Browsing by Author "Kurt, Nurettin"

Now showing 1 - 12 of 12

Ameliyathane Dışı Anestezi Uygulamalarımız: 528 Hastanın Değerlendirilmesi
(2015) Çeğin, Muhammed Bilal; Yüzkat, Nureddin; Kılıç, Mehmet; Kurt, Nurettin; Göktaş, Uğur; Soyoral, Lokman
Amaç: Bu çalışmada bir tıp fakültesi hastanesinin dış anestezi uygulamalarına ait son 2 yıllık verilerini sunmayı amaçladık. Yöntemler: Erişkin ve pediatrik kardiyoloji, gastroenteroloji ve radyoloji anabilim dallarına ameliyathane dışında anestezi verilen hastaları incelenmiştir. Olgular yaş, cinsiyet, ASA, girişim nedeni, yoğun bakım ihtiyacı, sigara öyküsü açısından incelendi.Bulgular: Dış anestezi uygulamalarında 528 olguya anestezi verildi. Bu olguların 336 (%64)'sı kadın, 192 (%36)'si erkek idi. ADA verilen tüm vakaların yaş ortalamaları 29,6±20,6yıl idi. Olguların ortalama anestezi uygulama süresi 22,57±11,7dk olarak bulundu. En kısa işlem süresi gastroskopi (13,2±8,6dk) sırasında, en uzun işlem süresi balon valvuloplasti (67,9±18,4dk) sırasında gerçekleşti. Olguların ortalama derlenme süresi 10,1±7,2dk olarak bulundu.Sonuç: Dış anestezi uygulamaları taşıdığı riskler açısından ameliyat odasındaki uygulamalarla benzerdir. Anestezist gün geçtikçe sayısı artan dış anestezi uygulamaları için iyi bir preoperatif değerlendirme yapmalı ve bu alanlarda uygun fiziksel koşulları sağlanmaya çalışılmalıdır.
Comparative Sedation With Sevoflurane and Thiopental in Children Undergoing Mr Imaging
(Coll Physicians & Surgeons Pakistan, 2022) Kurt, Nurettin; Caliskan, Duygu Karakose; Gunes, Haci Yusuf
Objective: To compare the use of propofol and thiopental in children undergoing MRI. Study Design: Descriptive, comparative study. Place and Duration of Study: University of Health Sciences, Van Training and Research Hospital, Van, Turkey, between January 01 and December 31, 2019. Methodology: One thousand two hundred and twenty two paediatric patients having MRI were included and divided into two groups. Patients aged 2-18 years who were administered Propofol were classified as Group I, and the patients under the age of 2 years who were administered Thiopental were classified as group II. All patients received Sevoflurane insufflation via face mask after induction agent. Patient's demographic data, ASA scores, anaesthesia-procedure-recovery times, comorbidities, type of MRI examination and complications were recorded. Results: Age, body weight and ASA score of the patients in Group I were higher than Group II (p<0.05). Epilepsy, cerebral palsy, mental retardation, speech retardation and autism were more prevalent in Group I than in Group II (p< 0.05). Neuromuscular growth retardation, hydrocephalus, and metabolic disease were less common in Group I than in Group II (p<0.05). With this Apnea and desaturation was higher in Group I, and bradycardia was higher in Group II. Conclusion: Sevoflurane insufflation with a face mask can be safely used in children after induction of anaesthesia with propofol or thiopental.
Early Decompressive Craniectomy in Acute Cerebral Infarctions
(2023) Başar, İbrahim; Akyol, Mehmet Edıp; Kurt, Nurettin
Objectives: Acute cerebral ischemic stroke resulting from occlusion of major arteries constitutes a significant cause of mortality and morbidity. Early decompressive craniectomy reduces mortality and enhances the proportion of patients achieving favorable functional outcomes. Methods: Data from patients who underwent decompressive surgery for acute cerebral ischemic stroke at our center between January 2018 and January 2023 were retrospectively analyzed. The demographic data, along with neuro- logical outcomes at 6 months, mortality, and morbidity rates, were analyzed of the patients to assess the role of early decompressive craniectomy in acute cerebral infarctions. Results: A total of 75 patients, 24 females and 51 males, who underwent decompressive surgery with a diagnosis of acute cerebral ischemia, were included in the study. Early surgery was defined as surgery performed within the first 72 hours of ischemia. It was observed that patients underwent early surgery had higher survival rates (p<0.036). Conclusion: Decompressive cranictomy is a significant treatment option for malignant stroke. The results of this study suggest that early decompressive surgery could be an effective treatment method in increasing the survival chances of patients with acute ischemic stroke.
