Browsing by Author "Erol, Kemal"

Now showing 1 - 18 of 18

A Research on Talip Apaydın's Life and Works
(2005) Erol, Kemal; Kaplan, Ramazan
Edebiyat geleneğimizin oluşum evrelerine baktığımızda, bu gün kullanmakta olduğumuz edebî nevilerin Batı tesirinde tam olarak Tanzimat'la birlikte geliştiği görülür. Roman türünün de ilk örnekleri yine bu dönemde Fransız edebiyatından tercüme yoluyla alındığı bilinmektedir. Cumhuriyet döneminde cemiyetimizin bünyesinde yaşanan büyük değişmelerden genelde edebiyat sanatının, özelde roman ve öykü türünün de etkilendiği gözlenir. Edebiyatımızda 'toplumcu gerçekçi'liğin yolu, insanı ve toplumu çeşitli yönleriyle gerçekçi bir gözleme dayanarak ele alan 1940 kuşağı yazarlarca açılır. Romancılığımızda 'yenileşme süreci' olarak adlandırılan 1950-1960'h yıllarda 'toplumsal gerçekçilik', 'toplumsal eleştirel gerçekçilik' düzeyinde Köy Enstitüsü çıkışlı yazarlarla sürdürülür. Türkiye'nin tarihsel ve toplumsal yapısının yansıtıldığı bu dönemin romanlarında aydın-köylü ilişkisi, köy-kasaba gerçeği işlenir. Köy Enstitülü yazarlardan biri ve tezimizin de konusu olan Talip Apaydın, şiir, gezi notları, oyun, deneme, öykü ve roman türü yazılarında toplumcu gerçekçiliğe bağlı kalmıştır. Apaydın, gözlemlediği Anadolu köylerinin genel durumunu ve köylülerinin yaşayışını, sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel problemleriyle birlikte klasik roman ve öykü anlatımının içinde kalarak vermiş bir sanatçıdır.
Ali Ekrem Bolayir's Children's Poems Within the Scope of Children's Literature and Values Education
(2022) Çetinkaya, Didem; Erol, Kemal
Bu çalışmanın amacı, Ali Ekrem Bolayır'ın şiirlerini çocuk edebiyatı ve değerler eğitimi kapsamında incelemektir. Çalışma, 'nitel araştırma yöntemi'ne uygun yapılmıştır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden 'doküman incelemesi' kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen 'Değer İnceleme Formu' kullanılmıştır. Çalışmanın materyalini şairin başta Şiir Demeti adlı eseri olmak üzere eserleri içerisindeki çocuk şiirleri oluşturmaktadır. Verilerin analizinde nitel analiz tekniklerinden 'betimsel analiz' tercih edilmiştir. Çalışmanın sonunda değer inceleme formunda yer alan ve kök değerleri de kapsayan 14 ana değerin incelenen şiirlerde farklı frekanslarla işlendiği belirlenmiştir. Söz konusu şiirlerde işlenen değerler ile işlenme sıklıkları ve 75 şiir içindeki oranları şu şekildedir: Adalet f=5 (5/75= 0,666666), Dostluk f=7 (7/75=0,93333), Yardımlaşma f=13 (13/75=0,1733333333), Dürüstlük f=6 (6/75=0,08), Öz denetim f=20 (20/75 = 0,26667), Sabır f=8 (8/75=0,10666), Saygı f=4 (4/75=0,5333), Sevgi f=11 (11/75=0,1466666), Aile f=6 (6/75=0,08), Sorumluluk f=8 (8/75=0,106666), Vatanseverlik f=16 (16/75=0,21333), Bilimsellik f=8 (8/75=0,106666), Dinî İnanç f= 7 (7/75=0,093333), Çalışkanlık f=9 (9/75=0,12).
