentetik mandıra atık suyunda yetiştirilen Scenedesmus sp. mikroalg türü kullanılarak biyokütle üretimi, azot ve fosfor kullanımı, toplam yağ oranı ve biyodizel üretimine uygunluğu incelenmiştir. TAP besi ortamında büyütülen mikroalgler, %10 (v/v) oranında seyreltilmiş sentetik mandıra atıksuyunda 5 mg/L, 10 mg/L, 25 mg/L, 50 mg/L ve 100 mg/ L olmak üzere 5 farklı başlangıç NH4-N konsantrasyonunda yetiştirilmiştir. En yüksek özgül büyüme hızı, 25 mg/L başlangıç NH4-N konsantrasyonunda 0.69 1/gün ve en düşük özgül büyüme hızı ise 5 mg/L başlangıç NH4-N konsantrasyonunda 0.34 1/gün olarak hesaplanmıştır. En yüksek azot giderimi 5 mg/l başlangıç NH4-N konsantrasyonunda %100 ve en yüksek fosfor giderimi ise 100 mg/l başlangıç NH4-N konsantrasyonunda %97 olarak elde edilmiştir. En yüksek toplam yağ oranı 10 mg/L başlangıç NH4-N konsantrasyonunda %41.3 olarak ölçülmüştür. Bu şartlardaki mikroalgal biyokütleden %88.21 biyodizel dönüşümü gerçekleşmiştir. Bu tez çalışmasından elde edilen sonuçlar, sentetik mandıra atıksularında mikroalglerin verimli bir şekilde büyütülebileceğini ve biyokütle üretim sürecinde atıksuda bulunan azotlu ve fosforlu maddelerin etkin bir şekilde giderilerek ileri atıksu arıtımı için değerlendirilebileceğini göstermiştir. Buna ek olarak elde edilen mikroalgal biyokütlenin biyodizel üretiminde hammadde olarak kullanılma potansiyelinin olduğunu ortaya koymuştur.
Doğrusal Olmayan Adsorpsiyon İzoterm Modellerinin Hata Analizi ile Optimizasyonu
(2023) Aladağ, Erdinç
Bu çalışmada, sulu çözeltilerden kristal menekşe boyasının montmorillonit üzerine adsorpsiyonu araştırılmış ve denge izotermleri belirlenmiştir. İki parametreli denklemler Langmuir, Freundlich, Temkin izotermleri ve üç parametreli denklemler Sips, Toth, Khan izotermleri denge adsorpsiyon verilerini modelleme becerileri açısından incelenmiştir. En uygun izotermi belirlemek için hataların karelerinin toplamı, melez bir hata fonksiyonu, ortalama bağıl hata, Marquardt'ın standart sapma yüzdesi ve mutlak hataların toplamı olmak üzere beş hata analiz yöntemi kullanılmıştır. Sips izotermi, deneysel verilerle en iyi uyumu elde etmiştir ve maksimum adsorpsiyon kapasitesi 152.229 mg/g olarak bulunmuştur. Normalleştirilmiş hataların toplamı, melez kesirli hata fonksiyonunun en iyi sonuçları sağladığını göstermiştir.
Investigation of Harvesting Effect of Microalgae Grown in the Flat-Panel Airlift Photobioreactor by Using Various Membranes
(2021) Ercan, Erdal; Onay, Melih; Aladağ, Erdinç
Günümüzde başta enerji olmak üzere birçok alanda hammadde kaynağı olarak kullanılan mikroalglerin en önemli üretim aşamalarından birisi olarak kabul edilen mikroalg hasadı sürecinde çeşitli avantajlara sahip olan membran filtrasyonu sıklıkla tercih edilmektedir. Bu tez çalışmasında, Gloeocystis vesiculosa 901 mikroalg türü düz panel tipi fotobiyoreaktörde ve TAP (Tris-Asetat-Fosfat) besi ortamında yetiştirilerek elde edilen mikroalgal biyokütlenin çapraz-akış rejiminde işletilen membran filtrasyon düzeneğinde hasadı gerçekleştirilmiştir. Hasatlama işleminde sırasıyla 0,3 μm ve 50 kDA gözenek çaplarına sahip ve PVDF (Polivinilidin Florür) ve PES (Polisülfon) malzemelerden üretilmiş mikrofiltrasyon ve ultrafiltrasyon tipindeki ticari düz plaka membranlar kullanılmıştır. Çalışmada farklı transmembran basınçları ve akılarda işletilen membranların kritik akı ve basınç değerleri ile birlikte konsantrasyon faktörü, hacimsel azalma faktörü ve mikroalg kazanım oranı belirlenmiştir. Daha sonra saf su kullanılarak yıkama işleminden sonra filtrasyon direnci incelenerek membranlar kıyaslanmıştır. MF ve UF tipi membranlar için kritik akı değeri sırasıyla 101,79 L/m2•saat ve 123,76 L/m2•saat olarak bulunmuştur. En yüksek mikroalg kazanımı ise MF için 1,8 bar'da %98,8 iken UF için 2,4 bar'da %99,2 olarak ölçülmüştür. Filtrasyon direnci açısından membranlar kıyaslandığında MF tipi membranın, UF membranlara göre daha düşük filtrasyon direnci ve kek tabakası meydana geldiği görülmüştür. Sonuç olarak, her iki membran da mikroalg hasatlama işleminde kullanılabilir.
