Browsing by Author "Erdoğan, Serkan"

Now showing 1 - 1 of 1

Tunceli-Mazgirt Kaleköy Fortress
(2007) Erdoğan, Serkan; Çavuşoğlu, Y. Rafet
Kaleköy Kalesi, Tunceli iline bağlı Mazgirt ilçesinin kuzeydoğusunda yeralan bir tepe üzerinde konumlanmıştır. Karayolu ile ilçe merkezinden uzaklığı 15km. iken kuş uçumu uzaklığı 4.17 km. olarak ölçülmüştür. Kale, adını hemengüneybatısında bulunan Kaleköy Köyü'nden almaktadır. Yerden itibaren 80 m.yüksekliğe sahip kale, tepe eğimindeki teraslar üzerine inşa edilmiştir. Kaleye ilişkinilk keşifler XIX. yüzyılın sonlarında gerçekleşmiştir.Urartu döneminde Van - Malatya yol güzergahının üzerinde yer alan kaleninyüzeyindeki arkeolojik ve filolojik kanıtlar Urartu döneminde en az iki yapım evresigeçirdiğini ortaya koymaktadır. Ortaçağ'a ait bulgular zayıftır; ancak sınırlı olsa dabir iskanın olduğu kabul edilmelidir. Kalenin kısmen tahrip olmuş tek yazıtı M. Ö.VII. yüzyılda hüküm sürmüş Urartu kralı II. Rusa'ya aittir. Kale içerisinde dönemininanç sistemine yönelik yapıların yoğunluğu, yerleşimin önemli bir kültsel işlevineişaret etmektedir. Bunu Urartu çivi yazısı ile mezar dromosuna kazınmış yazıtıniçeriği de doğrular niteliktedir.Kale içerisindeki yapılar güney ve batı cephelerde yoğunluk kazanmıştır.Kalenin sitadel kesmi açık bir şekilde seçilebilmektedir. Yerleşimde iki farklı kayamezarı saptanmıştır. Bunlardan biri iki odalıdır; ve ahşap ev öykünmesine uygunolarak yapılmıştır. Ana mezar odasının içerisinde yer yer kırmızı renkli boyamotifleri görülmektedir. Bu kaya mezarı ile ilişkili dışarıya doğru bir sarnıca/kuyuyaaçılan kapı çerçevesi, kült amaçlı bir işlevi yerine getirmiş olmalıdır. Öteki bir mezaryapısı tek odalı olup, kapısı ve planı yerel özellikler gösterir. Tapınım için yapılmışyapılar arasında nişli tapınım alanı ile en tepe de bulunan kutsal alan önemlidir.Yerleşimin en büyük yapısı, sitadelin hemen aşağısında yer alan ve yönetici sarayınaait kaya tabanları olarak değerlendirilen uzun yapılı kaya platformudur.Küçük yüzey buluntuları arasında başta Orta Demir Çağı yerel niteliktekiyivli ya da yivsiz seramiği olmak üzere Biainili seramiği ve Orta Çağ'a ait çanakçömlek parçaları ile çeşitli büyüklükteki demir cürufları yer almaktadır.Kalenin yıkımı M. Ö. VII. yüzyılın ortalarında öteki Urartuyerleşimlerininde terk edilmesiyle sonuçlanan ve eş zamanlı olarak ortaya çıkansiyasal gelişmelere bağlanabilir. Hem Kaleköy Kalesi'nde, hem de onun içindeyeraldığı Yukarı Fırat Bölgesi'nde 125 yıla yakın süre devam eden Urartuegemenliği, II. Rusa döneminden sonra sonlanmış görünmektedir.