Engineering Geological Resarch in the Eight August (Bitlis) Tunnel

Abstract

Bitlis şehir merkezinin 3 km doğusunda yapımı süren 8 Ağustos tünelinin planlanan uzunluğu 2100 metredir. İki tünel tüpünden oluşmaktadır. Tünel ve yol gibi çizgisel mühendislik yapılarının yer seçimi ve ekseninin konumlandırılması ilk ve en önemli aşamadır. Diğer aşamalar; kazı sistemlerinin belirlenmesi, akaçlama sistemlerinin tasarımı, destek sınıflarının belirlenmesi ve tasarımı, havalandırma, aydınlatma, sığınma ceplerinin konumlandırılması, tünel tüpleri arasındaki araç-yaya bağlantı yolları ile benzeri işlerden oluşur. Her aşamanın güvenilirliği bir önceki aşamanın güvenilirliğinden geçmektedir. Dolayısıyla ilk aşama olan mühendislik jeolojisi çalışmaları bu tür büyük ölçekli mühendislik projelerinde yaşamsal önem taşımaktadır. Tünel, Triyas yerleşim yaşlı karmaşık içerisinde yer alır. Üst Kretase'de yeni Tetis okyanusunun kapanması sırasında yeniden karışmıştır. Ancak, ilkselliğini koruyan kesimler de yer almaktadır. Tünel ekseni böyle bir alandan geçmektedir. Ana süreksizlik olan tabakalaşmanın doğrultusuna dik geçildiğinden kemerleşme her katmanda hızla oluşmaktadır. Tünel ve benzeri mühendislik projeleri; maliyet, emniyet, zaman ve estetik-çevre (MEZE) açısından değerlendirilmediği sürece güvenilir değildirler. Bu çalışma; tarihi kent içerisindeki dar sokaklardan geçen şehirlerarası trafik sorununu kaldıran çevre yolunun ana bileşeni olan tünelin MEZE açısından uygunluğunu sağlamıştır. Anahtar kelimeler: Hidrojeoloji, Jeoloji, Jeoteknik, Otoyol, Tünel. iThe planned length of the tunnel, which is located 3 km eastwards of the Bitlis city center, is 2100 m. It is a twin tube tunnel. Alignment selection with the orientation of the axis is the first and basic stage in highway, tunnel, and similar engineering projects. Excavation methods and approaches, design of the drainage system, to define and design of the support classes, ventilation, illumination, and fire protection, orientation of the emergency escape niches and crossovers for cars and pedestrians, and similar works are the subsequent phases of the project. Reliability of each stage depends on that of the former. Hence, engineering geological study is the first and essential stage in such large scaled engineering projects. The tunnel takes place within a Triassic aged mélange. The unit was disturbed during the formation of Cretaceous ophiolithic mélange. However, some giant olistoliths conserved their original identity. The tunnel goes throughout such a giant olistolith. Tunnel axis is perpendicular to the syncline axis which in turn provides stable excavation boundary while and after tunneling. Bedding is the main discontinuity and its strike is perpendicular to the tunnel axis to yield quick arching whilst tunnel driving. Tunnel and the other engineering projects are incomplete unless they are assessed in terms of timing (both construction and operation periods), environment, safety ? security, and cost in both construction and maintenance phases (TESC). This study provided the suitability of the tunnel of the peripheral road which will take the heavy traffic of existing highway within the heart of the historical city in terms of TESC. Key words: Geology, Geotechnics, Hydrogeology, Motorway, Tunnel.