Browsing by Author "Alp, Şevket"

Now showing 1 - 20 of 34

A Research on Identification Cultivar of Dahlia Cav. Growns in Traditional Van Gardens
(2009) Tatar, Mevlüde; Alp, Şevket
Geçmişi Urartular dönemine kadar uzanan Van Bahçelerinde çeşitli kültür merkezlerine ait egzotik süs bitkileri yetişmektedir. Dahlia cav. (Yıldızçiçeği) de Türkiye dışından Van'a getirilerek bahçelerde yetiştirilen egzotik bitkilerdendir. Yapılan araştırmalar sonucunda Eski adı ?amranaltı olan Eminpaşa Mahallesinde, farklı morfolojik özelliklere sahip Dahlia cinsine ait kültür formları tespit edildi. Tespit edilen bu formların grup anahtarına göre; çiçek rengi sarı ve çiçek çapı 10 cm olanlar I grup, çiçek rengi kırmızı ve çiçek çapı 10 cm altında olanlar II grup ve çiçek rengi mor ve çiçek çapı 10 cm altında olanlar da III grup olarak tanımlandı. Van ve çevresinde, yörenin iklim, toprak ve diğer çevresel koşularına uyum sağlamış olan yıldız çiçeklerin formları günümüze kadar gelmiştir. Anahtar kelimeler: Dahlia, Van Bahçeleri, Morfoloji, Fenoloji, Tanımlama
A Approach of New Methodology Desing of the Historical Environments: a Case Study of Van Minua (shamram) Channel
(2019) Timür, Zeynep; Alp, Şevket
Peyzaj tasarımının bir tarihi esere yönelik olması beraberinde birçok farklı uygulamayı, farklı bilim alanlarıyla ortaklaşmayı ve spesifik alanlara yönelik bütüncül bir bakış açısını gerektirmektedir. Öyle ki; eserin tarihi değeri, coğrafik değeri, toplumsal değeri ve uygulanacak olan peyzaj programıyla da 'gelecek' değeri aynı anda ve ölçüde değerlendirilmelidir. Tüm bu dinamikler üzerinden hareketle; Minua (Şamram) Kanalı peyzaj programlaması bu çalışmanın öznesi olmaktadır. Urartular Dönemi'nde ve yaklaşık olarak 2.800 yıl önce inşa edilen Minua (Şamram) Kanalı, tarihi anlamda, Van kenti ve coğrafyası için oldukça büyük bir öneme sahiptir. Bu tarihi önem; aynı zamanda kanal aracılığıyla sulama yapılmasına, dolayısıyla da verimlilik bağlamında toplumsal bir değer üretilmesine olanak sağlamıştır. Çalışmada bu değerler sürekli göz önünde bulundurulmuş ve öncelikle kapsamlı bir arkeolojik inceleme gerçekleştirilmiştir. Bu incelemelerde tarihi kanalın güncel durumuna yönelik belgeleme çalışmaları yapılmıştır. Bu incelemeler, yapılması planlanan peyzajın tarihi eserle iyi bir entegrasyon oluşturması için oldukça önemlidir. Belgeleme çalışmaları akabinde, tarihi kanalın restorasyon projeleri incelenmiş; bu kapsamda da eser için kullanılacak malzeme detayları belirlenmiştir. Dolayısıyla tarihi kanalın etrafında gerçekleştirilecek peyzaj uygulamalarının kanalın orijinal malzemeleriyle uyumlu olmasına dikkat edilmiştir. Ardından gerçekleştirilen çalışma, tarihi kanal çevresindeki habitata yönelik olmuştur: Bitki çeşitlilikleri, canlı yaşamı, insanların kanal çevresindeki kültürel atmosferleri. Çalışmanın tamamlayıcı bir adımı olarak da 100 kişi ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Böylece tarihi kanalın, o bölgede yaşayan insanlar açısından ne ifade ettiğine yönelik veriler de elde edilmiştir.
Bazı Gül ve Kuşburnu Türlerinde (Rosa Ssp.) Stoma Özellikleri ve Yoğunluğunun Görüntü Analizi Yöntemi ile Belirlenmesi
(2016) Keskin, Nurhan; Çelik, Ferit; Alp, Şevket
Stomalar, açılıp kapanma özellikleri ile bitkideki terlemeyi ve gaz değişimini kontrol eden canlı yapılardır. Çoğunlukla yaprakların alt yüzeyinde (hipostomatik) bulunabildikleri gibi bazen üst yüzeyinde (epistomatik) bazen de her iki yüzeyinde (amfistomatik) bulunabilir. Kültür bitkilerinde çeşitlere ve yetişme koşullarına göre bitki-su dengesinin kontrolü açısından stoma sayısı ve yapısının saptanması önemlidir. Bu çalışmada, Van Gölü ekolojisinde yetişen 2 kuşburnu ve 3 gül türünde [Rosa pulverulanta M. Bieb., Rosa canina L., Rosa foetida Herrm., Rosa x damascena Miller ve Rosa x damascena Miller var. semperflorens (Loisel. et Michel) Rowley] stoma özelliklerinin ve birim alandaki stoma yoğunluklarının görüntü analiz yöntemiyle belirlenmesi amaçlanmıştır. İncelenen türlerde stomaların çoğunlukla yaprakların alt yüzeyinde (hipostomatik) olduğu ve ortalama stoma yoğunluğunun 290.21 (R. damascena) ile 130.61 (R. damascena semperflorens) adet mm-2arasında değiştiği belirlenmişitr. Sonuç olarak stoma eni ve boyu küçüldükçe birim alandaki (mm) stoma sayısının artma eğiliminde olduğu gözlenmiştir.
