Browsing by Author "Kaplan, Ömer"
Now showing 1 - 1 of 1
- Results Per Page
- Sort Options
Master Thesis Kürtçede Fiil Çatısı(2019) Kaplan, Ömer; Sönmez, VechiFiiller, bir dilin en önemli unsurlarındandır. Evrendeki her bir varlığı tanımlayan bir isim mevcutken bu varlıkların yapmış oldukları hareketleri, içinde bulundukları durumları, etkilendikleri işleri ifade eden sözcüklere de ihtiyaç duyulmuştur. İşte fiiller, bu yönüyle varlıkların yapmış oldukları bir işi, hareketi, oluşu, durumu vb. dil içinde ifade etmemize yardımcı olmuştur. Fiiller, gerek yapısına göre gerekse çatı bakımından çeşitli başlıklar halinde karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmamızda, ''çatı bakımından fiiller'' başlığının alt başlığı olan edilgen yapıyı göz önüne sermeye çalıştık. Evrensel bir bakış açısıyla Hint Avrupa dil ailesinden olan İngilizce ve Kürtçenin ortak yönlerinin ve farklılıklarının olduğunu biliyoruz. Bunun dışında Kürtçedeki edilgen yapının semantik ve biçimsel yapıyla ele alınması gerektiğini ve buna bağlı olarak geniş bir tanımlamaya ihtiyaç vardı. Klasik Kürt edebiyatı döneminde; yazılı metinlerde biçimsel olarak bir edilgen yapıyı eserlerde görmezken bu dönemde edilgen yapıyı sadece semantik bakış açısıyla görmekteyiz. Bunun dışında o dönemde sözlü edebiyat ürüne ait olan dengbejî kültüründe gerek biçimsel gerekse semantik bakış açısıyla kullanıldığını görmekteyiz. Günümüz modern dönemi yazılı ürünlerinde ise biçimsel bakış açısının fazla kullanıldığı artık semantik bakış açısının önemini biraz daha kaybettiğini görmekteyiz. Son olarak edilgen yapı 19 yy. yazılı metinlerinde kendisini gösterdiğini ve bu dönemde edilgen yapıyı oluşturan yardımcı fiillerin roman, dergi, gazetelerde fazla kullanıldığını görmekteyiz. Günümüzde edilgen yapıyı oluşturan yardımcı fiil olan 'hat- 'ın, bölgeden bölgeye kullanım sıklığı farklılık göstermektedir. Buna bağlı olarak bazı bölgelerde edilgen yapıyı oluşturan yardımcı fiilinin kullanılmadığı, buna karşın edilgen yapıyı bir etken yapıyla kullanılıp edilgen anlamı verilmeye çalışıldığı görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Fiiler , Çatılı Fiiler, Edilgen Yapı, Semantîk , Biçimsel
