Browsing by Author "Tüysüz, Mustafa"

Now showing 1 - 14 of 14

Astronomi-kimya Düşünce Deneyleri Temelli Argümantasyonun Özel Yetenekli Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Becerileri Üzerine Etkisi
(2020) Tüzün, Ümmüye Nur; Tüysüz, Mustafa
Akademik olarak özel yetenekli öğrenciler akranlarına göre bilişsel olarak daha hızlı gelişim gösterirler ve kendileri gibi hızlı öğrenen akranlarıyla özel eğitime gereksinim duyarlar. Bu araştırmanın amacı astronomi-kimya düşünce deneyleri temelli argümantasyonun özel yetenekli öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisini belirlemektir. Araştırma 2017-2018 öğretim yılında Ankara’da özel yetenekli öğrencilerle öğretim yapan bir okulda 18 özel yetenekli öğrenciyle 16 ders saati süreyle nitel araştırma desenlerinden durum çalışması temelinde yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak yedi adet astronomi-kimya düşünce deneyini argüman olarak yeniden kurgulatan öğretim dizini çalışma yaprakları ve öğrencilerin yapılandırdıkları düşünce deneyleri kullanılmıştır. Veri toplama sürecinde özel yetenekli öğrenciler yedi adet astronomi-kimya düşünce deneyini küçük gruplarda tartıştıktan sonra her birini bireysel olarak argüman biçiminde yapılandırmışlardır. Daha sonra ise özel yetenekli öğrenciler düşünce deneylerinin kazanımlarıyla paralel olacak biçimde kendi düşünce deneylerini yapılandırmışlardır. Veriler içerik analiziyle ve betimlemelerle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda özel yetenekli öğrencilerin düşünce deneylerini argüman olarak yapılandırabildikleri ve kendi düşünce deneylerini üretebildikleri, bu sayede onların eleştirel düşünme becerilerinin olumlu yönde geliştiği bulunmuştur.
The Effect of Argumentation Based Stem Education on 7th Grade Students Academic Achievements, Attitude, and Argumentation Levels on Unit of the Force and Energy
(2020) Gülseven, Emine; Tozlu, İsrafil; Tüysüz, Mustafa
Bu araştırmanın amacı, öğrencilerin Kuvvet Ve Enerji ünitesinde yer alan konulardaki akademik başarılarının, fen bilimlerine karşı tutumlarının ve argümantasyon seviyelerinin argümantasyon temelli FeTeMM eğitimi ile mevcut programda ön görülen yaklaşımla karşılaştırarak aralarındaki farkın belirlenmesidir. Bu çalışmada, 2018-2019 Eğitim-Öğretim yılında, Van ili İpekyolu ilçesine bağlı bir ortaokulunda 7. Sınıfta öğrenim gören 64 öğrenci ile yapılmıştır. Çalışmada kontrol grubu 32 öğrenci, deney grubu 32 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada kontrol grubu ile mevcut öğretim programına yönelik ünite planına göre, deney grubunda ise hazırlanan argümantasyon temelli FeTeMM etkinlikleri ile dersler işlenmiştir. Çalışmada akademik başarı, tutum ve argümantasyon seviyeleri bir arada incelendiği için karma yöntem (mixed method) araştırma modeli kullanılmıştır. Çalışma haftada 4 ders saati olmak üzere toplam 5 hafta sürmüştür. Uygulamada elde edilen veriler SPSS ( Statisticalpackape for the Social Sciences) programı ile analiz edilerek hipotezlerin geçerliliklerinin test edilmesi ve verilerin yorumlanması için t-test kullanılmıştır. Araştırmada daha önceden geçerliliği ve güvenirliği sağlanmış Fen Bilimleri Tutum Ölçeği ile araştırmacı tarafından Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ders kitaplarından uyarlanarak hazırlanmış Kuvvet ve Enerji Akademik Başarı Testi, argümantasyon seviyelerindeki gelişimlerini görmek için etkinlikkağıtlarıve yapılan uygulamanın değerlendirilmesi için yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Uygulamaya başlamadan önce seçilen deney ve kontrol grupları arasında bilgi düzeyleri bakımından farklılığı belirlemek üzere uygulanan ön test sonuçlarına göre gruplar arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı tespit edilmiştir. Akademik başarı testi ve fen bilimlerine karşı tutum ölçeği deney ve kontrol gruplarına ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Uygulama sonucunda her iki gruba uygulanan akademik başarı testi son testinden elde edilen sonuçlara göre deney grubunun kontrol grubuna göre başarı seviyeleri daha yüksek çıkmıştır. Fen bilimlerine karşı tutumlarında ise son test sonuçlarına göre fark olmadığı tespit edilmiştir. Yine kontrol grubu ve deney grubunun argümantasyon seviyeleri incelendiğinde deney grubunda artış olduğu gözlemlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, argümantasyon temelli FeTeMM eğitimi ile işlenen derslerin, mevcut programdaki yaklaşımlara göre işlenen derslerden akademik başarıya ve argümantasyon seviyesine etkisinin fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Uygulanan tutum ölçeği değerleri incelendiğinde işlenen derslerde kullanılan yöntemin fene karşı olumlu tutum geliştirmede iki grup arasında anlamlı bir farklılık oluşturmadığı gözlemlenmiştir.