Biyolojik Zenginliğimizin Önemli Bir Sığınağı Köy Mezarlıkları
(2016) Alp, Şevket
Başta tek tanrılı dinler olmak üzere bütün dinlerde, mezarlıklar ilahi ve manevi yönü bulunan mekânlardır. Mezarlıkların temel işlevi; ölü bedenlerin kamu sağlığını tehlikeye atmadan, toprağa dönüşümünün sağlanmasıdır. Bu nedenle ölülere tahsis edilen mezarlıklar, toplum nezdinde özel dokunulmazlığa sahiptir. Günümüzde Anadolu'da köy mezarlıkları, sahip oldukları işlevin gereği olarak çevrelenmekte; böylece, dış etkenlerden ve hayvanlardan korunmaktadır. Bu korumanın sonuçlarından biri de; Anadolu'nun pek çok yerinde köy mezarlıklarında doğal bitki örtüsün koruduğundan birçok yabani tür için doğal sığınağa dönüşmüş olmasıdır. Arazi çalışmalarında bazı yörelerdeki mezarlıkların; başta geofitler olmak üzere doğada azalan birçok yabani tür için yaşam alanı olduğu belirlenmiştir. Bu çalışma, Anadolu'nun eski köy mezarlıklarının bu özelliğine dikkat çekmek amacıyla hazırlanmıştır. Son yıllarda, başta Doğu Anadolu Bölgesi olmak üzere Anadolu'da, köylerden kentlere göç hareketi hız kazanmıştır. Boşalan veya nüfusu gittikçe azalan eski köylerde mezarlıklar, hayvanların otlama alanına dönüşerek tahrip olmaktadır. Eski köy mezarlıkları, kaynak rezerv alanları veya ex-situ koruma alanı olarak görülmeli ve bu alanların en iyi nasıl değerlendirilebileceği ve alanlardan nasıl yararlanılabileceği gibi konular ele alınmalıdır. Bu konularda bilimsel araştırmaların yapılması ve bu alanların korunmasına yönelik sonuca dönük kararların alınması hususunda önlemler geliştirilmelidir.
Cultural Landscape Analysis of Histori̇cal Places in Ahlat District of Bitlis
(2021) Işıkgör, Muhammed Sefa; Alp, Şevket
Stratejik konumu, verimli toprakları ve doğal kaynaklarının zengin olması sebebiyle ilk çağlardan bu yana birçok devletin hâkimiyetine girmiş olan Ahlatİlçesi'nin geçirdiği savaş ve büyük depremlere rağmen günümüze ulaştırdığı; Harabe Şehir Mağara Evleri, Eski Ahlat Evleri, Eski Ahlat Kalesi, Osmanlı Sahil Kalesi, Çifte Hamam, Küçük Hamam, Zaviye, Seramik Fırınları, Ulu Cami, Bezirhane, Türbeler, Kümbetler, Madavans Vadisi Kaya Yerleşim Yerleri ile Kaya Kilisesi, Akıtlar ve Tarihî Mezarlıklar geçmişteki ihtişamlı günlerinin göstergesidir. Bu yerleşme ile ilgili farklı meslek disiplinleri tarafından yapılan çalışmalar bulunmaktadır. İnsanlık tarihînde büyük öneme sahip devletlere ev sahipliği yapmış olan şehirde günümüze kadar oluşturulmuş olan tarihî dokunun kültürel peyzaj adı altında; mevcut durum analizi, kültürel miras kriterleri, tarihsel anlamda her dönemde önümüze çıkan kültürel miras değerleri ve kültürel peyzaj ögeleri tanımlanmıştır.
Cumhuriyetin İlanından Günümüze 100 Yılda Van Kentinde Bulunan Açık Yeşil Alanların (Parkların) Değişim ve Gelişimi
(2023) Alp, Şevket; Bayram, Şevin; Gülen, Mustafa
Kentsel açık yeşil alanlar özellikle Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet yıllarından itibaren, kent planlamalarında medeniyetin ve çağdaşlaşmanın bir göstergesi olmuştur. Bu bağlamda kentlerde ilk yaygınlaşmaya başlayan en önemli açık yeşil alanlar olarak parklar göze çarpmaktadır. Erken Cumhuriyet dönemi sonrası; yanlış göç politikaları, hızlı kentleşme ve nüfus yoğunluğunun giderek artmasıyla bu politikaların git gide zayıfladığı görülmüştür. Son yıllarda insanların yaşadıkları kentlerden en büyük beklentisi bir planlama unsuru olarak, yoğun yapılaşmadan uzak, doğa ile iç içe olabilme imkanı sağlayan kentsel açık yeşil alanların varlığıdır. Cumhuriyet’in ilanı ile büyük kentlerde artmaya başlayan betonarme yapılar arasında modern çağın bir ihtiyacı olarak parklar, önce İstanbul ve Ankara gibi şehirlerde tesis edilmeye başlandı. Daha sonra Anadolu’nun diğer kentlerinde yaygınlaşmaya başladı. Bu kentler arasında bulunan Van kenti de Cumhuriyet’in ilanıyla açık yeşil alan olarak parkların kullanımı ve hizmeti konusunda ilerleme göstermiştir. Kent içinde halkın kullanım ihtiyacına ve kentteki planlama durumlarına göre Erken Cumhuriyet dönemi ile başlayan park yapımı günümüze kadar devam etmiştir. Bu doğrultuda geçmişten günümüze Van kentindeki açık yeşil alanlar ve parkların tarihi araştırılmış ve ilk kurulan parklar incelenerek günümüzdeki durumları hakkında çıkarımlar yapılmıştır. Çalışma sonucunda Erken Cumhuriyet döneminden başlayarak inşa edilen parkların dönemin mimari ve ideolojik ortamından etkilendiği kendine has özelliklerinin olduğu sonucuna varılmıştır.