Effect of Different Doses of Transdermal Fentanyl on the Reproductive System in Male Rats
(Univ Karachi, 2025) Kosal, Volkan; Kurt, Nurettin; Okulmus, Caglar; Keles, Omer Faruk
Fentanyl, a potent synthetic opioid analgesic, is commonly used to manage severe pain. However, the effects of fentanyl use on male reproductive health have not been adequately studied. This study aimed to investigate the effects of different doses of transdermal fentanyl patches on various reproductive parameters in male rats. Adult male Albino Wistar rats were divided into four groups. The treatment groups received transdermal fentanyl at doses of 25 mcg/h (Group II), 50 mcg/h (Group III), and 100 mcg/h (Group IV) for 9 days, respectively. Sperm motility, sperm concentration, abnormal sperm, live/dead sperm, testicular apoptosis, testicular oxidative stress, and androgen receptor levels were evaluated. The results showed that fentanyl administration decreased the oxidative stress parameters CAT and SOD1 levels in all treatment groups (p<0.001). No significant changes were observed in sperm motility, abnormal sperm ratio, or live/dead sperm ratio. However, Group IV showed a significant increase in sperm concentration compared to the other groups (p<0.001). In addition, all fentanyl treatment groups showed a significant increase in apoptosis-related Caspase 3/8/9 enzymes (p<0.001). This study reveals the effects of fentanyl on male reproductive health. This is the first study to demonstrate an increase in sperm concentration associated with high fentanyl doses.
The Effects of Music Therapy on Intraoperative and Postoperative Parameters a Randomized Single-Blind Study
(Lippincott Williams and Wilkins, 2025) Kaya, Murat Bayram; Tekeli, Arzu Esen; Kurt, Nurettin; Keskin, Mehmet Emin; Oğuz, Ali Kendal
Background: Music therapy has been used in medicine to reduce patient stress and to improve mood. This study aimed to evaluate the effects of music therapy on intraoperative hemodynamics and medication requirement and postoperative pain and side effects. Methods: Eighty patients with American Society of Anesthesiologists I to II physical status at the ages of 20 to 60 for whom elective thyroidectomy surgery was planned were included in the study. General anesthesia was induced for patients and demographic data were recorded. The patients were randomly divided into 2 groups. The groups were determined as music group (group M) and control group (group C). The intraoperative vital signs of the patients (heart rate, blood pressure, and oxygen saturation), bispectral index values, train-of-four neuromuscular monitoring values, additional opioid and muscle relaxant requirements, and complications were recorded. At the end of the operation, extubation was performed following standard decurarization using atropine and neostigmine. The 0th hour, 3rd hour and 6th hour visual analogue scale scores of the patients were measured and recorded. Results: Intraoperative fentanyl and rocuronium consumption were found to be approximately 23% lower in group M compared to group C (P < .05).The bispectral index values of the patients were similar between the groups (P > .05). It was also observed that the postoperative pain levels of the group M were lower (P < .05). Music therapy was determined to not create a difference in terms of the blood pressure, heart rate, and saturation (SpO2) levels during recovery from anesthesia (P > .05) Conclusions: Playing music, which is a non-pharmacological intervention, is an effective method without a side effect that not only reduces the intraoperative need for muscle relaxant and analgesic use but also causes positive effects on postoperative visual analogue scale scores. © 2025 Elsevier B.V., All rights reserved.
