Browsing by Author "Can, Günay"

Now showing 1 - 2 of 2

Tekharf 2009 Taraması: Kırsal Kesim ve Kentlerde Benzer Kardiyovasküler Ölüm Riski
(2010) Kaya, Hasan; Uğur, Murat; Ayhan, Erkan; Doğan, Yüksel; Çiçek, Gökhan; Onat, Altan; Can, Günay
Amaç: TEKHARF Çalışması’nın 2009 sonbaharında gerçekleştirilen tarama verileri incelenerek koroner/kardiyovasküler ve tüm-nedenli ölümlerde kırsal kesim-kent farklılıkları ve 45-74 yaş kesiminde mortalitenin cinsiyete göre dağılımı değerlendirildi.Çalışma planı: TEKHARF Çalışması kapsamında Marmara ile İç Anadolu bölgeleri tekli yıllarda taranmaktadır. 2009 yılında 1655 kişi bu amaçla tarandı. Ölüm nedeni ve şekli konusunda birinci derece akraba ve/veya sağlık ocağı personelinden bilgi alındı. Örneklemden 960 kişi fizik muayene ve 12-derivasyonlu EKG ile incelendi; 572 kişinin sağlık durumu hakkında bilgi edinildi.Bulgular: Taramada 23 erkek ile 20 kadının öldüğü belirlendi. Ölümlerin 21’i koroner hastalığa, dördü serebrovasküler olaya bağlandı. Tüm kohortun 19 yıllık takibinde, 45-74 yaş kesiminde koroner kalp hastalığı kökenli ölümler erkeklerde 1000 kişi-yılında 7.5, kadınlarda 3.9 düzeyinde bulundu. Toplam 405 ölümü (235 kardiyovasküler ölüm) ve 24 bin kişi-yılını aşan izlemi kapsayan Cox regresyon analizinde, kırsal alanda ve kentlerde oturanlar benzer yaş-ayarlı ölüm oranları sergiledi. Kentli kadınlarda, kırsalda yaşayan hemcinslerine göre genel mortalite daha yüksek bulundu (HR 1.41; %95 GA 1.02-1.96).Sonuç: Kardiyovasküler mortalitenin hem mutlak, hem de genel ölümdeki payı yüksek olmayı sürdürmektedir; bu konuda kır-kent farkı gözlenmedi. Kentte yaşayan kadınlarda yaş-ayarlı tüm nedenli ölüm oranı, kırsal alan hemcinslerine göre daha yüksektir.
Türkiye'de Kadın ve Kentli Katılımcıların Ölüm Oranında Olumsuz Eğilim ve Tekharf 2016 Taraması Bildirisi
(2017) Can, Günay; Onat, Altan; Özbek, Mehmet; Hayıroğlu, Mert İ; Kaya, Adnan; Uzun, Okan; Çamkıran, Volkan
Amaç: 1) TEKHARF Çalışması'nda kaydedilen genel mortalite eğiliminin cinsiyet ve kır-kent yerleşimine katmanlanarak açıklanması, 2) 2016 takip taramasının ana unsurları hakkında kısa bilgi paylaşılması.Yöntemler: Son 18 yıllık dönem eğilim analizleri için ikiye bölündü. Ölüm konusunda gerekli bilgi alındı. Yaşın her iki dönem başında 40 ve üzerinde olması, örneklemin dahil edilme ölçütüydü. Cox regresyon analizi uygulandı.Bulgular: İlk ve son dönemde, başlangıçtaki ortalama yaş 54.6 ve 56.4 yıl iken, her bir dönemde 2500'ü aşkın katılımcıda 281 ve 334 ölüm kaydedildi. Ölüm için yaş-ayarlı mortalite ikinci dönemde, ilk döneme göre, kırsal kesim erkeklerinde aynen süregiderken, kentli erkekler ile kırsal bölge kadınlarında (p=0.06-0.09) yükseldi. Kentli kadınlarda ise, HR ilk döneme kıyasla son dönemde 1.72-kat arttı (p=0.006). İlk döneme kıyasla son dönemde erkeklerin 3.8 yıllık sağ kalım kazanmasına karşılık, kadınlarda kazanç 1.8 yıldı. Bu da, kadın lehine 2.5 yıl olan ortalama ölüm yaş farkını 0.5 yıla daralttı. TEKHARF 2016 takibinde izlenecek 1144 kişilik örneklemden 48'i takipten kayıp sayıldı; 695'i muayene edildi ve 39 katılımcının öldüğü belirlendi; 362 kişi hakkında da sözel bilgi edinildi.Sonuç: Türk erkeklerine kıyasla, kadınlarda sağ kalım kazancı son on yılda net biçimde duraklamış olduğu gibi, ölüm riski -kadın ve kentlilik arasında etkileşimi düşündürür biçimde- kadınlarda ve kent sakinlerinde anlamlı olarak yükselmiştir. Her iki gözlem açıkça kabul görüp kapsamlı önlem alınması gereğini ortaya koymaktadır.