Examination of Science Teachers' Opinions on the Use of Virtual Laboratory in Science Course
(2022) Yavuz, Ceylan; Tüysüz, Mustafa
Yaşadığımız çağın gerekliliği olarak öğrenilen bilgilere farklı açılardan bakabilmek, eleştiriye açık olmak, eleştirel düşünebilmek, eski bilgilerle yeni bilgileri ilişkilendirerek bilgiyi yapılandırmak ve kullanabilmek temel beceriler arasındadır. Eğitimdeki vizyon anlayışı bahsedilen bu becerilere sahip yetkin bireyler yetiştirmeyi ve geliştirmeyi hedeflemektedir. Bu hedeflere yönelik öncelikle yapılması gereken, öğretilen becerilerin öğrenci tarafından deneyime ve pratiğe dönüştürülmesidir. Bu nedenle hayatla iç içe olan Fen Bilimleri derslerinde öğrenilen bilgilerin laboratuvar uygulamalarıyla pratiğe aktarılması önemli görülmektedir. Özellikle Covid-19 nedeniyle derslerin uzaktan eğitimle işlenmesi durumunda laboratuvar uygulamalarının yapılamaması Fen Bilimleri gibi uygulama gerektiren alanlar için sorun olmaktadır. Bu sorunun çözümü için uygulama gerektiren derslerde sanal ortamlar, öğrencilere laboratuvar uygulamaları yapma imkânı sunmaktadır. Fakat burada öğretmene yeni sorumluluklar yüklenmektedir. Bu kapsamda yapılan çalışmanın amacı, fen öğretiminde sanal laboratuvar uygulamalarının kullanımına yönelik fen bilgisi öğretmenlerinin fikir ve görüşlerinin araştırılmasıdır. Yapılan çalışmada nitel araştırma desenlerinden fenomonoloji kullanılmıştır. Çalışma grubu, Van İline bağlı olan merkez ilçelerdeki (Tuşba, İpekyolu, Edremit) okullarda görev yapmakta olan 46 Fen Bilimleri öğretmenin gönüllü katılımıyla oluşturulmuştur. Çalışmada elde edilen verileri toplamada açık uçlu anket, yarı yapılandırılmış görüşme ve gözlem tekniği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde ise nitel analiz yöntemlerinden içerik analizi tercih edilmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen verilerin analizi sonucunda, her bulgu belirlenen kategoriler altında kodlanarak oluşturulmuştur. Çalışma sonucunda Fen Bilimleri öğretmenlerinin derslerinde sanal laboratuvar uygulamalarını kullanmadıkları, daha önce sanal laboratuvar uygulamalarına yönelik herhangi bir eğitim almadıkları, kendilerinin ve öğrencilerinin eksik veya yetersiz oldukları belirlenmiştir. Ayrıca sanal laboratuvar uygulamalarının, laboratuvar olmayan okullarda, malzeme eksikliği olduğu durumlarda, tehlikeli, zor ve yapılması imkânsız deneylerde, uzaktan eğitim vb. durumlarda önemli olduğu ve avantaj sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Sanal laboratuvar uygulamalarının fen öğretiminde öğrencilere daha güvenli bir laboratuvar ortamı ve anlamlı kalıcı öğrenmeler sağladığı, teorik derslere görsellik katma, birden fazla duyu organına hitap etme gibi noktalarda katkı sağladığı sonucuna ulaşılmaktadır. Öğretmenlerin genel olarak sanal laboratuvar tanımını tam olarak yapamadıkları, bu noktada eksik kaldıkları görülmüştür. Sanal laboratuvar uygulamalarının meydana getirdiği dezavantajları ise öğrenci her ne kadar tekrar yapma imkânı bulsa da çoğunluk olarak gerçek deneyim sağlayamadığı için el becerilerinin gelişmesine fırsat vermemesi olarak belirttikleri sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak çalışmayla ilgili öneriler sıralanmıştır.
Examination of the Activities in the Secondary School Science Textbook According To Multiple Intelligence Types
(2022) Tanrıkulu, Ersin; Tüysüz, Mustafa
Eğitim, toplumların gelecek dönemlerinde şekillendirici niteliği olan yapılardan birisidir. Küçük yaşlardan itibaren bireyler içerisinde bulunduğu toplumda gerek aile içerisinde gerekse eğitim kurumu niteliğindeki yapılarda farklı içerikte eğitimlere tabi olmaktadır. Fen bilgisi eğitimi, bireylerde problem çözme, dil sorunu yaşayan çocukların etkinlik katılımlarını desteklemede rol oynamaktadır. Bireylerde farklı zekâ türlerinin olduğu bilinmektedir. Farklı özellikler ve zekâ türleri olan öğrencilerde öğrenme yol ve yöntemleri de birbirine göre farklılık gösterebilmektedir. Dolayısı ile öğrencilerde kendi öğrenme yöntemlerine yönlendirme, eğitimin ve eğitimcinin sorumlulukları arasında gösterilebilir. Öğrenciyi merkeze alan Çoklu Zekâ Kuramı (ÇZK), öğrencilerin tamamında aynı yöntemler yerine öğrencilerin özelliklerine yönelik yöntemlerin tercih edilmesi gerektiğini benimsemektedir. Fen eğitiminin çocuklardaki olumlu etkileri göz önünde bulundurulduğunda Türkiye'de ortaokullarda 5., 6., 7. ve 8. sınıflarda Fen Bilimleri derslerinde tercih edilen ders kitaplarının ÇZK açısından incelenmesi gerek olmuştur. Bu çalışmada Türkiye'de Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan ve 2022-2023 eğitim-öğretim döneminde kullanılan ders kitapları incelenmiştir. Nitel Araştırmada nitel araştırma modeli doğrultusunda, ortaokullarda 5., 6., 7. ve 8. sınıflarda Fen Bilimleri derslerinde tercih edilen ve yazılı ve basılı bir kaynak olan ders kitaplarında yer alan etkinlikler, ÇZK türlerine göre incelenmiş ve betimsel-doküman analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda ortaokul ders kitaplarında incelenen 164 etkinlikte 2844 ÇZK söylemi olduğu, ders kitaplarında 9 ÇZK türünün tümüne yönelik söylem olduğu belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca ortaokul fen bilgisi ders kitaplarında% 23,31 ile bedensel-kinestetik zekâ alanının en fazla değinilen ÇZK türü olduğu ve % 0,27 ile varoluşçu ÇZK türünün en az değinilen zekâ alanı olduğu belirlenmiştir. Araştırmada somut bulgular yanı sıra geliştirilmesi gereken yönlerin olduğu ortaya konmuştur.