Elektif Sezaryen Ameliyatlarında Oksitosin ve Karbetosinin İntraoperatif Hemodinamik Etkileri
(2025) Türeli, Baran; Kurt, Nurettin
Giriş ve Amaç: Postpartum kanama profilaksisinde sıkça tercih edilen oksitosinin hemodinamik yan etkileri üzerine, güvenlik ve etkinlik açısından birçok bilimsel çalışma mevcuttur. Son yıllarda, oksitosinin sentetik bir analoğu olan karbetosin hakkında da çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Bu çalışmanın temel amacı, elektif sezaryenle gerçekleştirilen doğumlarda kanamayı önlemek amacıyla kullanılan oksitosin ve karbetosin içeren iki uterotonik ajanın intraoperatif hemodinamik etkilerini, intraoperatif kanama miktarı, ek uterotonik ihtiyacı ve uterin tonus üzerine etkilerini araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışmanın, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde elektif sezaryen ameliyatına alınacak, 18-40 yaş arası, ASA II hastalar üzerinde yapılması planlandı. Hastalar operasyon öncesinde preoperatif değerlendirme sırasında çalışma hakkında bilgilendirildi. Randomize tek kör kapalı zarf yöntemiyle yapılan çalışmada her gruba 50 toplam 100 hasta dahil edildi. Hastaların tamamına standart genel anestezi işlemi uygulandı. Tüm hastalara 30 dakika boyunca eşit miktarda sıvı (270 ml %0.9 NaCI) verildi. Bebek doğurtulup göbek kordonu klemplendikten sonra bir gruba 20 ml %0.9 NaCI içerisinde 0.6 IU oksitosin 1 dk boyunca yavaş infüzyonla, diğer gruba 20 ml %0.9 NaCI içerisinde 100 mcg karbetosin 30 60 saniyede verildi. İntraoperatif hemodinamik veriler (Nabız, SAB, DAB, OAB, Periferik oksijen saturasyonu), ek uterotonik ihtiyacı ve uterotonik ilaçlar uygulandıktan sonra 1., 5. ve 10. dakikalarda uterin tonus kayıt altına alındı. İntraoperatif total kanama miktarı; aspiratör takibi, pet-spanç ve cerrahi alana olan kanama miktarı hesaplanarak kayıt altına alındı. Bulgular: Gruplar arasında yaş, ağırlık, BMI, sigara kullanımı ve ASA skoru açısından anlamlı fark görülmedi. Karbetosin grubunda boy istatistiksel olarak daha düşük bulundu (p<0.05). Uterotonikler uygulandıktan sonra 0., 1., 5., 10, 15., 20., 25. ve 30. dakikalarda ölçülen nabız, sistolik ve diyastolik kan basıncı değerleri arasında istatistiksel olarak fark bulunmadı. Karbetosin grubunda 1. dakikada ölçülen ortalama kan basıncı anlamlı olarak daha düşük bulundu (p<0.05). 1. ve 5. dakikalarda ölçülen uterin tonus karbetosin grubunda daha VIII yüksek bulunurken 10. dakikada iki grup arasında benzer sonuçlar elde edildi (p<0.05). Oksitosin grubunda 13 hastada ek uterotonik ihtiyacı tespitedilirken karbetosin grubunda 5 hastada ek uterotonik ihtiyacı tespit edildi. Ek uterotonik ilaç ihtiyacı karbetosin grubunda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşük bulundu (p<0.05). Karbetosin grubunda intraoperatif kanama miktarı istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulundu (p<0.05). Sonuç: PPH'nin önlenmesinde son yıllarda sıkça kullanılan karbetosinin hemodinamik etkiler bakımından oksitosin ile benzer etkileri olduğu görülmektedir. Ayrıca uzun yarı ömrü nedeniyle tek enjeksiyon şeklinde uygulanması, daha etkin uterin tonus sağlaması ve bu nedenle daha az ek uterotonik kullanımı ile intraoperatif kanama miktarının az olması önemli avantajları olarak ön plana çıkmaktadır.
