Browsing by Author "Guliyev, Bahşeli"

Now showing 1 - 9 of 9

Effect of Electron Spin Scattering To the Thermopower and Nernst Ettingsgauzen Effect in Magnetic Semiconductors
(2010) Bektaş, Hava; Guliyev, Bahşeli
Bu tez çalışmasında manyetik yarıiletkenlerde elektron-spin saçılmasının kinetik katsayılara katkısı araştırılmıştır. Bunun için Boltzman kinetik denkleminin çözümü, aynı zamanda birden fazla saçılma mekanizmasının var olduğu durum için genelleştirilmiş ve bu durumda kinetik tensörlerin genel ifadeleri bulunmuştur. Bu ifadeler dış manyetik alanın etki yaptığı durumda, termoelektromotor kuvveti ve Nernst Ettingsgauzen katsayısının bulunması için kullanılmıştır. Bulunmuş formüllerin incelenmesiyle, temel saçılma mekanizmalarına bağlı olarak spin saçılmasının değişik katkılarda bulunduğu tespit edilmiştir. Böyle ki; spin saçılmasının etkisiyle termoelektromotor kuvvetinin sıcaklığa bağlı davaranışı nonlineer karakter göstermiştir. Nernst Ettingsgauzen katsayısının ise işaret değiştirebileceği tesbit edilmiştir. Termoelektromotor kuvvetinin sıcaklığa bağlı nonlineer davranışı deney sonuçları ile karşılaştırılmış ve uyum sağladığı görülmüştür.
Effect of Exchange Interaction on Electrical Properties in Magnetic Semiconductors
(2009) Biçer, Rana Eda; Guliyev, Bahşeli
Bu tez çalışmasında manyetik yapılı yarıiletken kristallerde özdirencin dış magnit alana bağlı davranışı incelenmştir.Özel olarak,antiferromagnit kristaller ele alınmış ve dış magnit alanın etkisi ile magnit momentin değişmesinin özdirenci nasıl etkilediği araştırılmıştır.Bilindiği gibi normal yarıiletken ve iletken kristallerde özdirenç magnit alanın etkisiyle artar.Antiferromagnit yarıiletkenlerde ise magnit alanın artması ile özdirencin azaldığı gözlemlenmiştir.Bu sonuç EuSe yarıiletkenleri üzerine yapılmış deney sonuçları ile karşılaştırılmış ve tezde bulunan teorik sonuçlarla deney sonuçlarının iyi uyum sağladığı tespit edilmiştir.Bu karşılaştırmadan yararlanarak EuSe yarıiletken kristallerinde değiş tokuş etkileşim parametresi değerlendirilmiştir.
Influence of Size Quantization on Thermopower in Non Parabolic Semiconductor Thin Films
(2007) Demir, Sulhaddin; Guliyev, Bahşeli
Bu tez çalışmasında yarıiletken ince filmlerde termoelektromotor kuvveti incelenmiştir. Dejenere durumda yarı iletken malzemenin enerji bandının nonparabolik karakterinin termoelektromotor kuvvetine etkisi üzerinde durulmuştur. Bunun için iki bantlı yaklaşım durumunda elektromotor kuvveti için genel ifade bulunmuş ve bu ifadenin değişik asimptotları incelenerek termoelektromotor kuvvetinin yasak bölge enerji genliğine ve film kalınlığına bağlı davranışı araştırılmıştır. Enerjinin nonparabolik karakterinin artması ile elektromotor kuvvetinin arttığı görülmüştür. Ayrıca güçlü nonparabolik durumda elektromotor kuvvetinin film kalınlığına bağlı değişmesinin de parabolik durumla kıyasta daha güçlü karakterde olduğu görülmüştür.
Investigation of Resistivity and Hall Effect in Magnetic Semiconductor and Conductors
(2010) Sarıtaş, Sevda; Guliyev, Bahşeli
Bu tez çalışmasında aynı anda, hem yarıiletken özelliği taşıyan hem de manyetik yapıya sahip kristallerde yani manyetik yarıiletkenlerde iletken elektronların manyetik sistemden -spinlerden-saçılmasının kinetik olaylara etkisi incelenmiştir. Hem spinlerden saçılma hem de olağan saçılma mekanizmaları göz önüne alınarak kinetik denklemin çözümü ele alınmış ve galvanomanyetik olaylar araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar, Hall katsayısının manyetik alana bağlı olarak zayıf değiştiği fakat özdirencin manyetik alana bağlı olarak daha önemli şekilde değiştiği gözlemlenmiştir. Özel olarak hem zayıf alanda hem de güçlü alanda manyetik alana bağlı olarak özdirencin azalması yani negatif magnetorezistans olayının gerçekleştiği saptanmıştır. Bu sonuçlar deneysel verilerle karşılaştırılmış ve iyi uyum sağladığı görülmüştür.Anahtar kelimeler: Özdirenç, Yarıiletken, Hall katsayısı, Relaksasyon zamanı
Lagrange Formalisation and Conservation Lows
(2007) Odabaşi, Fikri; Guliyev, Bahşeli
Bu tez çalısmasında fizigin, özelde mekanik fiziginin korunum yasaları, sistemin simetri özelliklerine dayanarak incelenmistir. Tezde simetri özelliklerini kullanarak korunum yasalarını bulmak için, genel yöntem ayrıntılı olarak arastırılmıstır ve bu yönteme dayanarak temel korunum yasaları olan; mekanik enerjinin, momentumun ve açısal momentumun korunumlu olması için, gerekli kosul olarak; zamanın homojenligi, uzayın homojenligi ve uzayın izotrop olması gerektigi kosulu bulunmustur. Tez çalısmasının en önemli özelligi; tezde kullanılan matematiksel ifadelerin bir lise ögrencisinin anlayabilecegi basitlikte olusudur. Anahtar kelimeler: Homojenlik, ?zotropluk, Korunum yasaları, Simetri
Spin-Elastic Wave Interaction in Compound Magnetic Structures
(2006) Akbaba, Ömer; Guliyev, Bahşeli
Bu tez çalışmasında bileşik manyetik yapılı kristallerde spin dalgaları ile esnek dalgaların etkileşimiincelenmiştir. Keyfi bileşik manyetik yapılardaki kristallerde dış manyetik alanının etkisi ile bu etkileşimindeğiş-tokuş karakterde olabileceği ispatlanmıştır. Matematiksel açıdan etkileşim olayının değerlendirilmesi içiniki alt kafesli manyetik yapılar ele alınmış ve bağlı spin-esnek dalgaların frekansları bulunmuştur. Rezonansdurumunda spin ve esnek dalgaların çok güçlü etkileşim özelliği gösterdiği ve bağ parametresinin olağanferromanyetik kristallerdeki uygun parametreden çok büyük olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca esnek dalgalarınyayılma hızının da değişmesi değerlendirilmiştir.Anahtar kelimeler: Bileşik manyetik yapılar, Değiş-tokuş etkileşim, Spin-esnek etkileşim.