Examining the Effects of Argumentation-Based Stem Activities on the Development of 5th Grade Students' Argumentation and Creative Thinking Levels on the Subject of Electricity
(2025) Parlak, Vildan; Tüysüz, Mustafa
Bu araştırmanın amacı, fen eğitiminde argümantasyon temelli STEM etkinliklerinin 5. Sınıf öğrencilerinin elektrik konusunda argümantasyon ve yaratıcı düşünme seviyeleri gelişimlerine etkisini incelemektir. Bu çalışma, 2023-2024 Eğitim- öğretim yılında, İstanbul ili Bahçelievler ilçesine bağlı bir okulda 5. Sınıfta öğrenim gören 45 öğrenci ile yapılmıştır. Çalışmada deney grubu 22 öğrenci, kontrol grubu 23 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada deney grubu öğrencilerine argümantasyon temelli STEM etkinlikleri ile ders işlenirken kontrol grubu öğrencilerine mevcut öğretim yöntemi ile ders işlenmiştir. Çalışmada öğrencilerin argümantasyon seviyeleri ile yaratıcılık seviyelerinin gelişimlerine dair nitel ve nicel veriler bir arada incelendiği için karma yöntem araştırmalarından iç içe karma desen kullanılmıştır. Araştırmalarda karma yöntemin bir ihtiyaç olarak kullanılmasının arkasında yatan en temel neden geçerlilik ve güvenirlik sağlama amacıyla olduğu söylenebilir (Nair ve Prem, 2020; Creswell ve Plano Clark, 2018). Karma yöntem deseni nitel veriler ile nicel verilerin birlikte toplanılarak veya ayrı ayrı toplanılarak çalışmalarda kullanılan bir yöntemdir (Frankel vd., 2012; Mills ve Airasian, 2012). Bu çalışmada ise veriler ayrı ayrı toplanmıştır. Çalışma haftada 4 ders saati olmak üzere 3 hafta boyunca uygulanmış ve toplam 12 ders saati sürmüştür. Çalışmada nicel kısmında öğrencilerin yaratıcılık seviyelerini belirlemek amacıya 'Bilimsel yaratıcılık ölçeği' kullanılmıştır. Bu ölçek uygulama yapılmadan önce ve sonra deney ve kontrol grubu öğrencilerine ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Ayrıca çalışma süresince öğrencilerin argümantasyon seviyelerine dair veriler ise araştırmacılar tarafından hazırlanmış olan argümantasyon temelli çalışma kâğıtları kullanılarak elde edilmiştir. Öğrencilerin çalışma kağıtlarında oluşturduğu argümanlar 'Argümantasyon Seviye Belirleme Ölçeği' ile değerlendirilerek nicel veriler elde edilmiştir. Çalışmanın nitel kısmında ise nicel kısımdaki toplanan verilerin derinlemesine araştırılması için deney ve kontrol grubunun her birinden gönüllü olarak seçilen dört öğrenci ile görüşmeler yapılmıştır. Bireysel yaratıcılık ölçeğinden elde edilen nicel veriler hipotezlerin geçerliliğinin test edilmesi ve verilerin yorumlanması için t-testi kullanılarak analiz edilmiştir. Ön test sonuçlarına göre deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin yaratıcılık puanları arasında anlamlı farklılığın olmadığı analizler sonucunda görülmüştür. Uygulama sonrasında öğrencilerin yaratıcılık puanları arasında ön test ve son test sonuçları arasında deney grubu yararına anlamlı düzeyde farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Deney grubundaki öğrencilerin argümantasyon seviyeleri incelendiğinde argümantasyon seviyelerinde artış meydana geldiği gözlemlenmiştir. Araştırmada görüşmelerden elde edilen nitel veriler ise içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, argümantasyon temelli STEM etkinlikleri ile yapılan eğitimin öğrencilerin yaratıcı düşünme seviyelerini ve argümantasyon seviyelerini arttırdığı ayrıca yapılan görüşmeler sonucunda deney grubu öğrencilerinin bu eğitim yaratıcılık ve argümantasyona olan düşüncelerini olumlu yönde etkilenmiştir. Anahtar sözcükler: Argümantasyon, STEM, fen bilimleri, elektrik, yaratıcılık.