Intraoperative and Postoperative Effects of Dexmedetomidine and Tramadol Added as an Adjuvant To Bupivacaine in Transversus Abdominis Plane Block
(Mdpi, 2023) Korkutata, Zeki; Tekeli, Arzu Esen; Kurt, Nurettin
Background: We aimed to evaluate the intraoperative hemodynamics, opioid consumption, muscle relaxant use, postoperative analgesic effects, and possible adverse effects (such as nausea and vomiting) of dexmedetomidine and tramadol added as adjuvants to bupivacaine in the transversus abdominis plane block (TAP block) to provide postoperative analgesia. Materials and Methods: This was a prospective, randomized, controlled trial on patients who underwent laparoscopic cholecystectomy. After obtaining ethical approval at the Van Yuzuncu Yil University and written informed consent, this investigation was registered with ClinicalTrials.gov (NCT05905757). The study was conducted with 67 patients with ASA I-II physical status, aged 20-60 years, of either sex who were scheduled for an elective laparoscopic cholecystectomy under general anesthesia. Exclusion criteria were the patient's refusal, ASA III and above, a history of allergy to the study drugs, patients with severe systemic diseases, pregnancy, psychiatric illness, seizure disorder, and those who had taken any form of analgesics in the last 24 h. The patients were equally randomized into one of two groups: Group T (TAP Block group) and Group D (Dexmedetomidin group). Standard general anesthesia was administered. After intubation, Group T (Bupivacaine + adjuvant tramadol) = solutions containing 0.250% bupivacaine 15 mL + adjuvant 1.5 mg/kg (100 mg maximum) tramadol 25 mL and Group D (Bupivacaine + adjuvant dexmedetomidine) = solutions containing 0.250% bupivacaine 15 mL + 0.5 mcg/kg and (50 mcg maximum) dexmedetomidine 25 mL; in total, 40 mL and 20 mL was applied to groups T and D, respectively. A bilateral subcostal TAP block was performed by the same anesthesiologist. Intraoperative vital signs, an additional dose of opioid and muscle relaxant requirements, complications, postoperative side effects (nausea, vomiting), postoperative analgesic requirement, mobilization times, and the zero-hour mark (patients with modified Aldrete scores of 9 and above were recorded as 0 h), the third-hour, and sixth-hour visual analog scale (VAS) scores were recorded. The main outcome measurements were the effect on pain scores and analgesic consumption within the first 6 h postoperatively, postoperative nausea and vomiting (PONV), and time to ambulation. The secondary aim was to evaluate intraoperative effects (on hemodynamics and opioid and muscle relaxant consumption). Results: It was observed that dexmedetomidine and tramadol did not have superiority over each other in terms of postoperative analgesia time, analgesic consumption, side effect profile, and mobilization times (p > 0.05). However, more stable hemodynamics were observed with dexmedetomidine as an adjuvant. Conclusions: We think that the use of adjuvant dexmedetomidine in the preoperative TAP block procedure will provide more stable intraoperative hemodynamic results compared with the use of tramadol. We believe that our study will be a guide for new studies conducted with different doses and larger numbers of participants.
Pediatric Operated in Orthopedics and Trauma Surgeryretrospective Analysis of Anesthesia Methods of Patients
(2023) Keleş, Mehmet Şirin; Kurt, Nurettin