Cegerxwîn'in Şiirinde Sosyal Eleştiri Bağlamında Başlıca Temalar
(2021) Erçağ, Behcet; Erol, Kemal
Cegerxwîn, Çağdaş Kürt Edebiyatında şiir alanının önde gelen sanatkârlarından biridir. Başlangıçta klasik tarzda kürtçe ve arapça şiirler yazan Cegerxwîn, daha sonra sanatını toplumun hizmetine sunarak aydınlanmacı fikirlere yönelmiştir. Yeni dönemde toplum için sanat anlayışında karar kılan şair, halkın temel sorunlarını yansıtan kürtçe şiirler kaleme almıştır. Yenilikçi çizgideki şiirlerinin ilk örnekleri Hawar dergisinde yayınlanmıştır. Cegerxwîn, yazarlık hayatında zaman zaman Kürt Tarihi, Kürt Folkloru ve Kürtçe Dilbilgisi gibi farklı konulara eğilmişs de daha çok yazdığı modern şiirleriyle, yani şair kimliğiyle tanınmıştır. Zira yaklaşık altmış yıllık şairlik hayatında kürt edebîyatına büyük eserler kazandırmıştır. Yeni kürt şiiri alanında önemli bir yer edinen sekiz divanı bulunmaktadır. Cegerxwîn'in şiirleri, klasik şiir ile çağdaş şiir arasında önemli bir köprü olarak kabul edilir. Cegerxwîn, şiirlerinde bireysel temalar yerine bütünüyle toplumsal temalara yoğunlaşmıştır. Ele aldığı temalar bakımından toplumun temel problemlerini dillendirerek bireylere toplumsal duyarlılık kazandırmayı hedeflemiştir. Şiirlerinde 'toplum için sanat' anlayışını benimseyen Cegerxwîn, kürt edebiyatında ait olduğu halkın sorunlarını tanıtma; toplumu kendini tanıma ve sorunlarına çözüm bulma noktasında bilgiden bilinç seviyesine yükseltme mücadelesini vermiş müstesna şairlerden biridir. Şiirlerinde toplumsal meselelere şair duyarlılığıyla ve cesurca eğilmiş; temel insan haklarını ve toplumsal özgürlüğü anlatmıştır. Sanatını topluma dair zengin hukukî bir içerikle buluşturan şair, kürt şiirine her şeyden önce yenilikçi bir anlayış ve çağdaş bir renk katmıştır. Onun şiirlerini oluşturan divanları, yüksek seviyede politik bir karakter taşır. İşlediği farklı temalarla birlikte öncelikle halkın pek çok sorununa dikkatleri çeken Cegerxwîn, divanları bütünlüklü olarak ele alındığında bilhassa 'bilinçlendirme' ve 'toplumsal adalet' gibi temaları diğer konulara göre daha fazla ve ehemmiyetle işlediği anlaşılmaktadır. Söz konusu temalar, toplumun birinci derecede çözüm bekleyen sosyo-kültürel problemlerinin açık sesle terennümüdür. Çalışmamızda önce Cegerxwîn'in şiir sanatından bağımsız olmayan hayat hikâyesinin kısa bir özetini sunduk. Amaç, şairin sanatını etkileyen kendi yaşamından etkin faktörleri, önemli izleri tespit etmektir. Burada Cegerxwîn'in hayatı, yaşadığı dönem ve bu dönemin siyasi, sosyal ve kültürel iklimi ile şiiri arasındaki ilişkiyi belirlemeye çalıştık. Bundan sonra söz konusu bilgiler ışığında şairin şiirinde öne çıkan toplumsal temalar ve sosyal eleştiriler açığa çıkarılmış; bunlar, ilgili seçkin şiir örnekleri üzerinden yorumlanmaya gayret gösterilmiştir. Anahtar Sözcükler: Cegerxwîn, Kürt Edebîyatı, Şiir, Temalar, Sosyal Eleştiri
Dil-millet İlişkisi Bağlamında Türkçeyi Bilgiden Bilince Konu Edinen Şiirler
(2018) Erol, Kemal
TDil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan en gelişkin vasıtaların başında yer alır.Birey-toplum-evren arasında bir köprü vazifesini üstlenen dilin yeryüzündeki faaliyet alanı,ilk insanla birlikte kurulmuştur. Tarih boyunca milletlerin devamlılığını sağlayan en temelkültürel miras, dil olmuştur. Türkçe, dünya dilleri arasında üstün ifade kudretini gösterenyazılı belgeleriyle tarihsel varlığını kanıtlamış bir dildir. Ait olduğu toplumun kültür, sanatve medeniyetinin; inanç ve düşünce dünyası içindeki yaşayışının ifade vasıtası olmuş; Türktoplumunun insana, eşya ve evrene bakış açısını aksettiren tarihsel kaynaklar vücudagetirmiştir. Son on asırlık tarihî gelişim seyri içinde baskın dillerin etkisinde yaşadığı büyükbadireleri önemli ölçüde atlatan Türkçe, her geçen dönem tekâmülünü daha dasağlamlaştırmayı başarabilmiş kurumsal bir dildir.Yeni Türk edebiyatı içinde Türk dilinin zenginlik, güzellik ve inceliklerini; ses, şekil vemusiki ile ilişkisi bağlamında ahengini ve ifade estetiğini eserlerinin konusu haline getiren;Türkçeyi millî duygularla sevmenin, her yönüyle koruyarak kullanmanın önemini belirtenTürkçe sevdalısı şairler, dil bayrağını şiirlerinin burçlarında dalgalandırmışlardır. MehmetEmin Yurdakul, Ziya Gökalp, Kâzım Nâmi Duru, Ziya Osman Saba, Rıfat Ilgaz, BedriRahmi Eyüboğlu, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Ali Yüce, Cemal Süreya ve Mehmet KıyatTürkçeye şiirleriyle övgü yağdıran şairlerdendir.Bu çalışma, genel olarak Türkçeye övgü dolu şiirleriyle seslenen şairlerin dile verdikleri öneme,şiir yoluyla dil bilincini oluşturma, dili sevdirme ve ona sahip çıkma yolundaki çabalarınaayna tutmayı amaçlamaktadır. Çalışmada Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın Türkçe içinkanatlanan “Türkçe Katında Yaşamak” adlı şiiri, okura vermeye çalıştığı dil bilinciaçısından ağırlıklı olarak değerlendirilmiştir.