Current Si̇tuati̇on Analysi̇s of Beykoz Monument Trees
(2021) Demir, Murat; Alp, Şevket
Doğal ve kültürel mirasın bir öğesi olan anıt ağaçlar; yaşam sürecinde, temsil ettikleri tür ve bulundukları yetişme ortamının özelliklerine göre, büyüyüp gelişen, zaman içinde farklı yaş ve boyutlara ulaşarak, alışılmışın ötesinde uzun süre yaşayarak, kültürümüzde ve tarihimizde özel yeri bulunan, geçmiş, günümüz ve gelecek arasında iletişim sağlayabilecek uzunlukta doğal ömre sahip ağaçlar 'anıt ağaç' niteliği kazananlardır. Anıt ağaçlar, bilimsel olduğu kadar, manevi özellikleri açısından da değerlidirler. İstanbul ili Beykoz ilçesinde, geçmişten gelen heybetleri ve hikâyeleri ile dikkat çeken anıtlaşmış anıt ağacı bulunmaktadır. Çalışmada belediye tarafından kayıt altına alınan ağaçların mevcut durumu incelendikten sonra bu ağaçların bölgedeki kentlinin belleğindeki yeri belirlenmiştir. Sahip oldukları farklı boyutları ve görkemi ile kişiyi psikolojik olarak etkileyen bu ağaçlar zaman zaman etrafına neden oldukları tehlikelerden dolayı kesilerek tahrip edilmekte veya yanlış kullanım ve bakım nedeniyle kurumaktadırlar.Kent belleğinde yeri belirlenen anıt ağaçların mevcut durumuna yönelik koruma politikaları önerirmiştir. Yaprak ve toprak örneği alınarak eksik makro ve mikro elementler belirlenmiştir. Bu çalışma genetik materyal olduğu kadar kültürel bir materyal olan bölgenin anıtlaşmış ağaçlarına sahip çıkmak, korumak ve gelecek nesillere aktarmak doğa sevgisinin, çevre bilincinin oluşmasına hizmet edecektir
Determination of Phenotyps of Russian Olive (elaeagnus Angustifolia L.) Growing on Van Yüzüncü Yıl University Campus and Evaluation of Its Use in Landscape Architecture
(2024) Göral, Muhammed Emir; Alp, Şevket
Doğal ve doğallaşmış bitkiler yerel ekolojik koşullara en iyi uyum sağlayan bitkilerdir. Bu çalışma kapsamında doğallaşmış türlerimizden olan Elaeagnus angustifolia L. bitkisinin üniversite yerleşkesi ve çevresinde belirlenen, fenotipleri çeşit olma potansiyelleri ve peyzajlarda kullanılabilirlikleri açısından değerlendirilmiştir. İlk olarak gözlem yoluyla meyve, yaprak ve gövde özellikleri ile farklı görünümdekiler seçilmiş, geri kalan bitkiler elenmiştir. Bu eleme sonucunda 90 civarı bitkiden 12 tanesinin potansiyel sahibi olduğu görülerek incelemeye alınmış ve her biri bir tip olarak değerlendirilmiştir. Yıl boyunca gözlem altında tutulan tiplerin mevsimsel olarak değişimleri incelenmiştir. İnceleme kapsamında bitkilerin vejetasyona başlama tarihlerinden yaprak dökümlerine kadar olan süre izlenmiştir. Bu süreçte yaprak özellikleri ve meyve özellikleri ölçümlere tabi tutulmuş ve fotoğraflarla kayıt altına alınmıştır. Görsel olarak da değerlendirilen tiplerin yapılan ölçümleri istatistiksel olarak analiz edilmiş ve kümeleme analizi yapılmıştır. Çalışma sonucunda diğerlerine %52.8749-%61.3078 arasında değişen benzerlik oranlarıyla 4 tipin çeşit olma potansiyellerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak E. angustifolia bitkisinin bitkisel tasarımlarda estetik ve fonksiyonel yönden etkili tasarımlarda kullanılabilecek çeşit adayı tipler ortaya konmuştur. Sürdürülebilir ve ekonomik uygulamalar açısından yüksek potansiyele sahip bu tiplerin açık yeşil alanlarda kullanımı için kültüre alınarak kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.
