Browsing by Author "Karaca, Nursel"

Now showing 1 - 2 of 2

An Evaluation On Diyarbakır's Architectural Structure İn Ottoman Period According To Travel Books
(2010) Karaca, Nursel; Top, Mehmet
Geniş bölgeleri birbirine bağlayan ana yolların kesiştiği bir notada bulunan Diyarbakır, bu stratejik konumundan dolayı her dönemde önemli bir merkez niteliği taşımıştır. Neolitik dönemden günümüze kadar uzanan tarihsel süreçte 26 büyük medeniyete tanıklık eden kentte her döneme ait izlere rastlanmaktadır. Anadolu'da İslam kültürüyle en erken karşılaşan yerlerinden biri olan kent, 7. yüzyılda başlayan bu süreçte farklı siyasi yapıların egemenliği altına girmiştir. 11. yüzyılda tanıştığı Türk egemenliği ile birlikte değişik etki alanları içinde kalan kent, bu etkiler sonucu çeşitli görünümler sergileyen fiziksel bir ortama kavuşmuştur.Osmanlı döneminde adını taşıdığı beylerbeyliğinin merkezi olarak bölgedeki önemli stratejik noktalardan biri olan Diyarbakır'daki Osmanlı eserleri, Güneydoğu Anadolu Bölgesi içinde Osmanlı kimliğini en güçlü yansıtan örnekler arasındadır. Bölgenin geleneksel yapı malzemesinin taş olması sebebiyle yapılarda bazalt, kalker, mermer kullanılmıştır. Yapılardaki bezemelerde ise Osmanlı öncesi sanat gelenekleri ile yerli özelliklerin de etkili olduğu görülmektedir. Diyarbakır'ın yanı sıra başkentten uzak bölgelerdeki Osmanlı yapılarında yerel beğenilerin ağır basması, Osmanlı mimarının bu konuda serbest görüşlü davrandığını göstermektedir.Osmanlı formlarının ve mekân anlayışının, bölgedeki Ermeni ve Suriye mimari geleneklerine dayanması ve yerel mimarlık anlayışlarıyla birleşmesi, Diyarbakır'daki büyük Osmanlı yapılarına kendine özgü havayı kazandırmıştır. Diyarbakır, mimari açıdan Ortadoğu'nun en zengin kentlerinden biridir. Kent; dini, sivil ve askeri yapılarının sayısı ve niteliği bakımından bu dönemin Şam, Halep, Bağdat ve Bursa gibi daha ünlü kentleriyle yarışacak güçtedir.Kentin çeşitli devirlerinden birbirine miras kalan kent dokusu büyük ölçüde korunmuş; farklı yönetimler, farklı kültürleri ve farklı mimari değerleri beraberinde getirmiştir. Bıraktıkları farklı kültür ve mimari değerlerle Diyarbakır'da kent dokusu üzerinde izleri büyük olan yönetimler Artuklu, Akkoyunlu ve Osmanlı yönetimleridir. Bugün kentte varlığını sürdüren yapıtlar da bu dönemlerin eserleri olup, büyük ölçüde Osmanlı dönemini temsil etmektedirler.Daha önceki dönemlerde ana yol akslarıyla birbirinden ayrılmış dört bölümden oluşan kent, Akkoyunlular döneminde cami, mescit, tekke ve zaviye gibi yapılar etrafında yerleşen Türkmen gruplarınca artık fiziksel sınırların ötesinde sosyal içerikli mahallelere ayrılmıştır. Osmanlı kentinin çekirdeği bir ulu camiyi, bir bedesteni, çarşıyı ve hanları içeren anıtsal bir yapı topluluğunun çevresinde toplanmıştır. Osmanlılar da tıpkı Akkoyunlular gibi inşa ettikleri cami ve mescitlerin etraflarında yeni mahallelerinin oluşmasına sebep olmuşlar, daha sonrada kentin gelişimi ve gereksinimi doğrultusunda dini, sivil ve askeri yapıları inşa etmişlerdir.Üslubu, farklı malzemesi ve yapıya gösterilen özen sayesinde Diyarbakır mimarisi Anadolu'daki en çekici ve farklı mimari tarzlardan birini oluşturmaktadır. Kuruluşundan bugüne kadar yeri değişmemiş ender kentlerden biri olan Diyarbakır, zengin tarihi olan Hıristiyan ve İslam Dünyası eserlerini bünyesinde barındırmasıyla bir müze-kent görünümü sunmaktadır. Osmanlı döneminde büyük bir eyaletin merkezi olan şehir zengin kültürel mirası ve doğal güzellikleri ile bu açık hava müzesi görünümünü yoğunlukla Osmanlı döneminde edinmiştir.Kenti çeşitli dönemlerde ziyaret eden seyyahlar da kent dokusu, mimari yapılar ve mimari doku üzerine sübjektif bilgiler vermişlerdir. Ancak bazıları Osmanlı dönemine ait bilgi ve belgelerin yeterince olmamasından dolayı, dikkatli okunduğundan bazı eksiklikleri giderecek niteliktedir.
Women`s Freedom and Women Types and Roles in Doris Lessing`s Works
(2000) Karaca, Nursel; Boynukara, Hasan