Browsing by Author "Kulaz, Haluk"

Now showing 1 - 20 of 27

Analysis of Nuclear Dna Content and Karyotype of Phaseolus Vulgaris L
(Mdpi, 2023) Kulaz, Haluk; Najafi, Solmaz; Tuncturk, Ruveyde; Tuncturk, Murat; Albalawi, Marzough Aziz; Alalawy, Adel I.; Sayyed, R. Z.
The common bean (Phaseolus vulgaris L.), whose annual production is 26 million tons worldwide, is one of the main sources of protein and is known as one of the most important food sources. In this study, the karyotype variations and the genome size of four common bean genotypes in Turkey were investigated to determine whether the geographic variables in these regions affected the genome size and the karyotype parameters. In addition, it is known that as that the cytological and chromosomal parameters change under the influence of the climatic conditions of each region, appropriate and stable cytological methods for each plant facilitate and enable the determination of the chromosomal structure and the identification of specific chromosomes in the genotypes of the relevant region. Correct and valuable information such as this enables breeders and researchers to determine the correct shape and actual size of chromosomes. The genome size of the genotypes was measured with a flow cytometer, and chromosome analyses were performed with the squash method. For each genotype, the karyotype parameters, such as the number of somatic chromosomes, the Mean Total Chromosome Length (MTCL), the Mean Centromere Index (MCI), and the Mean Arm Ratio (MAR), were measured. The results showed that the highest and the lowest amounts of DNA per nucleus (3.28 pg and 1.49 pg) were observed in the Bitlis and Elazig genotypes. In addition, all genotype chromosome numbers were counted to be 2n = 2x = 22. The Mean Total Chromosome Length varied from 15.65 mu m in Elazig to 34.24 mu m in the Bitlis genotype. The Mean Chromosome Length ranged between 1.42 mu m and 3.11 mu m in the Elazig and Bitlis genotypes. The Hakkari and Van genotypes consist of eleven metacentric chromosomes, while the Bitlis and Elazig genotypes consist of ten metacentric chromosomes and one sub-metacentric chromosome. However, the Mean Centromere Index and Arm Ratio differed considerably among the genotypes. The highest (46.88) and the lowest (43.18) values of the Mean Centromere Index were observed in the Hakkari and Elazig genotypes, respectively. On the other hand, the lowest (1.15) and the highest (1.36) values of the Mean Arm Ratio were obtained in the Bitlis and Elazig genotypes, respectively. Eventually, intraspecies variations in genome size and chromosomal parameters were observed, and it was determined that the changes in nuclear DNA content and different chromosomal parameters among the four Phaseolus genotypes from four different regions of Turkey indicate the effect of climate change in the regions on these parameters. Such information in these areas can be used as useful information for the improvement of this plant and breeding programs.
Bazı Fasulye Çeşitlerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Kalite ve Bazı Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi
(2022) Tunçtürk, Rüveyde; Oral, Erol; Tunçtürk, Murat; Altuner, Fevzı; Kulaz, Haluk
Amaç: Bu çalışma 2022 yılında Ziraat Fakültesi tarla Bitkileri Laboratuvarında yürütülmüştür. Araştırmada çeşitli enstitülerinden temin edilen 12 adet tescilli fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşidi kullanılmıştır. Fasulye tohumlarında tane ve bazı teknolojik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Yöntem ve Bulgular: Denemede, tanede nem oranı, hektolitre ağırlığı, kuru ağırlık, yaş ağırlık, ıslak hacim, kuru hacim, su alma kapasitesi, su alma indeksi, şişme kapasitesi, şişme indeksi ve pişme süresi gibi özellikler incelenmiştir. Elde edilen veriler Tesadüf Parselleri Deneme deseninde varyans analizi yapılmış ve ortalamalar DUNCAN testi ile kontrol edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen verilere göre; tanede nem oranı %7.55-9.40, hektolitre ağırlığı 70.4-83.7 kg hl-1, kuru ağırlık 12.91-48.73 g, yaş ağırlık 26.24-97.09 g, ıslak hacim 122.67-190.67 