Determination of Possible Areas of Usage of the Irises With Risom in Van and Its Neighborhood in Plantation Works of Landscape Architecture
(2006) Aşur, Feran; Alp, Şevket
ÖZETVAN VE YAKIN ÇEVRESİNDEKİ RİZOMLU İRİSLERİN (Iris spp.) PEYZAJMİMARLIĞI BİTKİLENDİRME ÇALIŞMALARINDA KULLANIMOLANAKLARININ BELİRLENMESİAŞUR, FeranYüksek Lisans Tezi, Bahçe Bitkileri Anabilim DalıTez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Şevket ALPEylül 2006, 46 sayfaVan ve yakın çevresinin doğal bitki örtüsünde bulunan 7 farklı rizomlu iristür ve alt türlerinin fenolojik, morfolojik ve ekolojik özelliklerinin saptanması ve buözelliklerden peyzaj mimarlığında yararlanma olanaklarının ortaya konması amacıylabir inceleme yapılmıştır.İncelemeye alınan türler; çiçeklenme tarihi, çiçekli kalma süresi, tohumolgunlaşma süresi gibi fenolojik özellikler ile bitki boyu, dallanma durumu, çiçeközellikleri ve rengi gibi morfolojik karakter yönünden değerlendirilmiştir.Türlerin ekolojik incelemelerinde ise bulundukları doğal ortamdaki 0-20 cmderinlikten alınan toprak örneklerinde bazı fiziksel ve kimyasal analizler yapılmıştır.Ayrıca alındıkları doğal ortamların uzun yıllar meteorolojik verileri incelenmiştir.Periyodik olarak yapılan incelemelerin sonucunda türlerin peyzajplanlamalarında hangi alanlarda kullanılabileceği konusunda bilgiler verilmiştir.Anahtar kelimeler: Ekolojik özellikler, Fenolojik özellikler, Morfolojiközellikler, Rizomlu iris, Peyzaj planlama, Van Bölgesi.
The Determination of User Preferences While Redesigning the Cumhuriyet Street of City Van and Proposing the Sample Projects
(2019) Aytin, Ömer Faruk; Alp, Şevket
Yoğun yapılaşmadan dolayı, kent halkının faydalanabileceği açık yeşil alan miktarının kısıtlı olduğu bir gerçektir. Büyüyen kentlerle birlikte artan nüfus miktarı da bu alanların yetersiz kalmasına neden olmaktadır. Bu nedenle, kentlerde daha yaşanabilir mekanların oluşturulmasında, yol kenarlarının yeşillendirilmesinin katkıları yadsınamaz. Yol kenarlarında yapılan ağaçlandırma çalışmaları, insanlar için hem estetik hem de fonksiyonel yönden oldukça faydalıdır. Bu çalışmada; öncelikle yol kenarlarının ağaçlandırılmasının işlevi ve kent halkına katkıları incelenmektedir. Yol kenarlarının yeşillendirilmesinde kullanılacak bitki türlerinin doğru seçimi ve ağaç dikimlerinin doğru yapılması gerektiği hakkında bilgiler verilmektedir. Bu doğrultuda Van Cumhuriyet Caddesinin mevcut yol kenarı ağaçlandırması incelenmektedir. Kentsel tasarım açısından daha sağlıklı ve nitelikli bir cadde ağaçlandırması için çalışma alanında anket çalışması ve yüz yüze görüşmeler yapıldı. Elde edilen sonuçlar tablolar halinde incelendi ve halkın katılımı ile beraber uzman görüşleri sonucu uygun tasarım kriteri geliştirildi. Anahtar kelimeler: Açık yeşil alanlar, Ana arterler, Cumhuriyet Caddesi, Van, Yol bitkilendirmesi.
Determining the Suitability of Warm and Cool Season Turfgrass for Van Climate Conditions
(2024) Bayram, Muzaffer; Alp, Şevket; Mutlu, Songül Sever
Çimler peyzaj alanlarından atletik sahalara kadar yeşil alanların temel yer örtücü bitkileridir. Sürdürülebilir yeşil alanların oluşturulması için bölgesel iklim koşullarına en uygun çim türlerinin seçilmesi ise bir zorunluluktur. Van ekolojik koşullarında geleneksel olarak serin iklim çim bitkileri kullanılmaktadır. Son yıllarda küresel iklim değişikliği nedeniyle bölgenin iklim yapısında farklılıklar gözlenmektedir. Her yıl artan sıcaklık ortalamaları ve kuraklık tehdidi dikkat çekicidir. Serin iklim çim türlerine göre daha yüksek kuraklık ve sıcaklık toleransına sahip sıcak iklim çim bitkilerinin bölgede kullanılabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı Van ekolojik koşullarında 1700 m rakımda bazı sıcak iklim çim bitkilerinin performanslarını belirlemektir. Çalışma Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bahçe Bitkileri Uygulama sahasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmada sıcak iklim çim bitkilerinden hibrit bermuda çimi (Cynodon dactylon x C. transvaalensis) çeşitleri 'Tifway-419' ve 'Survivor', Zoysia çimi (Z. japonica) 'El-toro' ve hibrit zoysia çimleri (Z. matrella x Z. japonica) 'Türkzoy', 'Anazoy', ve 'MJ-100' kullanılmıştır. Bölgede yaygın kullanılan serin iklim çim türleri (Lolium perenne, Festuca arundinaceae ve F. rubra rubra ve Poa pratensis ) ve bu türlerden oluşan karışım ise kontrol amacıyla kullanılmıştır. Alanda toprak hazırlığı, yabancı ot mücadelesi ve sulama sistemi yerleşimi gibi ön hazırlıklar yapıldıktan sonra 04.05.2023 tarihinde çim tohumu ve 23.05.2023 tarihinde fidelerinin ekim/dikimi gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında çeşitlere ait tesis olma hızı, genel çim kalitesi ve rengi, tekstür (doku), çim yoğunluğu, sonbahar/kış dönemi dormansiye girme oranı verileri alınmıştır. Elde dilen sonuçlara göre 'Survivor' bermuda çimi alanda en hızlı tesis olan sıcak iklim çim çeşidi olup onu Tifway izlemiştir. Çalışmada kullanılan sıcak iklim çim türlerinin tamamı dikimden ortalama 6 ay sonra Aralık ayında dormansiye girmeden önce %90 ve üzeri çim örtüsü oluşturmuştur. MJ-100 hariç çalışmada kullanılan tüm sıcak iklim çimleri kabul edilebilir ve üstü çim kalitesini sağlamıştır. Hibrit zoysia Türkzoy ise sonbahar/kış döneminde yeşil rengini ve kalitesini en iyi koruyan sıcak iklim çim çeşidi olarak tespit edilmiştir. Serin iklim çim grubunda ise en iyi performansı çok yıllık çim (Lolium perenne) türü ve türlerin tamamını içeren karışım ile elde edilmiştir. İlk yıl alınan sonuçlar ışığında, hibrit zoysia 'Türkzoy' ve hibrit bermuda çimi 'Survivor'ın Van iklim koşullarında tesis edilecek yeşil alanlarda kullanımı önerilir.