Amaç: Günümüzde genel anestezi (sedasyon anestezisi), bölgesel anestezi (epidural anestezi, spinal anestezi, kombine blok, periferik sinir bloğu) ve sınırlı anestezi yöntemleri geliştirilmiştir. Ortopedi ve travma cerrahisi, genel anestezi ile genel ve bölgesel anestezi ya da sadece bölgesel anestezi ile yapılan işlemlerin tercih edildiği cerrahi uzmanlık dallarıdır. Bu çalışmada, Ocak 2019 ile Aralık 2021 tarihleri arasında ortopedik cerrahi geçiren pediatrik vakalarda tercih edilen anestezi yöntemlerini incelemeyi amaçladık. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmaya Van Yüzüncü Yıl Universitesi Dursun Odabaş Tıp Merkezi Ortopedi ve Travmatoloji Cerrahisi Anabilim Dalı'nda 1 Ocak 2019 - 31 Aralık 2021 tarihleri arasında ameliyat olan pediatrik hastalar dahil edildi. Anestezi takibi için yaş, cinsiyet, American Society of Anesthesiologists klinik sınıflaması, tanı, kullanılan anestezi tipi, intraoperatif kan ihtiyacı, intraoperatif komplikasyonlar, acil veya elektiflik durumu, vakaların morbidite ve mortalitesi değerlendirildi. Anestezi takip evrakları ve hastanenin bilgi yönetim sisteminden faydalanılarak retrospektif olarak analiz edildi. Bulgular: Ortopedi ve Travmatoloji kliniği tarafından 2019-2021 tarihleri arasında toplam 1468 pediatrik hasta operasyona alınmıştır. Bu vakaların 830'i (%56.5) erkek, 638 (%43.5) kadın idi. Olguların 1332'si (%90.7) ASA-I, 105'i (%7.2) ASA-II ve 31'i (%2.1) ASA-III'tü. Vakaların 1003'ü (%68.3) elektif şartlarda, 465'i (%31.7) acil şartlarda operasyona alınmıştır. Bu vakaların 986'sı (%67.2) genel anestezi, 43'ü (%2.9) sedo-aneljezi ve 11'i (%0.7) diğer anestezi yöntemlerinden intraoperatif genel anesteziye geçiş şeklinde olmak üzere toplamda 1040'ı (%70.8) hastaya genel anestezi uygulanmıştır. Rejyonal anestezi yöntemlerinden en sık tercih edilen ise 261 (%18) ile periferik sinir blokları idi. Periferik sinir blokların 126'sı (%8.6) sedasyon eşliğinde yapılmıştır. 152'si (%10.3) hasta spinal anestezi, 33'ü (%2.2) hasta spinal anestezi ile sedasyon eşliğinde opere edilmiştir. Kombine (spinalepidural) oranı 1 (%0.1) iken qaudal anestezi oranı 69 (4.7%) şeklindeydi. İntraop 36 (%2.5) hastaya kan ürünü verildi. Komplikasyon olarak 23(%1.6) taşikardi, 10(0.7) bulantı-kusma, 7 (%0.5) hipotansiyon 5(%0.3) desatürasyon, 3(%0.2) bradikardi, 2(%0.1) konvulziyon şeklindeydi. Ameliyat sonrası hastaların 1456'sı (%99.2) servise, 12'ne (%0.8) yoğun bakım ünitesine gönderildi. Sonuç: Çalışmamızdaki pediatrik ortopedik vakalarının %31.7'ni acil vakalar, %68.2'sini ise elektif vakalar oluşturmaktaydı. Vakaların %90.7'sinin ASA-1 sınıflandırmasından oluştuğunu görüyoruz. Olguların %70.8'inde genel anestezinin en sık kullanılan anestezi yöntemi olduğunu görüyoruz. Ultrasonografinin yaygın ve etkin kullanılmasıyla durumu uygun olan hastalara uygulandığını rejyonal anestezi yöntemlerinden en çok periferik sinir blokajını %16 bunun da %8.6'sının sedasyon eşliğinde yapıldığını görmekteyiz. İntraop hastaların %2,5'ne kan ürünü verildiğini, %99.8/%0.8 Servis/YBÜ'ne alındığını görmekteyiz. Komplikasyon olarak %1.6 taşikardi, %0.7 bulantı-kusma %0.5 hipotansiyon şeklinde sıralanmaktadır. 2019-2020-2021 yılları arasında bradikardi, desaturasyon, bulantı-kusma, hipotansiyon, konvülsiyon oranı anlamlı farklılık göstermemiştir. 2019-2020-2021 yılları arasında anestezi süresi, ameliyat süresi, yatış süreleri, 24 saatlik ve 30 günlük mortalite oranlarında anlamlı farklılık göstermemiştir.
Pulmonary Edema and Myocarditis Developing Due To Scorpion Stings
(derman Medical Publ, 2015) Karadas, Sevdegul; Gonullu, Hayriye; Ebinc, Senar; Kurt, Nurettin; Golcuk, Yalin
Although most of the scorpion stings are harmless, deadly species of scorpions may cause multiorgan failure, neurotoxicity, cardiotoxicity, and pulmonary edema. The cases should be observed in the emergency department against the possibility of development of systemic effects. Fatal complications, in particular such as pulmonary edema, and myocarditis should be considered. In this study, a case of myocarditis and pulmonary edema was detected on the patient who had applied to the emergency department due to a scorpion sting is presented.
