Minua's (şamram)canal and Urartin Gardens

Abstract

ÖZETBu çalışma Urartu'larda sulama sistemleri ve bununla ilişkili olarak Urartu bahçelerinikonu almıştır. Urartulara ait kanal ve bağ bahçe yazıtlarının yardımıyla, Minua Kanalı veTariria Bahçesi örnekleri ışığında Urartu sulamacılığı ve bahçeciliği değerlendirilmiştir.Tezimiz giriş, beş bölüm, sonuç ve içinde 3 harita, 2 çizim, 58 resim bulunan levhalarbölümünden oluşmuştur.Giriş bölümünde çalışmanın amacı ve öneminin yanında, Van Bölgesi'nin coğrafyası,iklimi ve tarım konuları üzerinde durulmuştur.Birinci bölümde Urartu sulamacılığı ve bahçe kültürü üzerinde yapılan araştırmalarıntarihçesine değinilmiştir.kinci bölümde Urartu'larda Sulama başlığı altında, çivi yazılı verilere dayanarak Urartusulama sistemlerinin tarihçesi, Urartu krallarının sulamacılığa verdikleri önem anlatılmıştır.Ayrıca krallık sınırları içinde sulamacılığa duyulan gereksinimin nedenleri üzerindedurulmuştur.Üçüncü bölümde, Minua Kanalı'nın fiziki yapısı, kanal yazıtları, kanalın yapılış amacıve mevcut durumu hakkında yüzey araştırması ve kütüphane çalışmalarında elde edilenbilgiler ortaya konmuştur.Dördüncü bölümde, çalışmamızın ikinci ayağı olan Bahçe Kültürü konusu iki alt başlıkaltında işlenmiştir. Birinci bölümde Antik Çağ uygarlıklarının bahçe kültürü ve bahçeciliğeverdikleri önem anlatılmıştır. kinci bölümde ise yazılı ve sözlü aktarımlara dayanarakgeçmişten günümüze Van Bölgesi'nde ki bahçe kültürü anlatılmıştır.Beşinci bölümde Urartu'lardaki bahçe kültürü üç başlıkta incelenmiştir. Bahçe Yazıtlarıbölümünde Urartu yazılı kaynaklarında geçen bağ ve bahçeler, Urartu Bahçeleri bölümündeArkeolojik veriler ve yazılı kaynaklara göre Urartu bahçesinin işlevi ve yapısı, Tariria Bahçesibölümünde ise Urartu bahçesi olan Tariria bahçesinin yeri ve özellikleri üzerindedurulmuştur.Sonuç bölümünde, Urartu'lar, birbirleri ile ilişkili olan sulama tesisleri ile bağ vebahçeciliğe büyük önem vermişlerdir. Urartu kralları bu faaliyetlerle bizzat ilgilenmişler vebunu bir devlet geleneği haline getirmişlerdir. Urartu'larda Tanrı, krallar ve soylu kişiler içindikilen bahçeler, kutsal mekânlar olarak görülmüştür. Arkeolojik ve yazılı kaynaklara göreUrartular, bahçe anlayışları ile Mısır ve Mezopotamya uygarlıkları gibi kendilerine özgübahçe kültürü oluşturmuşlardır. Urartu'ların başkentliğini yapmış günümüz Van kentinde debahçe kültürü geleneğinin izlerinin gözlemlenebildiği sonuçlarına ulaşılmıştır.

SUMMRYThis work is about Urartian irrigation systems and Urartian gardens. Light on the chanaland garden iscriptions which consist Minua?s chanal and Tariria?s garden Urartian irrigationsystem and gardening are insisted on.Minua Canal is 53 km and have 14 inscriptions which belong king Minua (805-785B.C.) The canal was constructed by Minua to suppliying water to Tuşpa where capitalUrartian.rrigation systems were done by Urartian kingdom to answer increasing population?sneed in the Urartians kingdom where had dry climate.Gardens, vineyards, fruit-gardens which were planted God Haldi, Kings and aristocracyelder- were known as sacred place by Urartians. Urartians made up garden culture peculier tothemselves like Eygpt and Mesopotamia civilization.Urartians gave more importance to the irrigation systems and vineyard, garden, fruit-gardens. Urartian kings interested in this works in themself and have those works done as apublic tradition.