Mezbaha Atıksularının Karakterizasyonu ve Arıtılabilirliğinin Değerlendirilmesi
(2019) Yılmaz, Alper Erdem; Bayram, Tuba; Boncukcuoğlu, Recep; Ozturk, Dilara; Aladağ, Erdinç
Bu çalışmada Van ilinde bulunan bir mezbahane tesisine ait atıksuyun karakterizasyonu yapılarak bu atıksu için arıtım alternatifleri değerlendirilmiştir. Atıksu karakterizasyonu için nitrat, kükürt trioksit, fosfat, amonyum azotu, klorür, askıda katı madde (AKM), toplam organik karbon (TOK), toplam karbon (TK), inorganik karbon (İK), toplam azot (TN), elektriksel iletkenlik (Eİ), pH, toplam kimyasal oksijen ihtiyacı (TKOİ), çözünmüş kimyasal oksijen ihtiyacı (ÇKOİ) ve partiküler kimyasal oksijen ihtiyacı (PKOİ) parametreleri incelenmiştir. Sonuçlar; nitrat; 18.5 - 35.9 ppm, kükürt trioksit; 15.3 - 89.3 ppm, fosfat; 72.2 - 190.5 ppm, amonyum azotu; 20 - 38 ppm, klorür; 239.9 - 422.7 ppm, AKM; 475 - 1800 ppm, TOK; 4429 - 10250 ppm, TK; 4535 – 10 494.6 ppm, İK; 105.7 - 244.6 ppm, TN; 800 - 1546 ppm, Eİ; 1.4 - 3.0 ms cm-1, pH; 7.0 - 8.2, TKOİ; 17 626 – 23 268 ppm, ÇKOİ; 13 658 – 18 029 ppm ve PKOİ; 3968 - 5239 ppm olarak bulunmuŞtur. Aynı zamanda mezbahane atıksuları için literatürde önerilen anaerobik, aerobik, ileri oksidasyon, çözünmüş hava flotasyonu, membran filtrasyonu, elektrokimyasal arıtım prosesleri incelenmiştir. Atıksuyun çoklu (farmasötikler, organik madde, toksik madde vb.) kompozisyonu sebebiyle tekli arıtım proseslerinin yeterli arıtımı sağlamadığı gözlenmiş ve kombine proseslerle daha etkili arıtım yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Peyniraltı Suyunun Koagülasyon/flokülasyon Yöntemiyle Arıtılmasında Doğal Bir Koagülant Olan Montmorillonitin Kullanılması
(2020) Aladağ, Erdinç; Öztürk, Dilara Kaya; Özgüven, Ayşe; Bayram, Tuba
Bu çalışmada süt endüstrisi atıksularından kaynaklanan peyniraltı suyunun koagülasyon/flokülasyonyöntemiyle kimyasal arıtımı amaçlanmıştır. Peyniraltı suyunun kimyasal arıtımı, jar testi deneyleriyleyürütülerek en iyi pH aralığında optimum koagülant cinsi ve dozu belirlenmiştir. pH (4,0-8,5) vekoagülant dozunun (0,25-2,0 g/L) KOİ (kimyasal oksijen ihtiyacı) giderim verimine etkisini incelemeküzere kesikli deneyler yapılmıştır. Koagülant olarak demir sülfat, alüminyum sülfat (alum) ve kil(montmorillonit) kullanılmıştır. Optimum koagülant dozu 1,0 g/L ve pH 7,0 olarak belirlenmiştir. Kil,alum+kil, demirsülfat+kil için sırasıyla %88, %91 ve %92 KOİ giderim verimi ve %89, %93 ve %95AKM (askıda katı madde) giderim verimi elde edilmiştir. Yapılan kimyasal arıtma deneylerindemontmorillonitin diğer koagülantlarla birlikte ön arıtım amacıyla kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.Ancak su kirliliği kontrol yönetmeliğinde belirtilen deşarj standartları sağlanamadığı için kimyasalarıtımın sadece kendinden sonraki ünitenin yükünü hafifleteceği tespit edilmiştir.