Surgical Outcomes of Regional Versus General Anesthesia in 203 Patients With Upper- and Lower-Extremity Amputation: a Retrospective Study From a Single Center in Turkey
(int Scientific information, inc, 2022) Kurt, Nurettin
Background: This retrospective study from a single center in Turkey aimed to compare the surgical results of regional anesthesia and general anesthesia in 203 patients with upper- and lower-extremity amputations.Material/Methods: The study population consisted of patients who underwent extremity amputation between 2017 and 2021. Patients' demographic data, comorbidities, American Society of Anesthesiology (ASA) scores, amputated extremities, causes and extents of amputations, length of hospital stay, associated mortality/morbidity, and postoperative 90-day mortality data were comparatively analyzed between the groups created according to the anesthesia methods used in amputations.Results: The study consisted of 203 patients, of whom 80.8% were male. The most commonly used anesthesia method was peripheral nerve blocks (32.5%), followed by spinal anesthesia (31.5%), general anesthesia (31.0%), epidural anesthesia (2.0%), combined spinal-epidural anesthesia (1.5%), and sedo-analgesia (1.5%). Of the amputations performed, 37.0% were upper-extremity and 63.0% were lower-extremity. Peripheral nerve blocks were used most frequently in upper-extremity amputations (71.5%), and spinal anesthesia was used most frequently in lower-extremity amputations (48.9%). The mean length of hospital stay of the patients who underwent surgery under regional anesthesia methods was shorter than that of those who underwent general anesthesia (8.7 +/- 7.4 days vs 15.0 +/- 20.6 days). The mortality rate was 0.5% in the first 24 h, 0.5% in the next 48 h, and 4.9% in total.Conclusions: The study findings demonstrated that performing extremity amputations under regional anesthesia techniques, particularly peripheral nerve blocks, reduces mortality/morbidity, the need for postoperative intensive care, mean length of stay in hospital, and hospital costs.
Üçüncü Basamak Bir Üniversite Hastanesinde Sezaryen Vakalarının Klinik Analizi: Retrospektif Klinik Çalışma
(2025) Tekeli, Arzu Esen; Soyalp, Celaleddin; Kurt, Nurettin; Oğuz, Ali Kendal; Taş, Rüstem
Amaç: Bu çalışma, bir üçüncü basamak üniversite hastanesinde uygulanan sezaryen operasyonlarında tercih edilen anestezi yöntemleri ile postoperatif yoğun bakım ihtiyacı, intraoperatif ve postoperatif mortalite oranları arasındaki ilişkileri değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Yöntem: Retrospektif tasarımlı bu kohort çalışma kapsamında, 2018 ile 2023 yılları arasında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Dursun Odabaşı Tıp Merkezi Hastanesi'nde genel veya rejyonal anestezi ile gerçekleştirilen 2709 sezaryen vakası analiz edilmiştir. Katılımcılara ait veriler, hastanenin dijital veri sisteminden retrospektif olarak toplanmıştır. Bulgular: Çalışma kapsamındaki bireylerin yaş ortalaması 30,48 ± 6,76 yıldır. Sezaryen doğumların %66,3'ünde genel anestezi, %33,7'sinde ise spinal anestezi tercih edilmiştir. Postoperatif yoğun bakıma alınan hastaların oranı %0,6 olarak bulunmuştur. Genel anestezi kullanımının; artmış komorbidite sayısı, 1. ve 5. dakikalarda düşük APGAR skorları, yüksek ASA değerleri, HELLP sendromu, preeklampsi, plasenta invazyon bozuklukları, artmış eritrosit süspansiyonu ve taze donmuş plazma gereksinimi ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Aynı faktörler, postoperatif yoğun bakım gereksinimi ile de anlamlı düzeyde ilişkili bulunmuştur. Sonuç: Bulgular, merkezimizde genel anestezinin sezaryen doğumlarda daha sık tercih edildiğini, ancak spinal anestezinin daha avantajlı klinik sonuçlar sunduğunu ortaya koymaktadır. Bu kapsamda, genel anestezi endikasyonlarının yeniden değerlendirilmesi gerekmektedir.