Fetemm Eğitimine Yönelik Etkinlik Uygulaması: Kuvvet ve Enerji Örneği
(2019) Gülseven, Emine; Tüysüz, Mustafa; Tozlu, Israfıl
Bu çalışmanın amacı; yedinci sınıf Fen Bilimleri dersi “Kuvvet ve Enerji” ünitesi kapsamında argümantasyon temelli Cunningham mühendislik tasarım süreci ile örnek bir FeTeMM etkinliğinin basamaklarını uygulamalı bir şekilde açıklamak olarak belirlenmiştir. Araştırma 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Van iline bağlı bir ortaokulda yedinci sınıfta öğrenim gören 32 öğrenci (21 erkek- 11 kız ) ile gerçekleştirilmiştir. Etkinliğin uygulanması dört ders saati sürmüştür. Bu etkinlikteki temel amaç, kazanımların günlük yaşam problemleri ile ilişkilendirip, senaryolaştırarak öğrencilerin konu kavramlarını etkin bir şekilde anlamalarını sağlamaktır. Etkinlikler bir senaryo ile başlayıp Cunningham mühendislik tasarım sürecine (sor, hayal et, planla, oluştur, geliştir) Toulmin’nin argümantasyon modeli bileşenleri (iddia, veri, gerekçe, destek, niteleyici ve çürütme) entegre edilerek uygulanmıştır. Yüzen Aracım etkinliği, bilim ve mühendislik uygulamalarının fen derslerinde kullanılmasının faydalı olduğunu gösteren bir örnektir. Bu etkinliği sınıflarında uygulayacak olan öğretmenler argümantasyon temelli mühendislik tasarım süreciyle öğrencilere problem çözümü için farklı disiplinlerin kavramlarını kullanarak bilimsel olarak anlamlı gerekçelerle yeni ürün oluşturmayı, oluşturdukları ürünleri test etmeyi deneyimlemelerini sağlayacaklardır. Bu durum onlarda ileriye dönük 21. yüzyılda bireylerden beklenen becerilerin gelişimine katkı sunacağı düşünülmektedir.
Investigation of Science Teachers' Opinions on Distance Education Applications in Science Lesson
(2022) Dağ, Fatma; Tüysüz, Mustafa
İletişim araçlarının bulunmadığı önceki yüzyıllarda bilgiye ulaşmak ve onu yaymak uzun bir süreç isterken bugün elde ettiğimiz bilgiler çok çabuk bir sürede eski bilgi konumuna gelebilmektedir. Hızla gelişen teknoloji, iletişim ve bilgiye ulaşmadaki kolaylıklardan dolayı günümüzde bilgiler daha fazla güncellenmeye gereksinim duymaktadır. Günümüz şartları devamlı öğrenmeyi gerektirdiğinden dolayı görme, dinleme ya da pratik yolu ile meydana gelen öğrenme sürecinin etkililiğinden ziyade öğrenmenin sürekliliği daha fazla önemli görülmüştür. Eğitim-öğretim faaliyetleri belli kurallar dahilinde, özel kuruluşlar ya da devlet kuruluşları tarafından örgün olarak yürütülürken teknolojinin gelişmesi ile alternatif öğretim yöntemleri de uygulanmaktadır. Haberleşme ve bilginin yaygınlaşmasında radyo ve televizyon gibi aletlerden faydalanılırken günümüzde bilgisayar ve bilhassa internet çok önemli bir yere sahiptir. Gelişen teknoloji sayesinde bilgiye ulaşmak için öğretim aracı olan internet örgün eğitim imkanı olmayan kişilere uzaktan eğitim metodu ile eğitim verebilmektedir. Ortam ve zamana bağımlı olmadan her türlü duyusal ve görsel unsurlardan faydalanılarak basit ve anlaşılır bir şekilde programlanan öğretim çalışmaları insanlar için çekici bir hal almaktadır. Hala gelişme seviyesinde bulunan uzaktan eğitim metodu verimli bir şekilde uygulandığı zaman devlet ve özel kuruluşlarda faydalanılabilecektir. Bu bağlamda çalışılacak olan bu tez, küresel pandemi sürecinde yürütülen uzaktan eğitim faaliyetlerinin etkililiğini tespit etmeyi ayrıca öğretmenlerin bu süreçte ne gibi eksiklik ve problemlerle karşılaştıklarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması (case study) deseni ile gerçekleştirilecektir. Araştırmanın örneklemini 2020-2021 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Gaziantep İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı Gaziantep merkez ve taşra okullarında görev yapmakta olan 7 fen bilimleri öğretmeninden oluşması hedeflenmektedir. Çalışmada verileri toplamak için araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış mülakat formunun kullanılmasıyla birlikte yapılandırılmamış gözlemler uygulanacaktır. Mülakat formu açık uçlu 11 sorudan oluşmaktadır. Çalışmadan elde edilen veriler içerik analizi ile temalar, kategoriler ve kodlar oluşturularak analiz edilecektir. Elde edilen analizler sonucunda pandemi döneminde yürütülen uzaktan eğitim sürecindeki fen bilimleri dersinde hem öğretmenlerin hem de öğrencilerin genel olarak zorlandıkları ortaya çıkmıştır. Fen bilimleri öğretmenlerinin yüz yüze eğitimde kullandıkları öğretim yöntem ve stratejilerini, ölçme araçlarını kullanamadıkları, laboratuvar çalışmalarını yapamadıkları ve öğrencilerle iletişime geçemedikleri ortaya çıkmıştır. Ayrıca hem öğretmenlerin hem de öğrencilerin teknolojik açıdan yeterli olmadıkları ve sosyo-ekonomik düzeyi düşük aile çocuklarının internet ve bilgisayar gibi teknolojik cihazlara ulaşamamaktan dolayı eğitimde fırsat eşitliğinin de sağlanamadığı ortaya çıkmıştır. Bu bulgular doğrultusunda fen bilimleri dersi uzaktan eğitim uygulamalarının etkinliğini arttırmak için öğretmenlere dijital pedagojik formasyon eğitimi verilebilir, sanal laboratuvar platformları geliştirilebilir, gelir seviyesi düşük aile çocuklarına teknolojik destek sağlanabilir.