ml, kuru hacim 68.75-92.51 ml, su alma kapasitesi 0.072-0.551 g tane-1, su alma indeksi % 0.32-1.39, şişme kapasitesi 0.11-0.49 ml tane-1, şişme indeksi % 2.04-2.47 ve pişirme süresi 33.0-54.5 dk arasında değişim göstermiştir. Korelasyon analizlerine bakıldığında ise kuru ağırlık değerlerinin yaş ağırlık (r= 0.88**), ıslak hacim (r=0.89**), kuru hacim (r=0.77**),şişme kapasitesi (r=0.92**) ile olumlu ve önemli ilişkiler olduğu görülmüştür. Yaş ağırlığı ile ıslak hacim (r=0.97 **), kuru hacim (r=0.87 **), şişme kapasitesi (r=0.94**) arasında olumlu ve önemli ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca Islak hacim ile kuru hacim (r=0.93**) ve şişme kapasitesi (r=0.98**) arasında da pozitif ve olumlu bir sonuç olduğu görülmüştür. Su alma kapasitesi ve şişme kapasitesi (r=0.87**) arasında da benzer bir şekilde pozitif ve çok önemli olumlu ilişkiler belirlenmiştir.Genel Yorum: Tüketici ve pazar tercihleri göz önünde bulundurulduğunda nem oranı ve hektolitre ağırlığında Adabeyazı çeşidinde en yüksek bulunmuştur. Kuru ağırlık, yaş ağırlık, ıslak hacim, kuru hacim, şişme kapasitesi gibi kriterler açısından Ribewighing, su alma indeksinde Akın çeşidi en yüksek değerler tespit edilmiştir. Şişme kapasitesi ve indeksi değeri bakımından Yunus 90, pişme süresi bakımından ise Karacaşehir çeşitlerinde en yüksek değerler ölçülmüştür.Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Fasulyede tane ve kabuk yapılarından dolayı ortaya çıkacak duyusal yanılgıları ortadan kaldıracak pişme süresinin daha doğru tespiti yapılacaktır. Ayrıca objektif kriterler ile ortaya çıkacak gerçekler tüketici taleplerinin yanı sıra ıslah programlarına yardımcı olacağı düşünülmektedir. Ülke ekonomisine katma değer oluşturacak piyasa ve tüketici taleplerini en iyi şekilde karşılayacak fasulye çeşit ve genotiplerin tespiti benzer çalışmaların önemini daha fazla artıracaktır.
Chromosome Analysis of Some Phaseolus Vulgaris L. Genotypes in Turkey
(Bangladesh Botanical Soc, 2022) Kulaz, Haluk; Najafi, Solmaz; Tuncturk, Murat; Tuncturk, Ruveyde; Yilmaz, Hilal
Karyotypes parameters in four selected Turkish bean genotypes (BT, HK, VN, and EL) were studied. Genotypes (4 levels) and chromosomes (11 levels) were compared in factorial experiment based on completely randomized design with five replications. Genotypes showed significant differences in long arm, short arm and total chromosome length and divided into three separate groups. Genotypes BL and HK were placed together in a separate group, probably showing the weaker kinship with the other genotypes. Also, the significant differences in all recorded parameters were observed among chromosomes of each genotype. All genotypes were diploid 2n = 22 with no satellite and differed significantly in karyotypic parameters. The most and the least chromatin length (34.24 mu m and 15.65 mu m) were observed in BT and EL genotypes, respectively. Also, all genotypes showed high chromosomal symmetry and categorized in Stebbins's Class 1A. The karyotype of genotype BT was found to be more symmetrical than others.
Determination of Different Kinoa Types and Populations as the Second Product Adaptation Characteristics in Diyarbakir Ecological Conditions
(2021) Yaşa, Susa; Kulaz, Haluk
Bu çalışmada Diyarbakır ekolojik koşullarında yetiştirilen farklı kinoa (Chenopodium quinoa Willd.) çeşit ve popülasyonların ikinci ürün olarak adaptasyon özelliklerinin belirlenmesi amacıyla Diyarbakır İli Yenişehir Merkez Beldesi sınırları içerisinde bulunan arazide, Tesadüf bloklar Deneme Desenine göre 3 tekerrürlü olarak 2019 vejetasyon yılında yürütülmüştür. Çalışmada Mogu arrochila, Titicaca, Sandoval mix, Çin popülasyonu, Cerry vanilla, French vanilla, Mint vanilla, Rainbow ve Read head olmak üzere dokuz kinoa çeşit ve popülasyonu kullanılmıştır.Elde edilen sonuçlara göre kinoa çeşit ve popülasyonlarının yetişme süresi 96-98 gün, bitki boyu 104.4-88 cm, dal sayısı 23.4-36.73 adet, salkım oranı %1.26-3.53, tohum verimi 76.2-132 kg/da, biyolojik verim 331.36-507.93 kg/da, hasat indeksi %18.8-37.1, bin dane ağırlığı 2.4-2.76 g, tohumda ham protein oranı %15.86-18.7 arasında tespit edilmiştir.