Doğal Bitkilerin Kültüre Alınması Süreci ve Süs Bitkisi Olarak Kullanılmasıa
(2020) Alp, Şevket; Zeybekoğlu, Emrah; Salman, Alı; Özzambak, Mustafa Ercan
Yükselen yaşam standardı ve artan kentleşme tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de iç ve dış mekânda yeni süs bitkilerine olan talebi artırmaktadır. Ancak, günümüzde kentsel ortamlar, mimari yapılar, kamu parkları ve açık yeşil alanlar ile bu alanlarda yetiştirtilen süs bitkileri homojenleşmiş ve küresel kültürün bir parçasına dönüşmüştür. Artan ve değişen pazar talebi süs bitkileri üretimini ve ıslahını yeniden gündeme getirmiştir. Anadolu’nun bitki zenginliği, çok sayıda araştırıcıyı pazar taleplerine uygun yeni tür ve çeşidi süs bitkileri piyasasına kazandırmak için doğal türlerden yararlanma ve ıslahına yöneltmektedir. Bir türün süs bitkisi olarak ele almasında tarihin ilk dönemlerinden beri \"ilk bakışta aşk\" benzetmesi gibi bitkinin; olağan dışı biçimi, çiçeğin özel boyutu veya rengi, kokusu ve kolay çoğaltılması, yetiştirilmesi ve üretilmesi gibi faktörler etkili olmuştur. Bitkinin yayılımı, büyüme fizyolojisi, hastalık ve zararlılara karşı toleransı, farklı koşullarda büyüme özelliği, nakliyeye dayanımı ve piyasanın kabulü gibi diğer kriterler de devreye girmiştir. Günümüzde estetik kullanımı yanında mimari, mühendislik ve iklim kontrolüne katkıları dikkate alınarak süs bitkileri ıslah edilmektedirler. Doğal bitkilerin süs bitkisi olarak sektöre kazandırılmasında, kültüre alınmasında dört aşama yer almaktadır. Bunlar; tüketici ve piyasa isteklerine göre ticari potansiyeli olabilecek türün belirlenmesi ve teşhisi, uygun çoğaltım protokolünün belirlenmesi, büyüme ve gelişme fizyolojisine etki eden faktörlerin belirlenmesi ve son olarak pazarlama stratejisi ile satış noktalarının belirlemesidir. Bu aşamalara uygun ıslah yöntemleri (seleksiyon- melezleme vb.) ile oluşturulacak kültüre alma süreci, doğal türün ticari başarısı ve tüketiciler tarafından kabul şansı artacaktır. Bu çalışmaların sonunda da Anadolu’nun topraklarından dünyaya yayılacak süs bitkisi çeşitleri ülkemizin ekonomik kalkınmasına katkı sağlayacağı gibi, tanıtımına da katkı sağlayacaktır.
Effects of Iba Hormone Doses and Bacteria on Cuttıng Propagatıon of Some Ornomental Shrubs Wıht Economıc Importance
(2010) Kır, Özden; Alp, Şevket
Bu çalışma ile dış mekân süs bitkisi olarak önem taşıyan Forsythia x intermedia (Altınçanak) ve Ligustrum vulgare L. (Kurtbağrı) çalılarından ilkbaharda alınan odun çeliklerinin köklenmesinde Indole Bütürik Asit (IBA) hormonunun farklı dozlarıyla Agrobacterium rubi (A-18) ve Serratia liquefaciens (RK-102) bakteri ırklarının etkisi araştırılmıştır.Serratia liquefaciens (RK-102) bakteri ırkı kurtbağrı ve altınçanak da, %86 oranında Agrobacterium rubi (A-18) bakteri ırkında kurtbağrında %100 oranında, altınçanakta, %77 oranında köklenme oluşmuştur. Bu araştırma göstermiştir ki; IBA hormonu ile beraber bakterilerin altınçanak, çeliklerinde kontrole göre, kök yaş ve kuru ağırlığında önemli ölçüde artış sağlanırken diğer türlerde bu artış görülmemiştir. Sonuç olarak Serratia liquefaciens (RK-102) bakteri ırkı ile Agrobacterium rubi (A-18) bakteri ırkına göre ilkbaharda alınan odun çeliklerinin köklenmesinde daha etkin olduğu söylenebilir.