İnvestigation of the Appropriateness of Activities İn the Elementary School Science Textbooks To the Science, Technology, Engineering and Mathematics Approach and Teachers' Opinions.
(2018) Tezcan, Gizem; Oğuz, Elif Kaval; Tüysüz, Mustafa
Yenilenen 2018 fen bilimleri öğretim programına, fen bilimleri alanın dışında matematik, mühendislik, teknoloji disiplinlerinin de entegre edildiği görülmektedir. Programdaki bu disiplinler arası birliktelik, günümüzde gittikçe önemi artan STEM yaklaşımıyla tanımlanmaktadır. STEM öğrenme ve öğretme sürende uygulanan çeşitli etkinliklerle dikkat çeken bir yaklaşımdır. Bu durumlar göz önünde bulundurularak bu çalışma, 2018-2019 eğitim öğretim yılında okutulan ortaokul fen bilimleri beş, altı, yedi ve sekizinci sınıf ders kitaplarında yer alan etkinliklerin STEM yaklaşımına uygunluğunu incelemeyi ve bu konuda öğretmenlerin görüşünü almayı amaçlamıştır. Bir STEM etkinliğinde olması beklenen temel kriterlerden; 'STEM disiplinleri arası entegrasyon', 'bilim temelli yaşam problemi', 'üst düzey bilişsel becerilerini ve 21.yy. becerilerini içerme', 'etkinliğin uygulandığı öğretim yöntem – teknikleri' ve 'etkinliğin sonunda bir ürün elde edebilme ve etkinlik sonlarında sorulan etkinlik değerlendirme sorularının, STEM yaklaşımındaki ölçme-değerlendirme anlayışına uygunluğu' bakımından incelenmiştir. Ders kitaplarında etkinlikleri incelemede, alan araştırıma desenlerinden betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın diğer problem durumu olan ders kitaplarında yer alan etkinliklerin STEM etkinliklerine uygunluğu hakkında öğretmen görüşlerinde ise nitel araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomenoloji) kullanılmıştır. Çalışmanın veri toplama araçları: Araştırmacılar tarafından 2018-2019 akademik yılında beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf ilköğretim fen bilgisi ders kitaplarında Bilim, Mühendislik ve Girişimcilik Faaliyetlerini değerlendirmek için geliştirilen 'STEM Etkinlik Analizi Ölçeği' kullanılmıştır. Fen bilimleri öğretmenlerinin ders kitaplarındaki etkinlikleri STEM etkinliklerine uygunluğu hakkındaki görüşlerini almak için 63 katılımcı fen bilimleri öğretmenine 'Açık Uçlu Anket Formu' uygulanmıştır. Gönüllü on katılımcının açık-uçlu anket formuna verdikleri cevapları detaylı bir şekilde incelemek için yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Son olarak, bu gruptan gönüllü üç fen bilimleri öğretmeninin ders kitaplarında yer alan etkinlikleri uyguladığı dersler 'yapılandırılmamış gözlem' ile izlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, fen bilimleri ders kitapları öğretim programında yer alan değişikliklere rağmen etkinliklerde bu değişimler entegre edilememiştir. Bununla birlikte, disiplinler arası entegrasyonu sağlayabilen ve bilim temelli yaşam problemi içeren etkinlik sayısı azdır. Etkinliklerinin büyük oranda bilişsel alanın uygulama basamağında yer almasına rağmen 21.yy. becerilerinden; problem çözme, eleştirel düşünme, yaratıcılık, girişimcilik ve üretkenlik gibi becerileri geliştirebilecek etkinlik sayısının yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Etkinliklerde, genellikle deney yöntemi kullanılmaktadır fakat proje tabanlı öğrenme veya işbirlikli öğrenme gibi STEM eğitiminde sıklıkla kullanılan yöntemler tercih edilmemiştir. 2018 fen bilimleri öğretim programında özgün ürün geliştirmekten bahsedilmesine rağmen ders kitaplarında etkinliklerin sonunda genellikle bir ürün elde edilmemektedir. Çalışmanın bir başka bulgusu, etkinlik değerlendirme soruları incelendiğinde, soruların genel olarak sonuç değerlendirme odaklı bilgi ve anlama düzeyinde olduğu ve disiplinlerarası kavramsal entegrasyonun göz ardı edildiğidir. Ayrıca ölçme aracı olarak açık uçlu sorular kullanılmıştır. Öğretmenlerin bu temalar temelindeki görüşleri çalışmanın bulgularıyla büyük oranda tutarlıdır. Fen bilimleri öğretmenleri ders kitabı etkinliklerini; STEM etkinliklerine uygun olmadığını, etkinliklerin günlük yaşamla ilişkilendirilemediğini ve disiplinler arası kavramsal entegrasyonu sağlanamadığından bahsetmişlerdir. Dahası, onlar etkinlik değerlendirme sorularının kavramsal entegrasyon ölçebilme düzeyini yetersiz bulduklarını belirtmişlerdir.