Determination of Efficiency and Quality Characteristics of Some Chickpea (cicer Arietinum L.) Variated by Van Ecological Conditions
(2018) Sarımurat, Mehmet Şerif; Kulaz, Haluk
Bu çalışmada, Van ekolojik şartlarında bazı nohut çeşitlerinin verim ve teknolojik özelliklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi'ne ait arazide tescil edilmiş 12 nohut çeşidi kullanılarak yapılan çalışma tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Yapılan çalışmada nohutta bitki boyu, bitkide dal sayısı, bitkide bakla sayısı, birim alan tane verimi, ilk bakla yüksekliği, bitkide tane sayısı, yaş ağırlık, 100 tane ağırlığı gibi verim özellikleri ile su alma kapasitesi, su alma indeksi, kül oranı, protein oranı, ıslak hacim, elek testi ve pişme süresi gibi teknolojik özellikler tetkik edilmiştir. Çalışma sonucunda tetkik edilen etkenlerin ekseriyetinin çeşitlerin özelliklerinden önemli derecede etkilendikleri ortaya konulmuştur. En yüksek tane verimi 162.83 kg/da ile Hasanbey çeşidinden elde edilirken en düşük tane verimi 111.73 kg/da ile Azkan çeşidinden elde edilmiştir. Anahtar kelimeler: Kalite kriterleri, Nohut, Verim, Verim öğeleri
Determination of Some Growth Parameters and Chemical Contents of Glycine Max L. Under Lead Stress Condition
(Hard, 2022) Eryigit, Tamer; Kulaz, Haluk; Tuncturk, Ruveyde; Tuncturk, Murat
The aim of the study was to determine the effects of lead on some growth parameters and chemical contents of soybean (Glycine max L.) seedlings. The study was conducted according to the factorial trial in a completely randomized experimental design with six replications. To investigate lead effects on nutrient uptake and metabolism, two soybean varieties were grown under aeroponic conditions and stressed with lead sulphate (PbSO4) at five concentrations in a fully controlled aeroponic climatic cabin. According to the results, Fe, Cu, and Pb contents of the roots and leaves were increased in direct proportions with increasing lead concentrations, and the highest increase was seen in the groups exposed to the highest level of lead. By contrast, total amounts and concentrations of Na in the root, and accumulation of P, Ca, Na, Cd, and Ni in the leaves were reduced. Lead, which was accumulated in a dose-dependent manner in both soybean varieties, reduce the growth of the plant and cause lower uptake of some mineral by plant organs.
Determination of the Effects of Biological and Organic Fertilization on Some Agronomic, Efficiency and Quality Parameters of Cowpea (vigna Unguiculata (l) Walp.) in Van Ecological Conditions
(2023) Baran, İshak; Kulaz, Haluk
Bu çalışma, Van ekolojik koşullarında mikrobiyal ve organik gübre uygulamalarının börülcenin (Vigna unguiculata (L) Walp.) bazı agronomik, verim ve teknolojik özellikleri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla 2021 ve 2022 yıllar arası yazlık yetiştirme döneminde sulu koşullarda yürütülmüştür. Araştırma Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Desenine göre 3 tekrarlamalı olarak düzenlenmiştir. Denemede, bitki gelişimini teşvik eden mikroorganizmalar (Azot bağlayıcı, Fosfat çözücü, Rhizobium ve Mikoriza) ve farklı organik gübreler (Hümik asit, Tavuk gübresi ve vermikompost gübresi) kullanılmıştır. Araştırmada, çıkış süresi 8.08-13.87 gün, .çiçeklenme süresi 44.33-47.83 gün, bakla bağlama süresi 52.75-58.07 gün, yetişme süresi 94.20-101.60 gün, bitki boyu 35.72- 46.25 cm, ilk bakla yüksekliği 29.25-33.67 cm, bitkide dal sayısı 4.93-9.49 adet/bitki, bitkide bakla sayısı 4.12-8.95 adet/bitki, bitkide tane sayısı 21.53-42.33 adet/bitki, 100 tane ağırlığı 17.02-19.96 g, tane verimi 61.95-113.62 kg/da, biyolojik verim 584.57- 689.58 kg/da, hasat indeksi % 27.99-32.99, bitkide nodül sayısı 9.10-16.63 adet/bitki, AMF kök kolonizasyonu 54.54-67.92 adet/bitki, tane protein oranı % 16.20-20.66, protein verimi % 980.45-2345.34, tane fosfor içeriği 8004.55-9080.58 ppm, tane potasyum içeriği 11190.16-15549.00 ppm, tane nem oranı % 3.92-4.27, tanede toplam kuru madde oranı % 95.70-96.08 aralıklarında tespit edilmiştir. Araştırmada en yüksek tane verimi 2021 yılında 75.21 kg/da ile Rhizobium + vermikompost uygulamasından alınırken, 2022 yılında ise 113.66 kg/da ile azot bağlayıcı + vermikompost uygulamasında elde edilmiştir.