Educational Messages in Ipek Ongun's Chilren's and Youth Novels
(2023) Birgül, Mehmet Fatih; Erol, Kemal
Bu araştırmanın amacı, Cumhuriyet Dönemi çocuk ve gençlik edebiyatının önde gelen yazarlarından İpek Ongun'un mezkûr hedef kitlelere dönük romanlarını eğitsel iletiler açısından incelemektir. Bu kapsamda araştırmanın inceleme nesnesini İpek Ongun'un 5 romanı oluşturmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi ise içerik analizi yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. İncelenen eserlerde toplam 536 eğitsel ileti tespit edilmiş ve bunlar tematik kodlama yapılarak 8 kategori altında toplanmıştır. Belirlenen eğitsel iletilerin kategorilere dağılımı şu şekildedir: kişisel gelişimi destekleyen eğitsel iletiler 301 (%56), toplumsal gelişimi destekleyen eğitsel iletiler 130 (%24), sevgi duygusunun gelişimini destekleyen eğitsel iletiler 60 (%11), estetik algının gelişimini destekleyen eğitsel iletiler 7 (%1), dinî değerlerin gelişimini destekleyen eğitsel iletiler 9 (%2), iktisadi gelişimi destekleyen eğitsel iletiler 16 (%3), ulusal değerlerin gelişimini destekleyen eğitsel iletiler 11 (%2), evrensel değerlerin gelişimini destekleyen eğitsel iletiler 2 (%1) adettir. İncelenen romanlarda frekans değeri yüksek olan iletiler: nezaket (f=45), arkadaşlık (f=38), sanatsal ve kültürel etkinlikler (f=24), merhamet (f=20) iken; tutarlı olmak (f=1), planlı ve düzenli olmak (f=1), teknoloji kullanımı (f=1), kanaatkâr olmak (f=1), öz saygı (f=1), paylaşma (f=1), birikim (f=1), tarihsel mirasa duyarlılık (f=1), barış (f=1) meslek etiği (f=1) iletilerinin frekans değeri düşük düzeydedir. İncelenen eserlerin eğitim açısından muhteviyatının oldukça zengin ve verimli olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, bahse konu eserlerin çocukların ve gençlerin eğitimine önemli katkılar sağlayabilecekleri ve çok yönlü gelişimlerini destekleyebilecek nitelikte oldukları sonucuna varılmıştır.
Irak Kürdistan Edebiyatında Siyasi Roman
(2018) Mohammed, Karukh Dara Mohammed; Erol, Kemal
Bu araştırmanın yapıldığı yöre, Irak Kürdistan Edebiyatında siyasi roman. Irak Kürdistan edebiyatında siyasi roman konusunu ele almaktadır. Bölgede yaşayan sosyal felaketlerle ilgili Enfal ve Halepçe gibi trajik olayları da işleyen; bu nedenle roman-siyaset ilişkisini sergileyen bir anlatıma bağlı kalmış kurmaca metinleri ele almaktadır. Bu çalışma, Irak Kürdistan'ında siyasi ve kanlı tarihin panoramasını özetlemektedir. Zira Irak Kürdistan'da ulusun yaşadığı trajik olayları dikkate almayan roman yoktur. Bu nedenle roman siyaset bilimiyle zorunlu olarak ilişkilidir. Siyaset-toplum-tarih ve roman ilişkisini işleyen bu çalışma, Irak Kürdistan'da yapılan ilk araştırmayı oluşturmaktadır. Akademik bir çalışma olarak hazırladığımız bu tez, romanda metodoloji, siyasi romanın konusu, siyasi romanın kuramsal boyutları olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Anahtar Kelimeler: Roman-siyaset, Kürdistan-Katliam, Kimyasal gaz, Enfal, Halepçe, Roman, Yazar
Kürt Folkloru ve Diyarbakır Yöresi Masalları
(2019) Güney, Cihat; Erol, Kemal
Masal, Halk edebiyatı ürünleri arasında en yaygın nesir türlerindendir. Yüzyıllar boyu halkın ortak fikir ve duygu dünyasının imbiğinden süzülüp gelen masallar, muhtelif kalıpların olağan ve olağanüstü güç ve kahramanların yardımıyla teşekkül ederler. Halkın ortak duygu ve düşün dünyasını aktarma görevini üstlenen bu anonim tür, çeşitli konularda hayat dersi vermektedir. Bundan dolayı masal, insanlık tarihinde her zaman eğitimin temel malzemesi olagelmiştir. Masalın amaçlarından biri güzel ve keyifli vakit geçirmek ise; diğeri de şüphesiz bazı yaşamsal konularda öğüt vermektir. Halk Bilimi kapsamında masalların sınıflandırılması ve yayılışı alanında dünya ölçeğinde öteden beri çok değerli çalışmalar yapılmıştır. Biz de bu araştırmamızda söz konusu çalışmalarla birlikte, folklor ürünlerinin derlenip toparlanması konularına kısaca yer verdik. Bununla birlikte derleme çalışmalarında bazı folklor ürünlerinin kendi aralarında ve masallarla karıştırılmaması için bu türler hakkında kısa bilgiler vererek değerlendirmeye çalıştık. Bu minvalde karşılaştırmaya tabi tuttuğumuz edebi ürünleri birbirlerinden ayrıldıkları noktalara vurgu yapmaya çalıştık. Genel olarak dünyada her toplumun folklor ürünlerinin ve masalarının anlatış tarzı üslubu, şekillenişi kendine özgüdür. Araştırmamızda bu bakış açısıyla genelde Kürt Halk edebiyatı, özelde de Halk edebiyatının önemli bir edebî mahsulü konumundaki masallar ile Diyarbakır Bölgesine ait masalların üslup, şekil, içerik, motif ve kahramanlarına ışık tutmaya çalıştık. Kürt Halk Edebiyatında yer alan hoşça vakit geçirmek için 'şevbihêrk' denilen gece toplanmaları ve ozanlık (dengbêj) geleneğinin misyonu ve vizyonu folklorik öğeleri ve masal aktarımı diğer halklarınkinden farklılıklar gösterir. Bu bakımdan halk masal anlatıcısının ozanlık geleneğiyle sıkı bir ilişkisi vardır. Bu araştırmada gerek bazı Kürt folklorcuları ve gerekse bu alanın gönüllüleri tarafından daha önce yapılan derleme çalışmalarını, folklor biliminin ölçülerine göre değerlendirmeye çalıştık. Bununla birlikte sahada yaptığımız pek çok masal derlemelerinden bazı örneklerine de tezin sonunda örnek metin olarak yer verdik. viii Anahtar Kelimeler: Kürt Folkloru, Masal Tasnifi, Masal ve Eğitim İşlevi, Derleme, Diyarbakır Bölgesi Masalları.