Investigation of the Effects of Socio-Scientific Topics Taught in the Scope of Argumentation-Based Education Supported by the Storytelling Method on the Development of 8th Grade Students' Critical Thinking Skills, Attitudes Towards Science and Argumentation Levels
(2022) Arslan, Gül; Tüysüz, Mustafa
Uluslararası fen bilimleri eğitimi araştırmalarında üst bilişsel becerilerin kazandırılmasının önemli yöntemlerinden biri olarak düşünülen argümantasyon yöntemi, 2013 ve 2018 yıllarında ulusal fen bilimleri eğitim öğretim programına eklenmiştir. Bu sayede argümantasyon yöntemi ile yapılan eğitim araştırmaları hızlanmıştır. Bu çalışmada argümantasyon yöntemi ile hikayelendirme yönteminin birleştirilmesi ile argümantasyon eğitiminin daha verimli olmasını sağlamak ve hikayelendirme yöntemi ile desteklenen argümantasyon eğitiminin öğrencilerin çeşitli değişkenler üzerinde ne gibi etkisi olduğunu incelemek önemli olarak görülmüştür. Bu çalışmada 'hikayelendirme yöntemi ile desteklenen argümantasyon temelli eğitim kapsamında öğretilen sosyo bilimsel konuların 8. sınıf öğrencilerinin, eleştirel düşünme becerilerine, fene karşı tutumlarına ve argümantasyon seviyelerinin gelişimlerine olan etkisinin incelenmesi' araştırılmıştır. Sosyo bilimsel konu olarak hidroelektrik enerji santralleri, rüzgar türbinleri ve nükleer enerji santrallerinin kurulmasının faydalı ve zararları yönleri ele alınmıştır. Araştırmada iç içe karma araştırma deseni kullanılmıştır. Kolay ulaşılabilir örneklem grubunu Van İli Erciş İlçesine bağlı 2021 2022 eğitim öğretim yılında bir devlet orta okulunda ve 8. sınıfta öğrenim gören toplamda 38 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmanın nicel araştırma kısmını, deney grubunda yer alan 18 öğrenci ve kontrol grubunda öğrenim gören 20 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmanın nitel araştırma kısmında ise deney grubunda öğrenim gören 18 öğrenci ile gerçekleşmiştir. Veri toplama aracı olarak 'Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği', 'Fen ve Teknolojiye Yönelik Tutum Ölçeği' ve 'Argümantasyon değerlendirme rubriği' kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sosyo bilimsel konulara yönelik deney ve kontrol grubu öğrencilerinin ön test ve son test fene karşı tutum puan ortalamaları arasında anlamlı bir farkın olmadığı belirlenmiştir. Eleştirel düşünme beceri puanları arasında ise anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Ayrıca bir başka sonuç olarak sosyo bilimsel konuların hikayelendirme yöntemi ile ele alınması öğrencilerin argümantasyon seviyelerinin gelişiminde pozitif yönde katkı sağladığı belirlenmiştir. Anahtar sözcükler: sosyo bilimsel konu, argümantasyon, hikayelendirme yöntemi, argümantasyon eğitimi, eleştirel düşünme, tutum
Investigation of the Views of the Science of Science Teachers on Fetemm and Sociopecative Issues
(2019) Deniz, Aslı Nur; Boynukara, Zeynal; Tüysüz, Mustafa
İçinde bulunduğumuz yüzyılın bir gerekliliği olarak, öğrenilecek bilgiler çok yönlü düşünerek, sorgulayarak mevcut bilgilerimizle yapılandırılarak elde edildiği düşünülmektedir. Bu becerilere sahip bireyleri yetiştirmek öğretim programlarının amaçları arasında bulunmaktadır. Bu öğrenci profilini elde ederken yapılması gereken ilk adım, Fen Bilimleri dersi ile diğer alanlar arasında disiplinler arası bir bağ kurabilmektir. Bu disiplinler arası yaklaşımlardan en fazla bağ kurulabilecek olanlar Teknoloji, Mühendislik ve Matematik alanlarıdır. Son yıllarda, disiplinler arası entegrasyonun sağlanabilmesi için Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programında değişiklikler yapılmıştır. Yapılan bu değişikliklerle birlikte, bu disiplinlerin derinlemesine öğrenilmesine olanak oluşturan, öğrenilen bilgilerin günlük yaşam ile ilişkilendirilmesini sağlayan ve 21.yy yaşam becerilerine olumlu etkileri olan FeTeMM eğitimi 2017 yılında öğretim programlarına dâhil edilmiştir. Bu eğitimin istenilen düzeyde başarılı olabilmesi için öğretmenlerin bu eğitim yaklaşımına yönelik görüş ve bilgilerinin araştırılması gerekmektedir. Bu kapsamda araştırmanın ilk amacı fen bilgisi öğretmenlerinin FeTeMM eğitimi hakkındaki bilgi ve görüşlerinin araştırılması olarak belirlenmiştir. Eğitim sisteminin daha da iyiye gidebilmesi için diğer önemli nokta fen bilimleri dersinde öğrenilen bilgilerin günlük yaşamda kullanılabilmesidir. Fen bilimleri dersinde öğrenilen Sosyobilimsel konular ile bu bilgilerin günlük kullanılmasını kolaylaştırmaktadır. Sosyobilimsel konular, öğrencilerin çevrelerinde gerçekleşen durumlarla iç içe olmalarını ve bu sayede onların dersi daha kolay anlamlandırmalarını sağlar. Bununla birlikte, Sosyobilimsel konular bireylerin sadece düşünmelerini ve tartışmalarını değil aynı zamanda sosyal gelişimlerine de katkı sağlamaktadır. Bu bakımdan öğrencilerin Sosyobilimsel konularda yeterli seviye gelebilmeleri için öğretmenlerin bu konulardaki bilgi ve görüşlerinin araştırılması gerekmektedir. Böylelikle bu çalışmanın ikinci amacı olarak, fen bilimleri öğretmelerinin Sosyobilimsel konular hakkındaki bilgi ve görüşlerin araştırılması olarak belirlenmiştir. