Browsing by Author "Karahan, Osman"

Now showing 1 - 2 of 2

Madrasahs in the Context of Educational Programs and Educational Philosophy (education During the Ottoman Period)
(2021) Karahan, Osman; Yayla, Ahmet
Medreseler, Osmanlı ve diğer Müslüman ülkelerde asırlarca eğitimin merkez kurumu olmuştur. Bu kurumlar, İslam eğitim tarihinde ve medreselerin profesyonel örneklerinin faaliyet gösterdiği dönemlerde, bugün bile fikirlerinin ve eserlerinin geçerliliği devam eden bilim insanları yetişmiştir. Medreseler, belirli bir dönem için de olsa eğitime dair ihtiyaçları karşılamış yani kendilerinden bekleneni yerine getirmiştir. Aynı zamanda sosyo-kültürel bir kurum olan medreselerin, tarihi birer olgu olan toplum ve devlet ile tarihi bir varlık olan insan açısından, günümüze bakan yönlerinin var olması normal bir durum hatta bir gerekliliktir. Bu nedenle medrese eğitiminin hem eğitim bilimleri bağlamında tam olarak açıklanması hem de günümüz eğitimindeki paradigma ve felsefe tartışmaları ile yeni uygulama arayışlarında, İslam eğitim anlayışından ve medreselerden çıkarımlar yapılması gerektiği düşünülmektedir. Medreselerin ele alındığı bu çalışmanın temel amacı, medreselerin bütüncül bir yaklaşımla ve güncel eğitim bilimleri ile eğitimin önemli iki boyutu olan eğitim programları ve eğitim felsefesi açısından detaylıca açıklanmasıdır. Bu bağlamda, medreselerin her boyutuyla ele alınarak bu kurumların etkisinin, öneminin ve yapısının ortaya konulması, medrese eğitim anlayışının ve öğretim pratiğinin, eğitim programları ile eğitim felsefesi bağlamında tartışılması ve medreselerin kapatılma sürecinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel model ile tasarlanan bu araştırma, tarihi (survey) tarama yöntemi ile yürütülmüş ve kaynaklar doküman analizi ile incelenmiştir. Bu bağlamda medreselerle ilgili kitaplar, tezler, makaleler, raporlar, hatıralar, seyahat günlükleri, biyografiler, arşiv belgeleri ve vakfiyeler gibi hemen her türlü kaynak araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmaya dahil edilen çok sayıda doküman eğitim, eğitim programları ve eğitim felsefesi açısından bağlamsal (amaçlı) okuma ile incelenmiştir. Araştırmada elde edilen bilgilere göre medreseler, günümüz okullarından her anlamda farklı bir yapıdadır. Medrese eğitim anlayışı ve İslam eğitim felsefesi, güncel eğitim felsefelerinden ve felsefi akımlarından bazı izler taşısa da büyük oranda kendine özgü bir yapıya sahiptir. Medreseler birçok yönden sosyo-kültürel bağları ve etkileri olan, çok yönlü bir yapıya sahip sosyal kurumlardır. Medrese eğitimi, insanın iki zıt kutbu olan madde ile mana arasında, dengeli bir yerde konumlanmasını sağlamaya çalışan ve özellikle de değer bağlamını öne çıkaran bir yapıdadır. MEB'in 2023 Eğitim Vizyonu ile gündeme getirdiği çift kanat vurgusu da aslında medrese eğitiminde var olan bir gerçekliktir. Medreseler insanın her alanda vasat bir duruş kazanmasını ve insana dair tüm özelliklerin dikkate alındığı yani bir bütün olarak insanın muhatap alınıp her açıdan ilerleme kaydettiği bir şekilde eğitilmesini amaçlamaktadır. Dolayısıyla medreselerde, eğitimin ihtiyaçları açısından da insanın maddi ve manevi tüm ihtiyaçlarının dikkate alındığı bir yapı söz konusudur. Medrese eğitiminin hedef insan modeli de insan-ı kâmil anlayışıdır. Bu açıdan günümüz eğitim sorunlarından olan değerler eğitimi, medreselerin öncelik verdiği bir alandır ve bu açıdan örnek bir bakış açısı ile uygulamalar içermektedir. Yine araştırma ile medreselerde bir döneme kadar da olsa dini ilimler ile beşeri ilimlerin bir arada verildiği görülmüştür. Bu eğitim kurumlarında, eğitim program tasarımı yaklaşımları açısından konu alanı merkezli bir yapının, program tasarım çeşitlerinden de konu tasarımı ve disiplin tasarımı benzeri bir yapının olduğu görülmüştür. İçerik düzenleme yaklaşımları açısından ise doğrusal bir modelleme ile piramit modeline benzer bir yapının medreselerde olduğu söylenebilir. Araştırma sonucunda, medrese öğretiminde sadece takrir ve ezber tekniğinin kullanılmadığı bunun yanında tahlil-tenkit, şerh-izah, sokratik yöntem, münazara, müzakere ve tartışma-cedel gibi farklı yöntem ve tekniklerin de kullanıldığı görülmüştür. Ayrıca medreselerde bireysel farklılıklara dikkat edildiği ve buralardaki kitap-kur sisteminin, öğrencilerin bireysel öğrenme hızına göre ilerlemesine müsaade ettiği fark edilmiştir.
Okul Öncesi Eğitim Programı Değerlendirme Ölçeğinin Geliştirilmesi
(2016) Karahan, Osman; Aslan, Mecit; Soyalp, Hayriye; Altuntaş, Muhammet
Bu çalışmanın amacı, Stufflebeam'ın Bağlam, Girdi, Süreç, Ürün Değerlendirme Modelini temel alarak okul öncesi eğitim programını değerlendirecek bir ölçme aracının geliştirilmesidir. Çalışma, Van il merkezinde ve ilçelerinde görev yapmakta olan 200 okul öncesi eğitim öğretmeni ile yürütülmüştür. Ölçeğin geliştirilmesi sürecinde ilgili literatür taranmış, madde havuzu oluşturulmuş, uzman ve alan öğretmenlerinin görüşü alınmış ve taslak form son haline getirilerek uygulama gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veri SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Ölçeğin geçerlik ve güvenirliğini sağlama noktasında; yapı geçerliği için açımlayıcı faktör analizi, madde ayırt ediciliklerini belirlemek için bağımsız gruplar t-testi, alt ölçekler arasındaki ilişkiyi belirlemek için pearson_korelasyon analizi yapılmış ve iç tutarlık katsayısını belirlemek için Cronbach Alpha (Cr?) değerlerine bakılmıştır. Geçerlik ve güvenirlik analizleri sonucunda 50 madde ve 4 boyuttan (bağlam, girdi, süreç, ürün) oluşan bir ölçek elde edilmiştir