Browsing by Author "Başoğlu, Cengiz"

Now showing 1 - 2 of 2

Epworth Uykululuk Ölçeği'nin Geçerliği ve Güvenirliği
(1999) Telcioğlu, Metin; Kara, Hayrettin; Bilici, Mustafa; Semiz, Ümit Başar; Çilli, Ali Savaş; Ağargün, Mehmed Yücel; Başoğlu, Cengiz
Amaç: Aşırı gündüz uykululuğu yaşamı tehdit eden kazalar, iş verimliliği ve psikososyal işlevsellik açısından yüksek bir morbiditeye sahiptir. Gerek psikososyal sonuçları gerekse morbiditesinin yüksek oluşu nedeniyle uykululuğun değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Epworth Uykululuk Ölçeği (EUÖ) basit ve özbildirime dayalı bir ölçektir. Bireyin genel gündüz uykululuk düzeyini sorgular. Sekiz farklı günlük yaşam durumunda uykuya dalma ya da uyuklama şansını değerlendirmeyi amaçlar. Bu çalışmada EUÖ’nin Türkçe’ye uyarlanarak geçerliğinin ve güvenirliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: DSM IV primer hipersomnia (birincil aşırı uyuma) tanı ölçütlerinikarşılayan 40 hasta ve 41 sağlıklı kontrol deneği çalışmaya alındı. Tüm deneklere EUÖ iki farklı zaman diliminde uygulandı. Cronbach a istatistiği ve Pearson korelasyon analizi uygulanarak EUÖ’nin her bir durum puanlarının ve toplam puanının iç tutarlılığı araştırıldı. Bağımlı gruplarda t testi ve Pearson korelasyon analizi uygulanarak ölçeğin test tekrar test güvenirliği sınandı. Birincil aşırı uyuması olan denekler ve sağlıklı kontrol grubu deneklerin EUÖ durum puanları ve toplam puanları Student’s t testi ile karşılaştırılarak ölçeğin geçerliğine ilişkin kanıtlar araştırıldı. Bulgular: Ölçek, denekler tarafından anlaşılır, kolay ve pratik bulundu. Ölçeğin sekiz farklı durum için iç tutarlılığı yüksek (Cronbach’s a= 0.80) bulundu. Ölçeğin toplam ve her bir durum puanlarının iki farklı zaman diliminde tutarlılık gösterdiği ve birincil aşırı uyuması olan hasta grubu ve sağlıklı birey grubu arasında anlamlı bir fark olduğu tesbit edildi. Sonuç: EUÖ genel uykululuk düzeyini değerlendirmede uygulaması basit, kolay anlaşılır, geçerliği ve güvenirliği kanıtlanmış bir ölçektir. Ülkemizde uyku ve uyku bozuklukları ile ilgili yapılacak çalışmalarda genel uykululuk düzeyini ve farklı durumlardaki uykululuk düzeyini ölçmek amacıyla kullanılabilir.
Şizofren Hasta ve Ailelerinde Aile İşlevselliği, Sosyal Destek ve Duygu Dışavurumunun İncelenmesi
(2001) Çetin, Mesut; Başoğlu, Cengiz; Seçil, Meltem; Ağargün, Mehmet Yücel; Can, Sibel; Ebrinç, Servet; Çobanoğlu, Necati
Amaç: Bu çalışmada şizofren hasta ve ailelerinde, aile içi etkileşimde rol oynayan aile işlevselliği, ailesel ve sosyal destek ile algılanan duygu dışavurumu gibi etmenlerin arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: DSM-IV şizofreni tanı ölçütlerini karşılayan 42 erkek hasta ve birinci derece yakınları (anne, baba, kardeş) çalışmaya alındı. Hasta yakınlarına hastaya ve hastalığına yönelik sorular içeren görüşme formu ile Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ); hastalara Algılanan Aile Desteği Ölçeği (AADÖ), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBSDÖ) ve Dışavurulan Duygulanım Düzeyi Ölçeği (DDÖ) uygulandı. Sonuçlar: Grubun ortalama hastalık süresi 36.09+42.26 ay, ranjı 6-156 ay idi. % 64.3'ü (n=27) birden fazla hastalanma ve hastane yatışı, % 81'i (n=34) birden fazla tedavi tekrarı öyküsüne sahipti. Hasta yakınlarının % 28.6'smı (n=12) anne, % 40.4'ünü (n=17) baba ve % 31'ini (n=13) kardeşler oluşturuyordu. Hasta yakınlarının % 42.9'u (n=18) relaps nedeni olarak ilaç bırakımım, % 33.3'ü (n=14) aile ve çevreyi sorumlu tutmuşlardır. ADÖ iletişim (İLT), roller (ROL), duygusal tepki verebilme (DTV), gereken ilgiyi gösterme (GİG) ve davranış kontrolü (DVK) alt ölçek puan ortalamaları 2.00 ve üzerinde bulunmuştur. AADÖ puanları ile DD aşırı müdahalecilik, aşırı tepkisellik, olumsuz tutumlar, hoşgörüsüzlük puanları; ÇBSDÖ aile, özel kişi ve toplam puanları ile DD olumsuz tutumlar puanlan arasında anlamlı düzeyde negatif ilişki saptanmıştır. ADÖ genel fonksiyonlar puanlan ile ÇBSDÖ özel kişi ve toplam puanları; duygusal tepki verebilme puanları ile DD aşırı tepkisellik ve olumsuz tutumlar puanları arasında ise anlamlı düzeyde pozitif ilişki bulunmuştur. Tartışma: Şizofren hasta ailelerinde aile içi etkileşimde duygusal tepki verebilme, gereken ilgiyi gösterme ve davranış kontrolünde problemler yaşandığı; dışavurulan duygulanımın, hastalarda algılanan aile ve sosyal desteği olumsuz yönde etkileyebileceği dikkati çekmektedir.