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın örneklemi ise, Van İline bağlı Merkez ilçelerinde (Tuşba, İpekyolu ve Edremit) görev yapan 50 Fen Bilimleri öğretmenin gönüllü katılımı ile gerçekleşmiştir. Araştırmada veriler, açık uçlu anket, yarı yapılandırılmış görüşme ve gözlem tekniği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi nitel analiz yöntemlerinden içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonrasında bulgular kendilerine ait kategoriler altında kodlanarak belirtilmiştir. Çalışma sonucunda Fen bilimleri öğretmenlerinin STEM ve Sosyobilimsel konular ile ilgili yeterli alan bilgisine sahip olmadıkları belirlenmiştir. Ayrıca onların STEM eğitimini ve Sosyo bilimsel konularını sınıf ortamlarında uygulamada zorluklar yaşadıkları gözlenmiştir. Özellikle, FeTeMM eğitiminde öğretim yöntem/stratejileri kullanmada ve öğrencilerin değerlendirilmesinde fen bilimleri öğretmenlerinin çoğunun yeterli olmadıkları bulunmuştur. Çalışma ile ilgili öneriler tartışılmıştır.
Kimya Öğretmen Adaylarının Kimyasal Dengeye İlişkin Zihinsel Modelleri
(2018) Tüysüz, Mustafa; Çelikkıran, Ayşegül Tarkın; Kutucu, Elif Selcan; Ekiz-kiran, Betul
Bu çalışmanın amacı kimya öğretmen adaylarının kimyasal dengeye etki eden faktörlerdensıcaklık ve derişim değişiminin kimyasal dengeye etkisi ile ilgili zihinsel modellerini açığaçıkarmaktır. Araştırmanın deseni olgubilimdir. Katılımcılar bir devlet üniversitesinin kimyaöğretmenliği programının son sınıfında öğrenim gören dört kimya öğretmen adayıdır. Verileraçık uçlu sorular ve yarı yapılandırılmış görüşmeler yardımıyla toplanmış daha sonra betimselanaliz ve içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Veri analizi sonucunda öğretmenadaylarının sabit etki-tepki modeli, tek yönlü etki-tepki modeli (etki ile eş yönlü tepki modeli,etki ile zıt yönlü tepki modeli) ve çift yönlü etki- tepki modeli olmak üzere dört farklı zihinselmodele sahip oldukları bulunmuştur. Bunun yanında öğretmen adaylarının çoğunluğu dengereaksiyonuna yapılan etki ile dengenin ne yönde değişeceğini Le Chatelier prensibini doğru birşekilde kullanarak açıklayabilmiştir. Ancak denge reaksiyonun belirtilen yönde değişmesebebini mikroskobik seviyeyi kullanarak açıklama konusunda yeterli seviyede olmadıklarıgörülmüştür. Bu durum öğretmen adaylarının zihinsel modellerinin bilimsel olarak kabulgörmüş kavramsal modellerle tam uyumlu olmadığını göstermektedir. Bu sebeple öğretmenadaylarına yönelik kimya öğretimi olayların nedenleri mikroskobik seviyede sorgulatılarak yapılmalı ve böylece kavramsal modellere uygun zihinsel modeller geliştirmelerisağlanmalıdır.
Organik Kimya Kavramlarının Öğretiminde Düşünce Deneyleri Temelli Argümantasyonun Lise Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerilerine Etkisi
(2018) Tüzün, Ümmüye Nur; Tüysüz, Mustafa; Türk, Gülseda Eyceyurt
Bu araştırmanın amacı, temel organik kimya kavramlarının öğretiminde düşünce deneyleri temelli argümantasyon öğrenme yaklaşımının 12. sınıf lise öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisi olarak belirlenmiştir. Çalışmadanitel araştırma modeli seçilmiştir. Araştırmaya gönüllülük esasına göre 15, 12. sınıföğrencisi katılmıştır. Öğrencilerin yapılandırdıkları argümanlar ve süreç değerlendirme amaçlı gözlem notları veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Verileriçerik analiziyle çözümlenmiştir. Verilerin analizi sonucunda temel organik kimyakavramlarının öğretiminde düşünce deneyleri temelli argümantasyon öğrenme yaklaşımının öğrencilerin argüman yapılandırma vasıtasıyla eleştirel düşünme becerilerini geliştirdiği bulunmuştur. Düşünce deneyleri temelli argümantasyon öğrenmeyaklaşımlaşımının öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisinin araştırılmasının farklı konulardaki uygulamaları araştırmanın önerisi olarak sunulabilir.