Language, Thema And Pedagogical Signs İn Gülten Dayıoğlu’s Children’s Novels
(2010) Barut, İbrahim; Erol, Kemal
Gülten Dayıoğlu, Türk Çocuk Edebiyatı'nın en üretken yazarları arasındadır. Bu güne kadar yetmiş iki çocuk kitabı yayımlamıştır. Dayıoğlu'nun oniki - ondört yaş arası çocuklara yönelik yazdığı on dört çocuk romanı bulunmaktadır. Çalışmamızın konusunu bu eserler oluşturmaktadır. Yazarın çocuk romanlarını göstergebilimsel bir bakış ile ele alıp değerlendirdik. Bunu yaparken göstergebilim ve eğitbilimsel göstergeler kavramlarını ele alıp açıkladık. Dayıoğlu'nun çocuk romanlarındaki eğitbilimsel göstergeleri bulup, ortaya çıkararak, yazarın satırlar ardından küçük okurlarına verdiği iletileri ve bu iletiler üzerinden romancının çocukları nasıl eğittiğini tespit ettik. Ayrıca çalışmamızda Gülten Dayıoğlu'nun 'Dili' üzerinde de durduk. Dil ve Göstergebilimin birbirinden ayrılmayan içiçe geçmiş iki alan olmasından dolayı yazarın dilini incelemeyi uygun gördük. Nitekim onun dili üzerinde yaptığımız araştırma ve inceleme göstergebilimsel çözümlemelerimizde onu ve eserlerini daha iyi tanımamıza yardımcı oldu. Ayrıca çalışmamızda 'Tema' başlığı altında Dayıoğlu'nun çocuk romanlarında kullandığı temaları da bulduk. Bu sayede onun romanlarının hangi temalar üzerine kurulu olduğunu tespit etmiş olduk. Nitekim çalışmamızın sonuç kısmında elde ettiğimiz bilgileri Türkçe eğitimi açısından ele alıp değerlendirdik.
Malta Sürgününde Bir Şair: Süleyman Nazif
(2018) Erol, Kemal
Servet-i Fünûn edebiyatının şöhretli yazar, şair ve gazetecilerinden SüleymanNazif (1869-1927), II. Meşrutiyet döneminin de önde gelen şahsiyetleriarasında yer alır. Şair, bu edebî ekolün içinde yer alsa da söz konusu edebiyatçevresinin ferdîliğinden uzak, toplumcu bir duruş sergiler. Mütareke yıllarındavatanın dertlerine çare bulma, yok oluşa sürüklenen ülkesini ayakta tutmak içineserleriyle millî bir uyanış sağlama gayretindedir. 9 Şubat 1919 tarihli Hâdisâtgazetesinde yayımladığı “Kara Bir Gün” başlıklı yazısı ve 1920’de düzenlenenbir anma toplantısındaki konuşması nedeniyle İstanbul’u işgal eden İngilizlertarafından tutuklanarak Malta’ya gönderilir. 1920’de Osmanlı Devleti’niparçalamaya dönük önceden hazırlanmış proje kapsamında SüleymanNazif’ten başka Malta’ya sürgün edilenler arasında subay, devlet adamı,şair ve yazarlardan oluşan 146 Türk aydını yer alır. İttihatçı siyasi yapıylailişkili görüldükleri için tutuklanan bu fikir ve siyaset adamları içinde Türkedebiyatında yazar ve şair olarak tanınan Ziya Gökalp, Hüseyin Cahit Yalçın,Aka Gündüz, Celâl Nuri İleri ve Ahmet Emin Yalman gibi ünlü şahsiyetler devardır. Süleyman Nazif, 20 ay sürgün hayatını yaşadığı bu adada millî ve vatanîkonulara, sürgün ve gurbet psikolojisine geniş yer veren yazılar kaleme alır.Bunlardan bazıları, Malta Geceleri adlı şiir kitabında toplanır.Bu çalışmanın amacı, millî mücadele yıllarında yaşanan Malta sürgünlerinintarihsel arka planı içinde Süleyman Nazif’in siyasi ve edebî konumunubelirlemek; eserlerine yansıyan ülkenin işgal altındaki durumu ile ilgili öfkeve isyanına, çözüme ilişkin siyasi düşüncelerini tespit etmek ve sürgün mekânıyabancı iklimin kendi ruh dünyası üzerindeki etkilerine ışık tutmaktır.
