Browsing by Author "Utkan, Rufeyde"

Now showing 1 - 2 of 2

Investigating the Relations Between Psychological Violence in Romantic Relationship, Perceived Social Support and Self-Efficacy
(2019) Utkan, Rufeyde; Çenesiz, Gaye Zeynep
Yakın ilişkide kadına yönelik psikolojik şiddetin etkisinin birikimli olarak ortaya çıkması ve fiziksel şiddet gibi net bir şekilde dışarıdan gözlemlenememesi nedeniyle kadınlara sağlanacak olan desteğin ve yaşadıkları durumla baş edebilmelerinde öz yeterlik inançlarının önemli bir kaynak olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı; romantik ilişkide psikolojik şiddetin algılanan sosyal destek ve öz yeterlik inancıyla ilişkisini, bu değişkenlerin çeşitli demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını ve fiziksel, cinsel, ekonomik şiddet kontrol altına alınarak algılanan sosyal desteğin ve öz yeterliğin psikolojik şiddeti nasıl yordadığını araştırmaktır. Araştırmanın I. çalışma grubunu, Türkiye'de yaşayan ve ilişkisi olan 396 kadın oluşturmuştur. Araştırmanın II. çalışma grubunu, Türkiye'de yaşayan ve ilişkisi olan 178 kadın oluşturmuştur. Araştırmada veri toplamak amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen 'Demografik Bilgi Formu', Cankardaş-Nalbantçılar (2018) tarafından geliştirilen 'Yakın İlişkilerde Psikolojik Şiddet Ölçeği', Eker ve Arkar (1995) tarafından Türkçe'ye uyarlanan 'Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği' ve Yıldırım ve İlhan (2010) tarafından Türkçe'ye uyarlanan 'Genel Öz Yeterlik İnanç Ölçeği', Akpınar (2011) tarafından Türkçe'ye uyarlanan 'Aile İçi Şiddetle Başa Çıkma Öz Yeterlik Ölçeği' uygulanmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda; yakın ilişkide psikolojik şiddetin, algılanan sosyal destek ve öz yeterlik ile negatif ve anlamlı, algılanan sosyal desteğin, öz yeterlik ile pozitif ve anlamlı bir ilişkisi olduğu bulunmuştur. Yakın ilişkide psikolojik şiddet ile yaş, kadının eğitim düzeyi, partnerin bir işte çalışması, çocuk sahibi olma, ilişki durumu, ilişki süresi, aile tarafından fiziksel ve ekonomik şiddete maruz kalma ve partneri tarafından fiziksel, ekonomik ve cinsel şiddete maruz kalma değişkenleri anlamlı bulunmuştur. Algılanan sosyal destek ile yaş, kadının eğitim düzeyi, partnerin eğitim düzeyi, partnerin bir işte çalışması, çocuk sahibi olma, ilişki durumu, ilişki süresi, aile tarafından fiziksel ve ekonomik şiddete maruz kalma ve partneri tarafından fiziksel, ekonomik ve cinsel şiddete maruz kalma değişkenleri anlamlı bulunmuştur. Öz yeterlik ile kadının bir işte çalışması, tanışma şekli, aile tarafından fiziksel ve ekonomik şiddete maruz kalma ve partneri tarafından fiziksel, ekonomik ve cinsel şiddete maruz kalma değişkenleri anlamlı bulunmuştur. Yakın ilişkide psikolojik şiddetin yordanmasına ilişkin yapılan çoklu regresyon analizi sonucunda, 'fiziksel, ekonomik, cinsel şiddet' ve 'algılanan sosyal destek' anlamlı yordayıcılar olarak bulunmuşken, 'öz yeterlik' anlamlı yordayıcı olarak bulunmamıştır. Elde edilen bulgular alan yazında tartışılmış, şiddetin önlenmesine ve kadınların rehabilitesine yönelik önerilere yer verilmiştir. Anahtar Sözcükler Şiddet, yakın/romantik ilişkide psikolojik şiddet, algılanan sosyal destek, öz yeterlik, kadın.
Öz Şefkat Programının Ergenlerde Öz Şefkat, Öznel İyi Oluş ve Yaşamın Anlamı Üzerindeki Etkisi
(2025) Kardaş, Ferhat; Utkan, Rufeyde
Bu çalışmanın amacı, Öz Şefkat temelli psiko-eğitim grup müdahale çalışmasının lise öğrencilerinin öz-şefkat, iyi oluş, yaşamın anlamı üzerinde bir artışa neden olup olmadığını incelemektir. Deneysel desenli bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini, Türkiye'nin Van ilindeki 28 lise öğrencisi oluşturmaktadır; bu öğrencilerin 14'ü, deney grubunu, 14'ü kontrol grubunu oluşturmaktadır. Araştırmanın amaçlarına uygun olarak, deney grubuna öntest, sontest ve izleme testleri uygulanırken, diğer gruba öntest-sontest uygulanmıştır. Veriler, Öz-Şefkat Ölçeği Kısa Formu, Ergenler için Öznel İyi Oluş Ölçeği, Ergenler için Yaşamda Anlam Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırma verileri bağımlı ve bağımsız örneklemler için t-testi, tekrarlı ölçümler için iki yönlü ANOVA testi kullanılarak analiz edilmiştir. Öz- şefkat, iyi oluş ve yaşamın anlamı ön test sonuçlarının deney-kontrol grupları açısından anlamlı bir farklılık göstermediği görülüştür. Uygulama sonrasında, deney ve kontrol gruplarının öz-şefkat ve iyi oluş sontest puan ortalamalarının istatistiksel olarak anlamlı bir artış gösterdiği bulunmuştur. Yaşamın anlamı ile ilgili olarak, deney ve kontrol grubundaki katılımcıların sontest puan ortalamaları artmasına rağmen, istatistiksel olarak anlamlı bir farklılaşma gözlenmemiştir. Deney grubunun öz-şefkat ve iyi oluş boyutlarında sontest ve izleme testi sonuçları arasında anlamlı bir farklılaşma bulunmazken, yaşamda anlam boyutunda sontest ve izleme testi puanları arasında anlamlı bir farklılaşma bulunmuştur. Bulgular çeşitli boyutlarda tartışılmış ve bazı öneriler sunulmuştur.