Evaluation of Van-Tatvan Roads From Environmental Effects and Landscape Architecture
(2018) Argun, Ferit; Alp, Şevket
Bu çalışmada, uluslararası öneme sahip olan Van-Tatvan karayolunun ve yakın çevresinin çevresel etkilerinin belirlenmesi, Van-Tatvan karayolunun manzara bileşenleri hakkında kullanıcı tutumlarını saptanması ve Van-Tatvan karayolu ve yakın çevresinin doğal ve kültürel peyzaj yapısına ilişkin analizlerinin gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Edremit'te bulunan Van-Kocaeli Dostluk Parkı'ndan başlayıp Tatvan ilçe girişine kadar uzanan 129 km'lik karayolu ve yakın çevresini kapsayan bir alan üzerinde yürütülmüştür. Çalışma alanında kültürel yapı analizi yapılmış, güzergâh üzerinde bulunan araştırma alanındaki tarihi ve sivil yapılar, sulak alanlar, rekreasyon alanları ve tarım alanlarında inceleme yapılarak işlenmiştir. Bunun yanında karayolunun ve yakın çevresindeki alan kullanımlarının çevresel etkilerinin belirlenmesi için uygun matematiksel yöntem geliştirilerek Van-Tatvan karayolu etki alan haritası hazırlanmıştır. Ayrıca çalışma alanının manzara bileşenleri hakkında kullanıcı tutumlarını saptamak için 80 kişiden oluşan bir anket hazırlanmış, anket sonuçları SPSS yazılımı ile istatiksel sorgulamalara tabi tutulmuş, Ki-kare anlamlılık testleri yardımı ile kullanıcıların mevcut durumda sahip oldukları özelliklerin verdikleri cevapları ne derece de etkilediği anlaşılmaya çalışılmıştır.
Hakkari City Square: Evaluation of the Current Situation and Participation of Users
(2018) Bulmaz, Mehmet Nezir; Alp, Şevket
Kentler, insanların bir arada toplanma ve yaşama arzusu neticesinde ortaya çıkmıştır. Kentleri oluşturan insanlar, kendi yaşam biçimlerine uygun olarak kentsel açık mekânlar oluşturmuşlardır. Zamanla kentlerde oluşan bu açık mekânlar, kentlinin düzenli bir biçimde ortak yaşamının geçtiği kamusal açık mekânlardır. Kamusal açık mekân olarak meydanlar, kültürel etkinliklerin geçtiği ve sosyal ilişkilerin güçlendiği geçmişle gelecek arasında köprü oluşturan, kent kimliğini yansıtan en önemli araçlardır. Kentsel tasarım açısından meydanların kendilerinden istenilen katkıyı sağlayabilmesi için kullanıcıların gereksinimlerini karşılayan nitelikli mekânlar olarak düzenlenmeleri gerekir. Bu sayede insanlar meydanlarda; tarihini, mimarisini, geleneklerini en üst düzeye ulaştırabilecektir. Bu çalışmada; öncellikle kavramsal olarak meydan incelenmiş, ardından meydanların tarihsel süreci ve meydan çeşitleri, işlevleri ve tasarım ilkeleri irdelenmiştir. Bu doğrultuda değerlendirilen Hakkâri kent meydanı, çalışma alanının doğal ve kültürel özellikleri incelenmiştir. Kentsel tasarım açısından daha sağlıklı ve nitelikli bir meydan kurgusu için çalışma alanının, sosyal, kültürel ve işlevsellik bakımından elle alınmıştır. Daha sonra Hakkâri kent meydanının ihtiyaçlarını belirlemek üzere yöre halkıyla yüz yüze görüşmeler yapılmış, görüşmelerden elde edilen sonuçlardan yola çıkarak konu ile ilgili anket çalışması yapılmıştır. Anket sonuçlarına göre halkın beklentilerine uygun bir taslak tasarım geliştirilmiştir. Anahtar kelimeler: Hakkâri, Kent, Kentsel Açık Mekân, Kentsel Tasarım, Meydan.
Impact of Postmodern Style on Language of Architectural Landscape in Developing Countries Erbil as a Case Study
(2021) Alı, Karzan Abdulazeez Alı; Alp, Şevket
Bu tez, mimarlığın bakış açısına göre postmodernizmin peyzaj ve binalar üzerindeki etkisine dayanmaktadır. Postmodernizmi ve postmodern üslubun modern yaşam üzerinde nasıl bir etki yaratabileceğini açıklamaya çalışır. Tasarım faktörleri, ilkeleri, peyzaj elemanları ve yapılar da bu makalede ele alınmaktadır. Postmodern manzara, inanılmaz yapı, mizahi ruh hali ve yer şekilleri ile ilişkilendirilebilir Özellikle dört Erbil parkı inceleme veya çalışma altındaydı. Işte bu parklarda temel gözlem, bu parkların postmodern üslubuna uygun olup yada olmadığıdır. Parklar hem çocuklar hem gençler hem de yaşlılar için ruh sağlığı ve beden sağlığı açısından çok önemli bir rol oynamaktadır. Postmodern tasarım öğeleri en iyi grafik, renk, kontrast, su özelliği ve en iyi bahçe detaylarından oluşur. Erbil hükümeti bu dört park için postmodern tarza göre en iyisini nasıl yapabilir. Kamuoyu araştırmasına ve postmodern bir şekilde önerilerde bulunuldu. Postmodern mimari tasarımın altında yer alan peyzaj, özgün ve güzel bir tasarıma sahip olup, tatmin için neredeyse tüm insan ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Erbil'de tarihin geçişi ile bu tür bahçeler ile zamanın değişmesi ve Erbil'in kadim tarihine etkisi ile önem taşımaktadır.