Necip Fazıl’ın Şiirinde Toplumsal ve Kültürel Dejenerasyon
(2018) Erol, Kemal
Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının en kudretli kalemlerinden şair, yazar ve fikir insanı Necip Fazıl Kısakürek (1904-1983)’in ilk dönem şiirlerinde korku, tiksinti, dışlanma, şüphe, melankoli, yalnızlık, ölüm, tabiat ve kadın gibi ferdî temalar ağırlıktadır. 1934’te Abdülhakîm Arvâsî ile tanışmalarından sonra şairin sanata bakışı ve politik fikirleri büyük ölçüde değişir. Bu tanışmadan sonra şairin inanç ve düşünce dünyası insan, toplum ve tasavvuf ekseninde yapılanmaya başlar. Şairin ikinci döneme ait şiirleri de işte bu temel üzerine şekillenir. Modern Türk şiirinin mistik şairi Necip Fazıl, mistisizmi İslâmî değerlere bağlar ve eserlerinde toplumsal bir kavga sanatını oluşturur. Şair, içtimai meselelerde ihtiyaç duyduğu aydınlanmayı görev ve sorumluluk bilincine dönüştürerek kendi çilesini oluşturan toplumsal bir dava inşa eder. Onun fikir sancılarına kaynaklık eden problemlerin başında toplumsal değişimin kaynağı modernleşme, kültürel yozlaşma, yabancılaşma ve neticede modern kent olgusuyla birlikte gündeme gelen aile kurumundaki ahlâkî çöküş yer alır. Şiirleri, modern kentlerde Avrupaî her türlü eşya ve mefruşat ile birlikte inşa edilen modern mekânlara, buralarda tarihsel ve kültürel köklerinden kopmuş aile bireylerinin millî ve manevî değer yargılarından yoksun ilişkilerine ışık tutar. Sorun, Batılı çizgide gelişen modernleşmenin Müslüman Türk toplum hayatında doğurduğu tarihsel, kültürel kopuş ve bunun aile kurumunda yarattığı örfe, dinî değerlere ve ahlaka dair dejenerasyondur. Metin tarama yönteminin kullanıldığı bu çalışmada Necip Fazıl’ın yalnızca şair cephesi üzerinde durulacaktır. Amaç, modernizmin etkisinde kalan Türk aile yapısında değişim serüveninin Necip Fazıl şiirine yansımalarını belirlemektir. Çalışmanın asıl evrenini şairin “Otel Odaları”, “Muhasebe”, “Aman” ve “Destan” başlıklı manzumeleri oluşturmaktadır.
Onat Kutlar and His Storytelling
(2019) Ulusal, Yakup; Erol, Kemal
Onat Kutlar, 1950 kuşağı Türk öykücülüğünün önemli temsilcilerindendir. İlk öyküsü,1955'te Seçilmiş Hikâyeler Dergisi'nde yayımlanır. Kutlar, öyküden başka şiir, deneme, senaryo ve çeviri gibi farklı alanlardaeserler kaleme almıştır. 1952'de çeşitli dergilerde çıkan öykü ve şiirleriyle tanınmaya başlayan Onat Kutlar, edebiyattaki özgün yerini ilk öykü kitabı İshak(1959) ile 1960'ta kazandığı Türk Dil Kurumu Öykü Ödülü ile alır. Öykülerinde 1950 kuşağı diğer öykü yazarları ile benzer temaları kullanan yazar,teknik özellikler bakımındandilini ve anlatımını kendine has bir üslupla kullanmıştır. Bu çalışmadaki maksadımız, daha önce üzerine yüksek lisans ve doktora düzeyinde tez çalışması yapılmamış olan Onat Kutlar'ı ve onun öykücülüğünü araştırmak; sanatsal bütünlüğü bağlamından bilimsel değerini ortaya koymaktır.Bu amaçla çalışmada Onat Kutlar'ın öyküleri çeşitli yönlerden incelenip tahlil edilmiştir. Yazarın İshak ve Karameke(2009)olmak üzere iki öykü kitabı vardır. Çalışmamızın kapsamını yazarın bu iki eserinde yer alan toplam 14 öykü oluşturmaktadır. 'Giriş Bölümü'nde Türk edebiyatında öykü türünün tarihsel seyri içinde Onat Kutlar'ın Türk öykücülüğündeki yeri ve önemi tespit edilmiştir. Birinci Bölüm'de çalışmaya konu olan yazarın hayatı, ikinci bölümde sanatı ve eserleri kapsamlı olarak anlatılmaya çalışılmıştır. Üçüncübölümde Kutlar'ın öykücülüğü irdelenmiş ve edebiyatta özgün yerini almasını sağlayan özellikleri ortaya konulmuştur. Dördüncü bölümde tezimize konu olan öyküler tema açısından incelenmiştir. Çalışmanın beşinci bölümde öykülerdeki yapı unsurları, altıncı bölümde ise yazarın öykülerindeki dil ve anlatımı incelenmiştir. 'Sonuç' bölümünde de çalışmanın tamamında tespit edilen bulgulara yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Onat Kutlar, 1950 Kuşağı, Öykü, İshak, Karameke.
