Browsing by Author "Kaya, Fatih"

Now showing 1 - 1 of 1

T Shaped Niches in the Kingdom of Urartian
(2023) Kaya, Fatih; Çavuşoğlu, Rafet
Assurluların yazılı kaynağında 'Uruatri' olarak bilinen ve MÖ 9. yy'da bir krallık olarak tarih sahnesine çıkan Urartular, batıda Fırat Nehri'nden doğuda İran Azerbaycan'ına, kuzeyde Gökçe Göl ile Aras vadisinden güneyde Toroslar ve Urmiye Gölü'nün güneyine kadar uzanan geniş bir coğrafyada egemenliklerini sürdürüp Yakındoğu'nun en büyük güçlerinden biri olmuştur. Krallığın ana bölgesi bugünkü Van Kalesi ve çevresidir. Bu nedenle Urartu Krallığı'na bazen 'Van Krallığı' da denilmektedir. Anadolu'da geniş sınırlara ulaşıp bu alanlarda egemenliğini kuran Urartuların, olumsuz koşulları teşkil eden coğrafyayı avantaj haline getirip kullanması ve taşa hükmetmesi ''T'' şeklindeki nişlerin oluşumunun en önemli etkenidir. Demir Çağı'nda Doğu Anadolu'da iskân görmüş Urartular kültür, sanat ve mimaride günümüze kadar izler bırakmıştır. Tezin ana konusunu oluşturan Urartu Krallığı'nın mistik uygulamalarından biri olan 'T' biçimli nişler hakkında şimdiye kadar genel bir derleme çalışması yapılmamıştır. Tümü Van Gölü Havzası'nda bulunan ve Urartu yayılım alanı içerisinde sadece bu bölge ile temsil edilen uygulamanın nedenleri de bir o kadar gizemlidir. 'T' biçimli nişler hakkında temel fikir bir ritüel amacı ile oluşturulduğudur. Kimi örneklerin mezarlar/ölü kültü ile ilişkilendirilmesi de mümkündür. 'T' biçimli nişlerin bazılarında ise nişin alt kısmından dışa doğru uzayan ve olasılıkla sıvı libasyonu için kullanılan kanallar mevcuttur. Ayrıca 'T' biçimli nişlerin boğa başlarına benzer bir biçimde işlenmesi de değerlendirilmesi gereken bir başka konudur. Tez çalışmasında Urartu Krallığı'nın bu çok bilinmeyenli uygulaması hakkında genel bir değerlendirme yapılmıştır.