Landscape Design and Rehabilitation of Spaces in Tajeel (erbil)
(2018) Mohammed, Hawbır Omar; Alp, Şevket
Bu tez mimarlık disiplininde temel bir konu olan peyzaj tasarımı konusu ile ilgilidir. Araştırma, Erbil'in tarihi bölgesi olan Tajeel'de, talepleri anlamak ve uygulamak için farklı kişilere anket uygulaması yapımının yanı sıra, bir tasarım olarak Tajeel'in peyzaj alanlarının önemini ve yeşil alanlarının ve rehabilitasyonunun hakkında belirli temel bilgilerin yararlılığını ele almakla başlamaktadır. Dolayısıyla, bu araştırma ile tarihi yeşil alanlarda bilimsel kaynak bilgisinin eksikliğinin önemli bir problem olduğu farkına varılmıştır. Araştırmada daha sonra yeşil alanlar, rehabilitasyon ve termal ısı hakkında ayrı ayrı ele alınarak mevcut literatür araştırması yapılmıştır. Tajeel bölgesinin yeniden canlandırılmasının önemine odaklanarak, bunların mekanların gelişiminde etkisi üzerine yoğunlaşılarak tartışılmıştır. Bunun için bu bölgeye genel bir ana plan yapılıp, bir sosyal aktivite ve buradan geçen insanları mekanlara çeken bir işlev tasarlayarak, turizm yeşil alanı inşa edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca bu araştırmada Erbil'in mimari dokusu ile Tajeel'in kültürel stilini de koruyup mimari konusuna odaklanılarak mekanların çevredeki işlevlerini yansıtıcı amaçlar düşünülmüştür. Bunun üzerine araştırmada, termal ısı adası etkisini azaltmak ve doğal bir havalandırma oluşturmak için Tajeel master planı ekseni ile alanın konumunun düzenlenmesinde mantıklı bir çözüm bulunmaya çalışılmıştır
Nemrut Kalderası Tabıat Anıtı'nın Gırış Yolunda Meydana Gelen Bozulmaların Tespıtı ve Önerı Peyzaj Çalışmaları
(2019) Alp, Şevket; Mutlu, Basri; Yeler, Okan
Nemrut Stratovolkanı, Doğu Anadolu bölgesinde Van Gölü’nün batı kıyısında yer almaktadır. Nemrut Stratovolkanı jeolojik evrimini Kaldera Öncesi Evre, Kaldera Sonrası Evre ve Geç Evre olmak üzere üç ana evrede tamamlamıştır. Bu süreçte Kaldera’nın bulunduğu alanda birçok değişiklik gözlenmiştir. Tatvan ile Nemrut Kalderası yolu üzerinde yer alan Kaldera’nın son pirokratik birimleri üzerinde kaymaların meydana geldiği gözlenmektedir. Taban yayılımı ürünleri olarak isimlendirilen bu birimler riyolitik obsidiyen ve trakitlerin üzerine yerleşmiştir. Nemrut Kalderasının doğu kısımlarında yaklaşık 22 km2’lik bir alan kaplayan birim ortalama 15 m kalınlığındadır. Tutturulmamış ve gevşek yapıda olan birim kolay aşınabilen, devrilebilen ve kayabilen özellikler göstermektedir Bu çalışmada, alanda yapılan incelemelerde piroklastiklerin kohezyonsuz olmalarından ve yüzey sularından kaynaklanan akmalar ve kaymalar tespit edilmiştir. Bu akmalar kütlenin kalınlığına bağlı olarak derinlere doğru şev yüzeyi boyunca devam etmekte ve mevcut yolu tehdit etmektedir. Bu kapsamda ulaşım yolunda meydana gelen bozulmalar tespit edilerek öneri bazı peyzaj çalışmaları ile tarihi evrelere dayanan bu alanın sürdürülebilir ve kalıcı bir tabiat anıtı olabilmesine katkı sağlanması amaçlanmıştır.
Perceived Poplar as an Indicator of Urban Identity:the Case of Muş
(2024) Koldaş, Ömer; Alp, Şevket; Kuldaş, Seffetullah
Muş ili peyzajını oluşturan en belirgin ağaçlardan biri kavak ağacıdır. Ancak 2000'li yıllardan sonra polenlerinin rahatsızlık vermesi gerekçesiyle çok sayıda kavak ağacı kesilmektedir. Bu nedenle kavak ağacının şehrin peyzajındaki belirgin rolü değişmektedir. Ancak şehir merkezi sakinlerinin kavak ağacı algısı üzerinden kent kimliğini ne kadar algılayıp algılayamadıkları da bilinmemektedir. Bu bilgi eksikliğinin temel nedenlerinden biri, peyzaj literatüründe kavak ağacı ile şehir kimliği algılarını ölçecek geçerli ve güvenilir bir ölçeğin henüz olmamasıdır. Kavak ağacının Muş kenti kimliğine etkisinin ne kadar olduğunu, soran niceliksel araştırmalar şu ana kadar yapılmamıştır. Bu niceliksel araştırmanın en az üç amacı bulunmaktadır. Bunlar: (1) Muş il merkezi sakinleri arasında kavak ağacının hangi açılardan algılandığını, (2) Her bir açıdan kavak ağacı algısının kent kimliği algısına etkisinin ne düzeyde olduğunu, (3) Her bir açıdan kavak ağacının nesiller arası (genç yetişkin, orta, olgun ve yaşlı) ne kadar farklı veya benzer düzeyde algılandığını incelemektir. Bu tespitleri yapabilmek için araştırmacı, kent kimliği olarak kavak ağacı algısını ölçecek geçerli ve güvenilir bir anket tasarladı, geliştirdi ve test etti. Erişilebilir örneklem yöntemi ile Muş ilinde ikamet eden 375 yetişkin (18 yaş ve üzeri) katılımcı 41 sorudan oluşan yeni anketi tamamen cevapladı. Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA), sadece 34 sorunun anlamlı olduğu 7 faktörlü bir çözüm önerdi. Bu faktörlerin bileşik güvenilirlik ve geçerlilik (yakınsak ve ayırt edici) değerleri çok iyi çıktı. Bu 7 faktör, uzmanlarında önerisi ile şu şekilde adlandırıldı: Kent Kimliği, Kişisel Anı, Sosyal, Manevi, Kullanımsal, Kişisel Sağlığa Zarar ve Çevresel Zarar açısından Kavak Algısı. Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi, sosyal boyutun kavak ağacının kent kimliğinin bir göstergesi olduğunu gösteren belirleyici bir etkiye sahip olduğunu ortaya koydu. Ayrıca, Çok Değişkenli Varyans Analizi sonuçları, kent kimliği olarak kavak algısında nesiller arası farklılıklar olduğunu gösterdi, ama bu farklılığın önemli bir etkisi bulunmadı. Bu tespitler, Muş şehrinin peyzajında erkek kavak ağacının rolünün gözden geçirilmesine katkı sağlayabilir.