Rasim Özdenören’in Gül Yetiştiren Adam’ında Kültürel Yabancılaşmaya Karşı Geleneksel Tepki
(2017) Erol, Emin Emrullah; Erol, Kemal
Rasim Özdenören (d. 1940), gençlik yıllarından itibaren yazmaya başladığı hikâyelerinin pek çoğuna Anadolu'nun köy ve kasabaları ile buralardaki toplumsal yaşayışı konu edinir. Uzun bir hikâyeden oluşan Gül Yetiştiren Adam'a hâkim temalar, geleneğin temsilcisi olan kişi (Gül Yetiştiren Adam) ile modern bireyi temsil rolünde gerçek kimliğinden uzaklaşmış birinin (Sitare) hayatları etrafında sunulur. Eserde öne çıkan yabancılaşma teması, gençlerin toplumsal değerleri umursamazlıkları ve giderek ait oldukları millî kültürden kopmaları çerçevesinde ele alınır. Yazar, taşrada yaptığı gözlem ve edindiği izlenimlerden yararlanarak kaleme aldığı bu eserinde insanın sosyal ve kültürel aidiyetleri yanı sıra evrensel yanlarını öne çıkarmaktadır. Gül Yetiştiren Adam'ın iç hesaplaşması da bu çerçevede yaşanır. Anlatıda modernleşme ile başlayan yozlaşmanın toplumdaki yansımalarına, değişen insan ilişkilerindeki izlerine, metropollerde giderek artan ahlakî çöküntüye, toplumsal dayanışmadaki yüzeysel ve samimiyetsiz münasebetlere dikkat çekilir. Eserde sözü edilen \"gül\", bir metafordur; dirilişi, kurtuluşu, öze dönüşü, huzur ve mutluluğu ifade eder. Yerli olmayan sistemlerin yok etmeye çalıştığı fikirler, millî inanç ve idealler, \"gül\" metaforuyla yeniden canlandırılmaya çalışılır. Eski-yeni, yerli-yabancı değerler çatışması bağlamında toplumsal kültürün dünden bugüne değişen yüzüne ışık tutan eser, bireyin zorla modernleştirilmeye çalışıldığı sosyal hayatta bozulmadan, çürümeden kendi gibi ayakta kalma mücadelesinin hikâyesidir. Bu çalışmada Türk kültürünün en önemli yanlarını oluşturan anadil bilinci, isim verme, dinî inançlar, evlilik ve aile kurumu gibi değerlerin modernleşme ile birlikte nasıl kaybolmaya başladığı; söz konusu değerler yitimine karşı verilen mücadelede aydın bakış açısı ile muhafazakâr tepkinin arka plânı tespit edilmeye çalışılacaktır
Social Value of Education in Samim Kocagöz's Novels Examining It in the Context of Gains
(2024) Oğraş, Reis; Erol, Kemal
Bu araştırmanın amacı, Cumhuriyet Dönemi toplumcu – gerçekçi sanat anlayışını benimsemiş öncü yazarlardan biri olan Samim Kocagöz'ün romanlarında eğitimin rolünü toplumsal değer kazanımları bağlamında incelemektir. Bu kapsamda araştırmanın inceleme nesnesini Samim Kocagöz'ün 10 romanı oluşturmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi, içerik analizi yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. İncelenen eserlerde toplam 197 eğitsel ileti tespit edilmiştir. Belirlenen eğitsel iletilerin kategorilere oransal dağılımı şu şekildedir: güç gelişimini destekleyen eğitsel iletiler %15, başarı gelişimini destekleyen eğitsel iletiler %13, geleneksellik gelişimini destekleyen eğitsel iletiler %12, uyarılma gelişimini destekleyen eğitsel iletiler %12, hazcılık gelişimini destekleyen eğitsel iletiler %11, özyönelim gelişimini destekleyen eğitsel iletiler %10, iyilikseverlik gelişimini destekleyen eğitsel iletiler %9, evrenselcilik gelişimini destekleyen eğitsel iletiler %8, güvenlik gelişimini destekleyen eğitsel iletiler %6, uyum gelişmini destekleyen eğitsel iletiler %4'tür. İncelenen romanlarda frekans değeri yüksek olan iletiler: sosyal güç (f=15), hayattan tat almak (f=14), cesur olmak (f=14), toplumsal başarı (f=8), hırslı olmak (f=8), yardımsever olmak (f=6) iken; yakın çevrenin iyiliğini gözetmek (f=1), bağışlayıcı olmak (f=1), dindarlık (f=1), iyiliğe karşı iyilik (f=1), aile güvenliği (f=1) bağlılık duygusuna sahip olmak (f=1) iletilerinin frekans değeri düşük düzeydedir. İncenelen eserlerin değerler eğitimi açısından zengin bir içeriğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda çalışma konusunu oluşturan eserlerin, çocukların ve gençlerin milli ve kültürel değerlerini daha iyi öğrenerek benimsemelerini sağlamada katkı sunacağı umulmaktadır.
