Browsing by Author "Yeler, Sevim Tuğçe"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Doctoral Thesis
    Türkiye'de Bulunan Endemik Abies Türlerinin Makine Öğrenme Teknikleri Kullanılarak İklim Değişikliği Senaryoları Altında Habitat Dağılımlarının Modellenmesi
    (2025) Yeler, Sevim Tuğçe; Şatır, Onur
    Ekosistemler ve türler üzerindeki en belirleyici ekolojik etkenlerden biri iklimdir. Günümüzün en önemli sorunlarından birisi olarak tanımlanan iklim değişikliği, orman ekosistemleri üzerinde büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Biyolojik çeşitlilik ve karbon tutma yönünden önemli olan orman ekosistemlerinin, iklim değişikliği baskısıyla yayılımı, bileşimi ve fonksiyonlarının büyük oranda değişeceği tahmin edilmektedir. Bu çalışmanın amacı; Türkiye'de endemik olan ve orman ekosistemine ekolojik katkısıyla öne çıkan göknar taksonlarının (Abies nordmanniana subsp. equi-trojani, Abies cilicica subsp. cilicica, Abies cilicica subsp. isaurica, Abies nordmanniana), günümüz ve gelecekteki potansiyel dağılımının tür varlığı verisi ve çevresel değişkenler ile modellenmesidir. Bu doğrultuda, tür dağılımı günümüz için 1970-2000 yıllarına ait iklim verileri ile gelecek için SSP2 4.5 ve SSP5 8.5 senaryolarına göre 2081-2100 zaman aralıklarını kapsayacak şekilde gerçekleştirilmiştir. Bu analizlerin gerçekleştirilmesi için tür dağılımlarının modellenmesinde günümüzde sıkça kullanılan bir yöntem olan makine öğrenme yöntemleri, Coğrafi Bilgi Sistemleri yazılımları yardımıyla kullanılmıştır. Bu tez çalışmasında kullanılan makine öğrenmesi yöntemleri; Maksimum Entropi (MaxEnt), Çoklu Lojistik Regresyon, Multi Layer Perceptron ve Doğrusal Karışım Modeli yöntemleridir. Model sonuçlarının tahmin doğruluğunu ifade eden Receiver Operating Characteristic (ROC) eğrisi, çalışmanın doğruluk analizinin gerçekleştirilmesinde kullanılarak her iki tür içinde 0.999 Area Under Curve (AUC) değeriyle MaxEnt modeli en doğru yöntem olarak belirlenmiştir. MaxEnt modeli gelecek senaryolara uygulanarak türün gelecekteki durumu ve değişim analizleri tespit edilmiştir. Ayrıca, türlerin geleceğe yönelik planlama kararlarına doğrudan etki edebilecek antropojenik etkiler de (nüfus yoğunluğu ve yol ağlarına erişim) analiz edilmiştir. Bu çalışmada elde edilen bulguların, göknar taksonlarının gelecekte sürdürülebilmesi ve korunmasına yönelik güçlü stratejilerin belirlenmesi için kullanılmasına ve tür dağılımlarının belirlenmesi amacıyla yapılacak çalışmalara katkı sağlaması açısından önemli olduğu belirlenmiştir.