Determination of Yield and Some Yield Components of the Promising Bean Lines (Phaseolus Vulgaris L.) Collected From Van-Gevaş Region
(2011) Güneş, Zübeyir; Kulaz, Haluk
Bu çalışma, Van-Gevaş ekolojik koşullarından toplanan yerel Gevaş Fasulyesi hatlarından ümitvar bulunan hatların verim ve bazı verim öğelerinin belirlenmesi amacıyla 2010 yılında Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Denemede, ümitvar 21 fasulye hattı ve iki standart çeşit kullanılarak bu hatların verim ve bazı verim öğeleri belirlenmiştir. Deneme sonunda, hatlar arasında verim ve verim öğeleri yönünden önemli farklılıklar olduğu saptanmıştır. En yüksek birim alan tane verimi ortalama 512.1 kg/da'la GVŞ-43 hattından elde edilirken, en düşük birim alan tane verimi ise 145.6 kg/da'la Şehirali-90 çeşidinden elde edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Fasulye, hat, verim, Gevaş
The Effect of Inorganic and Microbial Fertilizer Applications on the Grain Yield and Some Agronomic Characters of the Bean (Phaseolus Vulgaris L.)
(Agricultural Research Communication Centre, 2025) Erdin, Fatih; Kulaz, Haluk
Van ekolojik koşullarında mikrobiyal ve inorganik gübrelemenin fasulye (Phaseolus vulgaris L.)'nin tane verimi, verim öğeleri ve bazı agronomik karakterler üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yapılan bu çalışma Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak 2020 (Van-Tuşba) ve 2022 (Van-Gevaş) yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada; mikrobiyal gübre olarak azot fikse edici, fosfat çözücü ve rhizobium bakterileri, inorganik gübre olarak amonyum sülfat ve TSP kullanılmıştır. Araştırmada; çıkış süresi, çiçeklenme süresi, bakla bağlama süresi, yetişme süresi, bitki boyu, ana dal sayısı, ilk bakla yüksekliği, bitkide bakla sayısı, baklada tane sayısı, 100 tane ağırlığı, tane verimi, biyolojik verim, hasat indeksi, tane protein oranı, protein verimi ve tane fosfor içeriği özellikleri incelenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre; çıkış süresi 14.8-18.4 gün, çiçeklenme süresi 59.4-66.1 gün, bakla bağlama süresi 73.3-80.0 gün, yetişme süresi 104.1-109.2 gün, bitki boyu 38.9-50.9 cm, ana dal sayısı 3.4-4.0 adet, ilk bakla yüksekliği 8.8-11.0 cm, bitkide bakla sayısı14.2-40.1 adet, baklada tane sayısı 3.6-4.4 adet, 100 tane ağırlığı21.7-27.9 g, tane verimi192.5-375.9 kg/da, biyolojik verim 724.9-1651.3 kg/da, hasat indeksi %21.5-29.0, tane protein oranı %18.1-20.5, protein verimi 36.6-70.9 kg/da ve tane fosfor içeriği 6642.0-9107.9 ppm arasında değişen değerler elde edilmiştir. En fazla tane verimi 375.9 kg/da ile B4 (azot fikse edici + fosfat çözücü bakteri) uygulamasından elde edilmiştir.
The Effect of Potassium Humat Application and Bacteria Inoculation on Yield and Yield Components of Bean (phaseolus Vulgaris L.)
(2018) Şen, Muhammet Fatih; Kulaz, Haluk
Bu çalışma, farklı potasyum humat ve aşılama uygulamalarının fasulyede verim ve verim öğelerine etkilerini belirlemek amacıyla 2016 yetiştirme sezonunda Bitlis'in Adilcevaz ilçesinde yürütülmüştür. Deneme bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Bakteri aşılama ana parsellere (Aşılı-Aşısız), Potasyum Humat dozları ise (Kontrol, 100, 200, 300 ve 400 gr/100kg tohum) alt parsellere yerleştirilmiştir. Çalışmada birim alan tane verimi yanı sıra biyolojik verim, hasat indeksi, bitki boyu, bitkide dal sayısı, bitkide bakla sayısı, 100 tane ağırlığı ve ilk bakla yüksekliği de incelenmiştir. Deneme sonucunda aşılama ve potasyum humat dozlarının, verim ve verim öğelerinde artışlar sağladığı belirlenmiştir. En yüksek birim alan tane verimi, 225.44 kg/da ile aşılama + H3 (300 g/100 kg tohum) potasyum humat uygulamasından elde edilmiştir. Anahtar kelimeler : Fasulye, Potasyum Humat, Rhizobium, Verim
Effect of Silicium on Reducing Salt (Nacl) Stress in Beans (Phaseolus Vulgaris L.)