Teacher Characters and the Phenomenon of Education in the Novels of Rebublic Era Socialist- Realist Writers (1940-1960)
(2024) Koç, Ömer; Erol, Kemal
Türk roman ve hikâyesinde 1940'lı yıllardan sonra daha fazla etkili olmaya başlayan toplumcu-gerçekçi anlayış, sol sosyalist ideolojiden beslenen yazarların eserleriyle 1980'li yıllara kadar varlığını kuvvetle sürdürür. Toplumdaki eşitsizliklerin, ezilen sınıfları konu edinerek verilecek mücadele yanı sıra sol siyasal ve kültürel bir mücadele ile ortadan kaldırılabileceğine inanan toplumcu-gerçekçi yazarlar; şiir, roman ve hikâye türü ürünlerinde sömürüyü, eşitsizliği ve ezen-ezilen ilişkisini yansıtmaya çalışırlar. 1940'ta, özellikle Köy Enstitüleri'nin açılmasıyla birlikte, pek çok toplumcu–gerçekçi yazar bu eğitim kurumunda yetişmeye başlar. Özellikle enstitü mezunu öğretmen kökenli yazarların, yazıldığı dönemde eğitimi ve öğretmeni merkeze alan romanları büyük ilgi uyandırır. Doküman incelemesine dayalı bu araştırma, söz konusu döneme ait, bilhassa 1940'ta Köy Enstitüleri'nin açılmasından 1960 Askerî Müdahalesi 'ne kadarki süreci kapsar. Tezimiz toplumcu-gerçekçi yazarların temsilî şahıs kadrosu içinde öğretmen karakterler barındıran ve öğretici karakterler vasıtasıyla eğitim mesajı veren toplam 10 eserden meydana gelmekte, bunlarda asıl çalışma evrenimizi oluşturmaktadır. Bu araştırmada 10 roman içerik analizine dayalı olarak 'öğretmenlik mesleği - eğitim' anlayışı ekseninde incelenecektir. Toplumcu-gerçekçi yazarların bu temelde incelenecek romanlarında; ideal eğitim ve ideal öğretmenlik mesajları belge tarama yöntemi ile tespit edilecek, söz konusu mesajlar betimsel analiz ve içerik analizi kullanılarak ayrı başlıklar altında detaylı şekilde yorumlanacaktır. Bu mesajların analizi sonucunda öğretmenlerin çalıştıkları yerlerdeki ekonomik yapının, öğretmen-halk ilişkisinin, halkın eğitim hakkındaki düşüncelerinin ve öğretmenlerin mesleklerini tercih nedenlerinin eğitimi nasıl etkilediği belirlenmeye çalışılacaktır. Ayrıca incelemeye esas romanlardaki öğretmen mesleği niteliklerinin ve davranışlarının yorumlanmasıyla birlikte eserlerde çizilen ideal öğretmen tipinin temel vasıfları aydınlatılmış olacaktır.
The Analysis Of Ahmet Altan's Novels Called İsyan Günlerinde Aşk And En Uzun Gece
(2012) Yakın, Mukaddes; Erol, Kemal
Ahmet Altan, 1980 sonrası Türk edebiyatında eser vermiş önemli yazarlardandır. Çalışmamızın amacı İsyan Günlerinde Aşk ve En Uzun Gece adlı romanlarını tanıtmak ve bu romanları roman tekniği açısından değerlendirmektir.Çalışmamız giriş ve sonuç bölümleri dışında iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde 1980 sonrası Türk edebiyatında roman türünün ve dönemin roman yazarlarının özelliklerine değinilmiştir. Bu dönem içerisinde Ahmet Altan'ın yeri ve önemi belirtilmiştir.Çalışmamızın ilk bölümünde Ahmet Altan'ın hayatı, sanatı ve eserleri incelenmiştir. İkinci bölümde ise yazarın iki romanı olay örgüsü, tema, şahıs kadrosu, zaman, mekan, bakış açısı ve anlatıcı, dil ve üslup yönünden incelenmiştir. Esas inceleme konusu yazarın iki romanı olduğundan metne dönük bir inceleme yapılmıştır.Ahmet Altan, eserlerinde bireysel ve toplumsal konuları ele alır. Aşk, kadın, cinsellik gibi temalar, yazarın vazgeçilmez temalarıdır
The Evaluation of the Stories by Sevgi Soysal in Terms of the Contribution of Them Second Grade Students Turkish Education
(2013) Sarıkaya, Bünyamin; Erol, Kemal
Bu çalışmanın amacı, çağdaş Türk Edebiyatı yazarlarından Sevgi Soysal?ın öykülerinin, II. kademe öğrencilerinin Türkçe eğitimlerine katkısını araştırmaktır. Bu çalışmada Sevgi Soysal?ın öyküleri (Tutkulu Perçem, Tante Rosa, Barış Adlı Çocuk) Türkçe eğitimi açısından incelenmiştir. Bu öyküler, özellikle II. kademe öğrencilerinin Türkçe eğitimlerine katkı sunması bakımından analiz edilmiştir. Öyküler, durum ve olay öyküleri olarak sınıflandırılmıştır, bunun yanı sıra öykülerin söz varlıkları da incelenmiştir. Ayrıca öykülerin 2006 (6, 7, 8) Türkçe Dersi Öğretim Programındaki dil bilgisi `kazanımlarına? uygunluğu da araştırılmıştır. Bu çalışma sonucunda, Sevgi Soysal?ın öykülerinin geniş bir söz varlığına sahip olduğu ve II. kademe öğrencilerinin Türkçe eğitimlerine katkı sunabileceği saptanmıştır. Anahtar Sözcükler: Türkçe eğitimi, kazanımlar, söz varlığı, öykü, öğretim programı.