The Effect of Energy Band Structure of the Quantum Potential Wells on the Specific Heat Capacity of Electron Gas
(2008) Gencer, Mehmet Sıddık; Guliyev, Bahşeli
Bu tez çalışmasında, boyuta göre kuantumlanmış yarıiletken ince filmlerde yüzey potansiyelinin Fermi enerjisine ve ısı sığasına etkisi incelenmiştir. Yüzey potansiyelinin etkisi, iki durum için değerlendirilmiştir (parabolik ve nonparabolik). Parabolik durumda yüzey potansiyelinin sadece Fermi enerjisine etkisi görülmüş, nonparabollik durumda ise hem Fermi enerjisinin hem de ısı sığasının yüzey potansiyelinden etkilendiği görülmüştür. Zayıf dejenere durumda ise Fermi enerjisi ve ısı sığası için yüzey potansiyelinin, elektron yoğunluğunun ve film kalınlığının fonksiyonu olan genel ifadeler bulunmuştur. Bu ifadeler, değişik asimptotlarda (zayıf ve güçlü nonparabolik durumlar) ayrıntılı olarak incelenmiştir. Her iki büyüklüğün (Fermi enerjisi, ısı sığası) yarıiletken film kalınlığına bağlı değişiminde ekstrem noktaların varlığı tespit edilmiştir. Bu noktalara uygun kalınlık değerlerinin, elektron yoğunluğuna ve yüzey potansiyeline bağlı olduğu görülmüştür.Anahtar kelimeler: Fermi enerjisi, Isı sığası, İnce film, Yüzey potansiyeli.
The Effect of the Four Spin Interaction on Resonance Events in Compound Magnetic Structures
(2004) Yıldız, Nergiz; Guliyev, Bahşeli
ÖZET BİLEŞİK MANYETİK YAPILARDA DÖRT SPİN ETKİLEŞİMİNİN REZONANS OLAYLARINA ETKİSİ YILDIZ, Nergiz Yüksek Lisans Tezi, Fizik Ana Bilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Bahşeli GULİYEV Ocak 2004, 30 sayfa Bu çalışmada bileşik manyetik yapılı kristallerde dört spin etkileşiminin manyetik özelliklerine etkisi incelenmiştir. Dört spin etMeşiminin manyetik yapısının temel durumuna ve spin dalgalarının enerjisine katkısı değerlendirilmiştir. Bulunan sonuçlara göre dört spin etkileşimi temel durumun manyetik alanında davranışım değiştirmektedir. Öte yandan dört spin etküeşiminin katkısı ile spin dalgalarının enerjisi de değişmektedir. Dört spin etkileşiminin temel duruma katkısını belirten artış dört spin etkileşim parametrelerinin içerdiği tespit edilmiştir. Bu artışı deneysel olarak değerlendirmekle uygun parametreler bulunabilir. Bulunmuş genel sonuçlar belli malzeme olarak QEu uygulanabilir. Anahtar Kelimeler: Manyetik Kristallerde dört spin etkileşimi, Spin dalgalan.
The Fermi Energy in Semiconductor Thin Films With Nonparabolic Energy Band
(2007) Aydın, Ayhan; Guliyev, Bahşeli
Bu tez çalısmasında nonparabolik enerji bandlı yarı iletken ince filmlerde elektron gazının istatistiği arastırılmıstır. Özellikle dejenere durumda Fermi enerjisi için konsantrasyon ve film kalınlığının fonksiyonu olan genel formül bulunmustur. Bu formül keyfi nonparabolik enerji bandlı yarı iletkenler için geçerli olup, özel durumlar için de uygulanabilir. Parabolik enerji bandlı yarı iletken filmlerde iki bandlı model için Fermi enerjisinin ayrıntılı ifadesi bulunmustur. Bu ifade film kalınlığına bağlı olarak incelenmis ve kalınlığın belli bir değerinde Fermi enerjisinin minimumdan geçtiği tespit edilmistir. Fermi enerjisinin minimum değerine karsılık gelen uygun kalınlığın konsantrasyonun fonksiyonu olduğu bulunmustur. Anahtar kelimeler: Boyut olaylarının etkisi, Fermi enerjisi, ?nce film