Wastewater Treatment Plant Design and Modeling for the City of Erzurum
(2023) Aladağ, Erdinç; Nuhoglu, Alper
Currently large amounts of wastewater are produced by domestic and industrial activities. Discharge of wastewater to the receiving environment without treatment causes significant health and environmental problems. Modeling and optimization of Wastewater Treatment Plants (WWTP) developed to treat domestic wastewater play key roles in determining unit components, design parameters and operation conditions. Several models were proposed to predict the treatment performance in WWTP. The Activated Sludge Model No. 1 (ASM1) is one of the commonly-used standard models developed to better understand removal of carbonaceous and nitrogenous materials. In this study, a WWTP is proposed for domestic wastewater using grit chamber, circular primary and secondary clarifiers, completely-mixed aeration tank, sludge thickener, sludge dewatering and anaerobic digestion processes together. The WWTP was modeled with ASM1 noting the topographic and meteorological features of the city. The treatment performances with wastewater temperatures of 10°C and 20°C were investigated for this plant, operating at high elevation. Removal efficiencies at 20°C were 95.7%, 92.2%, 97.9% and 99.2% for MLSS, COD, BOD and NH4, while effluent concentrations were 14.83, 48.51, 6.55 and 0.3 mg L-1, respectively. At 10°C, removal efficiencies were 88.9%, 88%, 93.2%, and 26.9%, while effluent concentrations were 38, 75, 21.83 and 26.13 mg L-1, respectively. A clear reduction was observed in nitrogenous material removal at low temperatures. Additionally, keeping dissolved oxygen concentration in the aeration tank at 1.5 mg L-1 with PID control increased nitrification efficiency by 30%. The findings reveal the importance of modeling studies during planning of WWTP.
Yeşil Mikroalg Türü Chlorella Zofingiensis’in N-glikozliasyon Profili
(2021) Aladağ, Erdinç; Yaman, Mehmet Emrah; Kayılı, Hacı Mehmet; Salih, Bekir; Kadıoğlu, Yücel
Günümüzde, mikroalg türlerinin biyofarmasötik üretiminde hammadde olarak kullanımı konusu tartışılmaktadır. .Bu fik - rin altında yatan temel neden mikro alglerin, biyolojik olarak aktif çok sayıda bileşenin üretimi için karbon dioksiti etkin bir şekilde kullanabilen hücre fabrikaları olmasıdır. Bununla birlikte, mikroalglerden rekombinant protein üretiminde kullanılması için çözülmesi gereken birkaç sorun mevcuttur. Kritik gereksinimlerden birisi salgılanan rekombinant protein - lerden biyo-uyumlu bir N-glikozilasyon profile üretmektir. Mikroalg türlerinin glikozilasyon makineleri ve N-glikan profilleri hakkındaki bilgiler oldukça sınırlıdır. Bu çalışmada, yeşil bir mikroalg türü olan Chlorella zofingiensis ‘in N-glikan profilinin karakterize edilmesi amaçlandı. Bu amaçla (gliko-)proteinleri içeren fotoototrofik olarak yetiştirilmiş Chlorella zofingiensis ekstreleri enzimatik olarak deglikozile edildi ve 2-aminobenzoik asit etiketi ile etiketlendi. Serbest hale getirilen N-glikanlar HILIC bazlı bir yaklaşımla saflaştırıldı ve MALDI-TOF (/TOF)-MS ile analiz edildi. Sonuçlar C. zofingiensis’in oligomannozidik türde N-glikan modellerini içerdiğini göstermiştir. Ek olarak, MALDI-MS tarafından C. zofingiensis’in N-glikosilasyon profilleri, oligomannosidik N-glikanların neredeyse yarısının fosforilenmiş olduğunu ortaya koymuştur.