Vecize Edebiyatı ve Sosyal Öğreti Örneği Olarak Raif Necdet Kestelli'nin Süzme Sözler'i
(2017) Erol, Kemal
Vecize, bir duygu veya düşünceyi, bir ilkeyi mümkün olduğu kadar kısa, öz ve kesin bir biçimde anlatan bilgece ifadelerdir. Türk Edebiyatında özellikle Tanzimat'tan sonra çeşitli eserlerde dağınık olarak yer alan, kimi zaman bütünüyle bağımsız kitap halinde örneklerine de rastlanan vecizeler, manzum veya mensur biçimde varlık göstermiş özlü sözlerdir. Vecizeler, yaşanan olaylara ve yapılan keskin gözlemlere dayanılarak oluşmuş, Türk edebiyatında bilhassa Tanzimat'tan sonra giderek geniş bir yer tutmaya başlamıştır. Servet-i Fünûn döneminde de bu türün önemli ürünlerine rastlanmaktadır. Pek çok aydın entelektüel zümrenin, ilim adamının ve düşün insanının eşyaya, hayata ve olaylara yönelik bakış açılarını özetleyen vecizelerin evrensel boyutu öne çıksa da millî hassasiyetleri kuvvetle barındırdığı görülür. Edebiyatımızda bu türün teorik esasları, ilk olarak Cenap Şahabettin'in yazdığı \"Vecize Edebiyatı\" başlıklı yazısıyla belirlenmiştir. Yine onun Tiryaki Sözleri, bizde türün Tanzimat'tan sonra müstakil kitap halinde neşredilmiş ilk örneği sayılır. Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde de veciz sözler yazmaya pek çok alim, devlet adamı, şair ve yazarın ilgi duyduğu bilinmektedir. Bu dönemlerde Türk edebiyatına kazandırdığı değişik türlerden eserleriyle tanınan Raif Necdet Kestelli de mezkûr vadiye Süzme Sözler (1935) adlı eseriyle katılmıştır. Bu çalışmada genel olarak özdeyişlerin özelde Süzme Sözler'in Türk edebiyatına mal olmuş anlatılar arasındaki yerini belirlemek amaçlanmıştır. Yöntem olarak Kestelli'nin Süzme Sözler'inde yer alan veciz deyişleri tarama, okuma, tematik açıdan tasnif etme ve metin odaklı bir analize tabi tutma yöntemi kullanılacaktır
Wefayi'nin Kürtçe Gazellerinde Irak Stilinin Özelliklerinin Yansımaları
(2019) Ahmed, Ameer Nasıh; Erol, Kemal
Farsça edebîyat üslubunun, özellikle şiirinin eski bir tarihi vardır; ortaya çıkışı Pers uygarlığının ve edebiyatının gelişmesine dayanmaktadır. Bununla birlikte, söyleyiş tarzı, modern bilimlere kadar sistematik ve bilimsel bir şekilde gözlemlenmemiş, diğer bilimlerle olan yakın ilişkisi nedenîyle en popüler bilimlerden biri haline gelmiştir. Bu nedenle, şiirde Irak tarzı, İran'da ortaya çıkan tarzın aşamalarından biri olarak tanımlanabilir. Bunun sebebi, o zamanlar bölgedeki politikacıların ve çatışmaların edebi söyleyişte bir tarzın sona ermesi ve diğerinin ortaya çıkmasına neden olması idi. Eskiden farklı olarak ortaya çıkan bu yeni tarzın çıkışı, o zamanlar ünlü şairler tarafından kullanılmıştır. Bu nedenle, Farsça literatürde, her bir evrenin şiiri, zamanının koşullarını yansıtmaktadır. Fars edebiyatının okullarından biri olan Irak tarzı, döneminin politik durumunu ortaya koymakta, başka bir deyişle, İran'daki ve bölgedeki politik durumu yansıtmaktadır. Sonuç olarak bu durum, şiiri etkilemiştir. Lirik şiir, döneminin popüler şiir şekli haline gelmiştir. Böylece bu değişiklikler Fars dilini ve edebiyatını da etkilemiştir. Bu kapsamda, Fars edebiyat ve şairlerinden etkilenen klasik Kürt şairlerinden biri de Wefayî'dir. Onun şiirlerinde fark edilebileceği gibi söz konusu sebk-ı Irakî (Irak tarzı) etkilerinin bir özetidir. Bu tez, Wefayî'nin şiirlerinde yeni görülen Irak stilinin özelliklerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Stil (Tarz), Wefayî, Gazel, Irfan, Kafîye. Sayfa Sayısı: 112 Tez Danışmanı: Doç. Dr. Kemal EROL