Used at Different Doses in Ratstransdermal Fentanyl on the Liverbiochemical and Histopathological Effects
(2023) Özdemir, Zeynep; Kurt, Nurettin
Fentanil, dengeli anestezide analjezi amacı ile yaygın kullanılan bir ilaç durumundadır. Güçlü analjezik etkisi, düşük molekül ağırlığı ve lipidde çözünürlüğü ile transdermal tedavi sistemine (TTS) adapte olmuştur. Fentanil esas olarak karaciğerde metabolize edilir. Primer metaboliti norfentanildir. Alınan fentanilin %85'i ilk 72 saatte vücuttan atılır. Bu farmakolojik özelliklerin bir sonucu olarak; fentanil malignite kaynaklı şiddetli ağrının tedavisinde yaygın kullanılmaktadır. Ayrıca analjezik etkisine ek olarak literatürde fentanilin malign hücre proliferasyonunu ve progresyonunu inhibe ettiğini bildiren nadir çalışmalar da mevcuttur. Dolayısıyla fentanilin bir anti-tümör özelliğe sahip olduğu gösterilmiştir. Ancak elimizde bunu kanıtlayan ya da hangi yöntemle bu özelliğe sahip olduğunu gösteren çalışmalar kısıtlıdır. Bu çalışmada; bütün bunlara dayanarak fentanilin, metabolizmasında rol alan karaciğerin üzerinde göstermiş olduğu apopitotik ve histokimyasal etkilerini incelemeyi amaçladık. Gereç ve yöntem: Ağırlığı 200-250 gr olan daha önce başka çalışmada kullanılmayan, hiçbir ilaca maruz bırakılmayan 32 adet Wistar albino rat, çalışma için kullanıldı. Ratlar rastgele 4 gruba ayrılıp kuyrukları işaretlenerek numaralandırıldı. Kontrol grubu (Grup-C) diğer gruplarla aynı şartlarda takip edilerek herhangi bir işlem yapılmadı. Grup-I'e 3.125 mcg/kg/saat, Grup-II'ye 6.25 mcg /kg/saat ve GrupIII'e ise 12.5 mcg/kg/saat transdermal fentanil uygulandı. Transdermal fentanil, ratların karın bölgesi traş edildikten sonra karın bölgesine yapıştırıldı. Ratların birbirleri ile temas ederek transdermal fentanil bandı çıkarmamaları için her biri ayrı kafeslerde tutuldu. Transdermal fentanil 72 satte bir değiştirilerek, ratlar 9 gün boyunca takip edildi. Uygulamadan sonra, 50 mg/kg ketamin hidroklorit + 10 mg/kg dozajında xylazine hidroklorit ile ratlara anestezi verilerek eksanguinasyon yöntemi ile sakrifiye edildi. Tüm hayvanların kanları intrakardiyak alınarak serum ve plazmaları çıkarıldı. Sonra ratların sistemik nekropsileri yapılarak karaciğer dokusu makroskobik incelendi, fotoğraflandı ve histopatolojik inceleme için doku örnekleri alındı. Karaciğer dokusundaki apoptotik değişiklikler alınan eliza kitlerle caspase-3 ve Bcl-2 değerleri ölçülerek biyokimyasal olarak değerlendirildi. Kan dokusunda karaciğer fonksiyon testleri (Aspartat aminotransferaz, alanin aminotransferaz, laktat dehidrogenaz, alkalen fosfataz, gama glutamil transpeptidaz (GGT), trigliserid, total kolesterol, total lipid, total protein, glukoz, albumin, total bilirübin) çalışıldı. Bulgular: Ratların verileri incelendiğinde gruplar arasında ağırlık açısından fark saptanmadı (p > 0.05). Transdermal fentanilin 12.5 mcg/kg/saat doz verilen grupta (Grup III) Bcl-2 değeri anlamlı olarak düşük bulundu (p < 0.05). Transdermal fentanilin 12.5 mcg/kg/saat (Grup III) ve 6.25 mcg/kg/saat (Grup II) dozlarında uygulanan gruplarda ALT, total kolesterol anlamlı olarak artmış bulundu (p < 0.05). Grup I, Grup II ve Grup III'te glukoz değeri kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p < 0.05). Grup III'te total protein değeri kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p < 0.05). Grup II ve Grup III'te LDH değeri kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük bulundu (p < 0.05). Gruplar arasında caspase-3, albümin, ALP, AST, bilirubin, trigliserid değerleri arasında anlamlı farlılık saptanmadı (p > 0.05). X Sonuç: Transdermal fentanilin, 12.5 mcg/kg/saat dozunda uygulandığında antiapopitotik Bcl-2 değerini azalttığı görüldü.Transdermal fentanilin kısa süreli kullanımında gruplar arasında karaciğer fonksiyon testlerinden ALT, total kolesterol ,LDH, total protein ve glukoz dışında anlamlı farklılık saptanmadı. Alınan karaciğer kesitlerinde; gruplar arasında dejenerasyon, fibrozis, nekrozis, hemoraji, hücresel infiltrasyonlar, vasküler dilatasyonlar ve konjesyon gibi morfolojik değişiklikler bakımından fark saptanmadı.