Peyzaj Hizmetlerinin Sosyo-kültürel Değerlendirmesinin Peyzaj Planlamadaki Rolü: Bendimahi Deltası (Van Gölü Havzası) Örneği
(2016) Bostan, Pınar Aslantaş; Karadeniz, Nilgün; Aydın, Harun; Sehrıbanoglu, Sanem; Baylan, Emel; Alp, Şevket; Satır, Onur
Peyzajları biçimlendiren mekânsal karar üretme sürecinde, toplumun, peyzajın kültürel- toplumsal hizmetlerine verdiği öneme ve peyzajla kurduğu ilişkilere yer verilmesini kolaylaştıran yaklaşım ve araçlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu proje ile ?Bendimahi Deltası örneğinde, kültürel ve toplumsal peyzaj hizmetlerinin sosyo-kültürel değerlendirme sürecinin tanımlanarak, peyzaj planlanması ve koruması için potansiyel işlevinin ortaya koyulması? amaçlanmıştır. Bu amaçla peyzaj analizi, peyzaj diagnozu ve değerlendirme aşamaları izlenmiştir. Peyzaj analizi sürecinde, alanın peyzaj özelliklerine ilişkin mevcut mekansal veriler ile literatür bilgilerinin temin edilmesinin ardından, görsel/algısal özellikler arazi gözlemleriyle belirlenmiştir. Alanın biyo-jeofiziksel özellikleri temelinde, peyzaj karakter birimleri coğrafi bilgi sistemleri ortamında, istatistiksel k-means ve ortalama kaydırma yöntemleri kullanılarak belirlenmiştir ve arazi çalışmalarıyla yeniden yapılandırılıp doğrulanmıştır. Yöre halkının Bendimahi Havzası?nın kültürel-toplumsal hizmetlerine yükledikleri önemin ve alanla kurdukları ilişkilerin belirlenmesi amacıyla anket çalışması ve peyzaj değerleri haritalaması yapılmıştır. Elde edilen niteliksel ve niceliksel verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistikler yanında, ANOVA ve Pearson korelasyonu analizleri kullanılmıştır. Peyzaj değerleri ve yer duygusu bileşenleri arasındaki ilişkiler, yapısal eşitlik modeli ile incelenmiştir. Peyzaj değerlerinin haritalama sürecinde konumsal verilerle ilişkilendirilen önem puanları, kernel dağılım analizi uygulanarak CBS ara yüzünde haritalanmıştır. Onaylanan Bütçe: Bulgular, alanın volkanik, hidrolojik, tektonik yapısının ve bunların karşılıklı etkileşimi sonucu biçimlenen arazi formunun, Bendimahi Havzası?nda peyzaj karakterini belirleyen temel faktörler olduğunu göstermektedir. Peyzaj değerleri analizi, Bendimahi Havzası?nın anket katılımcılarına, kültürel-toplumsal açıdan sağladığı çeşitli yararlar arasından, rekreasyon ve manzara değerinin öne çıktığını göstermiştir. Rekreasyonel, manzara ve geleceğe yönelik peyzaj yararlarının, katılımcıların yer duygusuna olumlu etkisi olduğu tespit edilmiştir. Havza?da peyzajın işlevlerinden yararlanma durumunda, bireysel/deneyimsel özelliklere göre bazı farklılıklar olduğu görülmüştür. Mekansal analizler ve peyzaj değerleri arasındaki ilişkilere yönelik analizler, Havza?da peyzajın sağladığı kültürel-toplumsal yararların çoğunlukla birbirini desteklediğini göstermiştir. Bu sonuçlar, peyzaj değerleri haritalamasının ve mekansal/istatistiksel analizlerin, kültürel-toplumsal peyzaj hizmetlerinin sosyo-kültürel değerlendirme sürecinin temel araçları oluşturduğunu göstermektedir. Peyzaj planlama ve sulak alan yönetiminde bu araçların kullanımı, planlama önceliklerinin ve stratejilerinin belirlemesine ilgi grubu görüşlerinin yansıtılmasına imkan verecektir.