Kani'nin Şiirlerinde Müzik

Abstract

Şiir müziği, Dünya Edebiyatı‟nda ve Kürt Edebiyatı‟nda şairlerin ve aydınların odak noktası olmuştur. Şiir müziği iki kategoriye ayrılır; Dış müzik ve iç müzik. Dış müzik aruz ve kafiye içerir, iç müzik de çeşitli müzikal enstürümanlar içerir. Kani, Erbil şehrinin olağanüstü bir şairiydi. Şiirleri güzel sözler ve çekici müzik ritmiyle doludur ancak ne yazık ki bu şiirleri üzerinde çok az akademik çalışmalar yapılmıştır. Kani başlangıçta eserlerinde basit bir dil kullanmıştır. Bununla birlikte daha sonra şiir dilini geliştirip genişlettirdi ve temel olarak şiirin müziğine odaklandı. Şairin şiirleri zamanın diğer ünlü şairlerinin şiirleri kadar başarılıdır. Klasik edebiyat ve hece ölçüsü tarzında şiirler yazdı. Kani şiirlerinin çoğunu Arap edebiyatının aruz vezniyle yazmıştır. Ancak bazı şiirlerinde beşli (muhammes) hece ölçüsünü de kullanmıştır. Şüphesiz o devirde hece ölçüsü Kürt Edebiyatı için yenilikçi bir hareketti. Kafiye konusunda da şair, tekli ve çiftli kafiyeyi de kullanmıştır. Şairimiz birkaç gazel, birkaç rubai, tek beyitli ve 5li hece ölçüsünü (muhammes) de kullanmıştır. Yine aynı şekilde şair şiirlerinde; hiciv, medhiye, tasavvuf, din, aşk ve vatan konusunu da sıkça işlediği konular arasında yer almıştır. Anahtar Kelimeler: Kani, Müzik, Şiir, Ağırlık, Kafiye. SayfaSayısı: 115. Tez Danışmanı: Doç. Dr. Nesim SönmezThe Music of Poetry, in the World literature and Kurdish literature, has been the focal point of poets and intellectuals. Music of poetry is divided into two categories: External music and internal music. External music includes meter and rhyme and internal music includes a number of different musical devices. Kani was an outstanding poet of Hawler city. His poems are filled with lovely words and attractive musical rhythm; however, the least academic research has been conducted on his works. At the beginning, Kani utilized a simple language in his works. Nonetheless, later on, he developed and broadened his poetic language andmainly focused on the music of his poetry. His collections of poetry are as important as the works of other eminent poets of his time; he wrote classical and local poems. Kaniwrote most of his poetry utilizing Arabic Arooz rhyme scheme, However, in some of his lyrics, he also employed iambic rhyme scheme, which at that time was considered as an innovation. In terms of rhyme, he employed rhyme unity and double-rhyme unity. Overall, the poet employed some lyrics, quatrains, monostich and quintuples. Moreover, he wrote satire, sarcasm, praise, Sufism, love as well as patriotic poems. KeyWords: Kani, Music, Poetry, Meter, Rhyme. Quantity of Page: 115 Supervisor: Doç. Dr. Nesim Sönmez