Browsing by Author "Aslan, Rumeysa Keskin"

Now showing 1 - 1 of 1

Analysis of Jelîlî's Divan
(2022) Aslan, Rumeysa Keskin; Demirbağ, Ömer
Klasik Türk edebiyatı çalışmaları içerisinde yer alan divan tahlilleri bir divanı oluşturan içeriğe dair tüm unsurların parçalara ayrılıp tek tek incelenmesine, böylece şairin inanç, düşünce, hayal, sosyal hayat, kültür, sanat ve şairlik açısından değerlendirilmesine dayanmaktadır. Ali Nihat Tarlan'ın kurduğu; Mehmet Çavuşoğlu, Harun Tolasa ve Cemal Kurnaz gibi araştırmacıların geliştirdiği bu yöntemin amacı hemen hemen her şairin divanının tahlilinin yapılması ve böylece divan şiirinin gelişiminin, değişiminin incelenmesi, ayrıca şairler arasında içerik mukayesesinin yapılabilmesidir. Bu tez Celîlî Divanı'nın tahlilini konu almakta ve böylece tahlil çalışmalarına mütevazı bir katkıda bulunabilmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada ilk olarak Celîlî Divanı'nda geçen kelime ve kavramlar din-tasavvuf, toplum, insan-aşk ve tabiat başlıkları altında sınıflandırılmış ve bunların sistematik indeksi hazırlanmıştır. Ardından kelime ve kavramlar, beyitler üzerinden incelenmiş, açıklanmış ve örnek metinlere yer verilmiştir. Gerekli durumlarda kelime ve kavramların açıklanabilmesi ve şiirlerin anlaşılabilmesi için çeşitli kaynaklara başvurulmuştur. Böylece Celîlî'nin sanatı, kültürü, düşüncesi, hayal dünyası, şairliği ve şiirinde din ile tasavvufun yeri incelenmiştir. Tez metninde yapılan açıklamaların Celîlî Divanı'ndaki kaynaklarını kontrol etmek isteyenler için tezin sonuna sistematik indeks dâhil edilmiştir. Ulaşılan sonuçlarda hareketle şairin şiirde aşka ve içki meclislerine önem verdiği, din ve tasavvuftan ise oldukça az bahsettiği görülmüştür. Şair, klasik üslup dâhilinde yazdığı eserlerinde geleneksel konuları tekrarlamış ancak bunları olabildiğince renkli hayaller çerçevesinde aktarmaya özen göstermiştir. Şiirde benzetme (istiare, teşbih, leff ü neşr) sanatlarını bolca kullanan şair içerik açısından oldukça yoğun metinler ortaya koymuştur. Bunun en önemli göstergesi sistematik indekste kelime ve kavramların son derece ayrıntılı olmasıdır.