Özel Yetenekli Bireylerin Öğretmenleri için Steam Eğitimi
(2018) Tüysüz, Mustafa; Tüzün, Ümmüye Nur
Bu çalışmanın amacı; özel yetenekli bireylerinöğretmenleri ile bir STEAM (bilim – teknoloji -mühendislik - sanat - matematik) eğitimi süreciyürütmek ve bu sürecin öğretmenlerin eleştireldüşünmelerine etkisini incelemektir. Çalışmada,nitel araştırma desenlerinden durum çalışmasıkullanılmıştır. Çalışmanın katılımcılarını,Ankara ilinde bir bilim ve sanat merkezindeözel yetenekli bireylerin eğitiminde görevyapan 12 öğretmen oluşturmuştur. Veri toplamaaracı olarak STEAM öğretim dizini çalışmayaprakları ve süreçte kaydedilen fotoğraflarkullanılmıştır. Veri toplama sürecinde öğretmenlerSTEAM etkinliklerini küçük gruplardaişbirlikli ve bilimsel tartışma temelindeyürüttükten sonra öğretim dizini çalışma yapraklarınabireysel olarak STEAM etkinlikleriniargüman olarak yeniden kurgulamışlardır. AyrıcaSTEAM sürecinin çıktılarını değerlendirmekamacıyla süreçte öğretmenlerden izinliolarak fotoğraflar kaydedilmiştir. Veriler içerikanaliziyle çözümlenmiştir. Çalışma sonucundaözel yetenekli bireylerin öğretmenleri ile yürütülenSTEAM eğitimi sürecinin öğretmenlerinkendilerinin ve diğerlerinin düşünme stratejileriniizlemelerine, bu sayede eleştirel düşünmebecerilerinin gelişimine olanak verdiği bulunmuştur
A Review of Studies on Stem Education Focusing on 21st Century Skills in Science Education
(2024) Karataş, Fatma Rümeysa; Tüysüz, Mustafa
21. yüzyıl dünyasında değişen teknoloji ve şartlar STEM gibi yaklaşımların oluşumuna zemin hazırlamıştır. Fen eğitiminde ön planda olan STEM uygulamaları öğrencilerin 21. yüzyıl beceri kazanımları açısından önemli bir noktadadır. Bu çalışmanın amacı fen bilimleri eğitiminde 21. yüzyıl becerilerini odak alan STEM eğitimi üzerine yapılan çalışmaların meta-analiz yöntemi ile incelenmesidir. Meta-analiz yöntemi, belirli bir konu hakkında yapılmış bağımsız çalışmaları bir araya getirerek istatiksel bir analiz ortaya koyma sürecini içerir. Bu araştırmanın örneklemini Türkiye'de fen bilimleri düzeyinde 2013-2023 yılları arasında yapılan 21. yüzyıl becerilerini odak alan STEM eğitimi temelli araştırmalar oluşturmaktadır. Bu odak ile ERIC (Educational Resources Information Center), Web of Science, Scopus, Google Scholar, TÜBİTAK-ULAKBİM ve YÖK Ulusal Tez Sistemi veri tabanlarında taramalar yapılacaktır. Taramalarda 'STEM', 'STEM Education', 'STEM Teaching', 'Integrated STEM Education', '21st century skills' 'science education', 'physics education', 'chemistry education', 'biology education', 'environmental education' 'FeTeMM', 'FeTeMM Eğitimi' 'FeTeMM öğretimi' 'Bütünleşik FeTeMM Eğitimi' 'fen bilimleri eğitimi', 'fizik eğitimi', 'kimya eğitimi', 'biyoloji eğitimi', 'çevre eğitimi' '21.yüzyıl becerileri' anahtar kelimeleri kullanılmıştır. Tarama sonucunda ulaşılan çalışmalar belirlenen amaç doğrultusunda detaylı değerlendirilmiş, 54 çalışma, 78 veri meta-analiz kapsamına alınmıştır. Çalışmaların cohen's d değerleri hesaplanarak etki büyüklükleri yorumlanmıştır. Ulaşılan çalışmalarda en fazla problem çözme becerisi ve bilimsel süreç becerilerinin incelendiği, en fazla 7.sınıf öğrencileri ile çalışıldığı sonucu tespit edilmiştir. Bu meta-analiz araştırmasının rastgele etkiler modeline göre genel etki büyüklüğü değeri 1,041'dir. Etki büyüklüğü 'geniş' düzeydedir. STEM uygulamalarının 21. yüzyıl becerileri üzerindeki etkisinin araştırıldığı çalışmaların sayısı arttırılmalı, farklı beceri alanlarına, farklı sınıf düzeylerine odaklanan yeni çalışmalar da alan yazına sunulmalıdır. Anahtar sözcükler: 21.yy becerileri, fen bilimleri eğitimi, meta-analiz, STEM