Browsing by Author "Özdoğar, Asiye Tuba"

Now showing 1 - 2 of 2

Multipl Sklerozda Huzursuz Bacak Sendromu: Huzursuz Bacak Sendromu ile Yorgunluk, Yaşam Kalitesi, Gündüz Uykululuğu, Uyku Kalitesi ve Anksiyete-Depresyon Arasındaki İlişki
(2025) Cılıngır, Vedat; Özdoğar, Asiye Tuba; Aldemir, Enes; Yeşiloğlu, Pervin
Amaç: Bu çalışma, multipl sklerozlu (MS) bireylerde huzursuz bacaklar sendromu (HBS) şiddeti ile yorgunluk, yaşam kalitesi, gündüz uykululuk, uyku kalitesi ve anksiyete-depresyon seviyeleri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi MS kliniğinden toplam 73 MS'li birey çalışmaya dahil edildi. HBS tanısı, Uluslararası HBS Çalışma Grubu tarafından belirlenen kriterler esas alınarak konuldu. Uyku kalitesi, yorgunluk, gündüz uykululuğu, yaşam kalitesi, depresyon ve anksiyete düzeylerini değerlendirmek için Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), Modifiye Yorgunluk Etki Ölçeği (MYEÖ), Epworth Uykululuk Ölçeği (EUÖ), Tercihe Dayalı Multiple Skleroz İndeksi (TDMSİ) ve Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HADÖ) gibi çeşitli ölçekler kullanıldı. Bulgular: HBS, 20 katılımcıda (%27,40) tespit edildi. HBS'li ve HBS'siz MS'li bireyler arasında fiziksel, bilişsel ve toplam yorgunluk skorları ile uyku kalitesi değerlendirmesinin subjektif uyku kalitesi, uyku bozuklukları, gündüz işlev bozukluğu, uykuya dalma süresi, efektif uyku alışkanlığı alt skorları ve total PUKİ skoru açısından anlamlı farklılıklar bulundu (p<0,05). HBS şiddeti, MYEÖ-fiziksel (r=0.535), MYEÖ-toplam (r=0.494) ve PUKİ-toplam skorları ile orta derecede pozitif korelasyon gösterdi (r=0.492). Sonuç: Bu çalışma, HBS şiddeti ile uyku kalitesi, yorgunluk ve genel yaşam kalitesi arasındaki ilişkiler hakkında yeni bilgiler sunmaktadır.
Yeni Teşhis Konulan Multipl Sklerozlu Bireylerde Servikal Omurilik Lezyonunun Üst Ekstremite Fonksiyonu Üzerindeki Etkisinin Değerlendirilmesi
(2025) Cinar, Bilge Piri; Ozakbas, Serkan; Kaya, Ergi; Baba, Cavid; Özdoğar, Asiye Tuba; Yapıcı, Nurbanu Aygündüz; Karakas, Hilal
Amaç: Çok erken evre multipl skleroz (MS) hastalarında servikal kord lezyonlarının üst ekstremite fonksiyonları üzerindeki etkisini değerlendirmek ve bu popülasyonda üst ekstremite fonksiyonlarını etkileyen faktörleri tanımlamak. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 245 ilk semptomlardan 24 ay geçmiş ve 378 tanıdan sonraki altı ay içinde hastalık modifiye edici tedaviye (DMT) başlamış MS’li bireyler dahil edilmiştir. Üst ekstremite fonksiyonlarını değerlendirmek için Dokuz Çivi Peg Testi (N-HPT) uygulanmıştır. Servikal kord lezyonunun varlığına göre katılımcılar iki gruba ayrıldı. Bulgular: Gruplar arasında yaş, cinsiyet, hastalık süresi ve atak sayısı açısından anlamlı bir fark bulunmamıştır. Ancak, toplam Genişletilmiş Engellilik Durumu Ölçeği (EDSS) skoru, piramidal ve duyusal fonksiyonel sistem skorları, servikal kord lezyonları olan MS’li bireylerde olmayanlara göre daha yüksek bulunmuştur. Tanıdan sonraki altı ay içinde DMT başlatılan katılımcılarda, dominant ve ortalama N-HPT performans süreleri, servikal kord lezyonu olan MS’li bireylerde olmayanlara göre anlamlı derecede daha uzun bulunmuştur. Ancak, ilk semptomlardan 24 ay sonra tanı konulan katılımcılar arasında gruplar arasında anlamlı bir fark gözlenmemiştir. Yaş, hastalık süresi ve tanıdan tedaviye kadar geçen süre, N-HPT performansını etkileyen önemli faktörler olarak belirlenmiştir. Daha genç, daha kısa hastalık süresine sahip ve tanı sonrası daha erken tedavi alan MS’li bireyler, diğerlerine göre daha iyi performans göstermiştir. Sonuç: Çalışmamız, MS’in erken evrelerinde bile servikal kord lezyonlarının üst ekstremite fonksiyonları üzerindeki etkisini vurgulamakta ve erken tanı ile DMT’lerin hızlı bir şekilde başlatılmasının önemini ortaya koymaktadır.