Social criticism in Hasan İzzettin Dinamo's novels

Abstract

Hasan İzzettin Dinamo, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'nın önemli yazarlarından biridir. Edebiyata, şiirle başlamış daha sonra roman türünde de birçok eser vermiştir. Dinamo, Toplumsal Gerçekçi akımın etkisinin görüldüğü yapıtlarında, özgün bir kimlikle karşımıza çıkar. Gerçek yaşamında karşılaştığı problemleri ve sanat anlayışından kaynaklanan ideolojik yaklaşımı eserlerinde yansıtır. Bu da onu edebiyatımızın en keskin sosyal eleştiriye sahip romancılardan biri yapar. Hapishane ve sürgün hayatı yaşamış, yoksulluğa mahkûm edilmiştir. Bu cezalara rağmen Dinamo, toplum sorunlarını eleştirel bir şekilde eserlerine yansıtmaya devam etmiştir. Hasan İzzettin Dinamo'nun eserlerinde yoksulluk, açlık, savaş karşıtlığı, özgürlük sorunu, faşizm, baskıcı hükümetler, cinsel istismar, emperyalist devletler öne çıkan meselelerdir. Bu noktadan hareketle bu çalışma, daha çok şairlik yönüyle öne çıkan Hasan İzzetin Dinamo'nun romancılığına odaklanmayı ve bu eserlerdeki sosyal eleştiri unsurlarını tespit etmeyi amaçlar. Çalışmamız, Hasan İzzettin Dinamo'nun nehir romanları dışında yayımlanmış olan tüm romanlarını kapsamaktadır. Bu çalışmada yazarın Ateş Yıları (1986), Savaş ve Açlar (2005), Öksüz Musa (2005), Koyun Baba (1976), Musa'nın Mapusanesi (1974), Musa'nın Gecekondusu (1974), Açlık (1980), Türk Kelebeği (1981), Adalet Sıtması (1983), Sübyan Koğuşu (1994), Anadou'da Bir Yunan Askeri (1988) adlı romanlarında sosyal eleştiri unsurları analiz edildi. Çalışmada, Cumhuriyet döneminin toplumsal sorunlara duyarlı yazarlarından biri olan Hasan İzzettin Dinamo'nun romanlarındaki sosyal eleştiri çerçevesinde değerlendirilebilecek kullanımlar tespit edildi ve bunlar alt başlılara dönüştürülerek tasnif edildi. Böylece Hasan İzzettin Dinamo'nun romanlarında tespit edilen sosyal eleştiri unsurlarının, yaşantısı ve romancılığı arasındaki bağlantıları gösterilerek edebiyat toplum ilişkisi ortaya konulmaya çalışıldı.Hasan İzzettin Dinamo is one of the significant authors of Turkish Literature in the Republican Era. He started literature with poetry and later produced many novels. Dinamo manifests a unique identity in his works, in which the influence of the Social Realist movement can be found. In his works, he reflects the problems encountered in his real life and the ideological approach stemming from his understanding of art, which in turn makes him one of the novelists having the sharpest social criticism in our literature. He lived in prison and exile, and was condemned to poverty. Despite these punishments, Dinamo continued to reflect the social problems in his works critically. Poverty, hunger, opposition to war, the problem of freedom, fascism, oppressive governments, sexual abuse, and imperialist states are prominent issues in the works of Hasan Izzettin Dinamo. Taking stand from this point, this study aims to focus on the novelism of Hasan İzzettin Dinamo, who stands out more as a poet, and to identify the elements of social criticism in his novels. This study involves all the published novels of Hasan İzzettin Dinamo except for river novels. Social criticism elements in the novels titled Ateş Yıları (1986), Savaş ve Açlar (2005), Öksüz Musa (2005), Koyun Baba (1976), Musa'nın Mapusanesi (1974), Musa'nın Gecekondusu (1974), Açlık (1980), Türk Kelebeği (1981), Adalet Sıtması (1983), Sübyan Koğuşu (1994), Anadou'da Bir Yunan Askeri (1988) have been analyzed. Social criticism uses were detected and categorized in the novels of Hasan İzzettin Dinamo, who is one of the most sensitive authors to social problems in the Republican Era. In this way, the links between social criticism elements, life and novelism of Hasan İzzettin Dinamo have been demonstrated to reveal the relationship between literature and society.