(Kahramanmaras Sutcu Imam Univ Rektorlugu, 2020) Oral, Erol; Tuncturk, Ruveyde; Tuncturk, Murat; Kulaz, Haluk
In this study, the effects of silicon applications (control, 50, 100 and 200 ppm) on some physiological and biochemical parameters in the plant (Phaseolus vulgaris L.) grown under different salt (NaCl) dose applications (control, 50, 100 and 150 mM) were determined. Parameters such as root and stem length, root and stem age weight, root and stem dry weight, leaf area index, SPAD index, ion leakage in leaf tissues, membrane resistance index in leaf tissues and malondialdehyde (MDA) level were investigated. The results indicated that the effect of salt stress on all parameters examined was found statistically significant. It was determined that salt stress conditions caused ion leakage in leaf tissues and decreased in all parameters except MDA. The effect of silicon applications on all other parameters except for relative water content in leaf tissues, ion leakage in leaf tissues and membrane resistance index in leaf tissues was found statistically significant (p <0.05 and p <0.01).
Effects of Heavy Metal (Pb) Stress on Some Growth Parameters and Chemical Changes in the Soybean Plant (Glycine Max L.)
(Polish Society Magnesium Research, 2021) Kulaz, Haluk; Eryigit, Tamer; Tuncturk, Ruveyde; Tuncturk, Murat
Heavy metals are very important abiotic stress factors that can induce different response mechanisms in plant bodies. These response mechanisms include modifying membrane compositions, generating small molecules and free radicals, and altering antioxidant enzyme activities. In this study, we aimed to determine the effect of lead (Pb), an important heavy metal, on some growth parameters and some important enzyme levels. This study was launched to determine the effects of lead (0, 25, 50, 75, 100 mg L-1) on soybean (Glycine max L.) growth parameters and biochemical responses in a fully controlled aeroponic climate chamber. Growth and biochemical enzyme activity parameters of soybean plants changed under heavy metal stress. The lead content of soybeans increased with high concentrations of the metal in the environment. Lead stress negatively affected plant growth, photosynthetic activity, and chlorophyll content. The negative effect of the heavy metal was greater with increasing Pb doses. Lead application significantly increased antioxidant enzyme activities. In addition, more malondialdehyde (MDA), ascorbate peroxidase (APX), and proline were observed in plants experiencing lead stress compared to control plants. In this study, conditions of tolerance of this species to lead were determined and enzyme activity values were determined.
The Effects of Plant Growth Promoting Rhizobacteria on Antioxidant Activity in Chickpea (Cicer Arietinum L.) Under Salt Stress
(Agricultural Research Communication Centre, 2019) Yilmaz, Hilal; Kulaz, Haluk
In chickpea soil salinity is one of the most important factors affecting yield, nodulation and physiological events. Salinity affects the growth of salt sensitive varieties. The inoculation of plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) allows to reduce the harmful effects of salinity. To prevent adverse effects of chickpea salinity, the effects of four bacteria (Rhizobium ciceri, A-08, EB-80 and Isolate-30) in root rhizosphere under controlled environmental growth conditions were studied. This study has shown that PGPRs play an important role in growth regulators for the positive development of plants under salt stress. It has been observed that these isolates, common in roots, are tolerant to salinity antioxidant activity and an increase in proline, MDA, APX, SOD and CAT concentrations were found under saline conditions when unvaccinated plants were compared with grafted plants. The results also suggested that inoculated PGPR strains can reduce salinity stress by increasing salt tolerance.
Effects of Salt Stress on Some Growth Parameters and Biochemical Changes in Bean (Phaseolus Vulgaris L.)
(Univ Life Sciences Lublin, 2022) Cirka, Mustafa; Tuncturk, Ruveyde; Kulaz, Haluk; Tuncturk, Murat
Salinity is one of the most important abiotic stresses that affect plant cell metabolism and reduce plant productivity. In the study, some growth and biochemical characteristics of two different types of dwarf and lantern beans were investigated. The study was carried out in an aeroponic environment in a fully controlled climate room with 6 repetitions according to a completely randomized experimental design. In the experiment where two bean types (dwarf and pole types) were used as material, four different salt doses (0, 25, 50, 100 mM NaCl) were used for the salt stress conditions desired to be created. In the study, root length, seedling length, seedling fresh and dry weight, root fresh and dry weights, and leaf area were measured as some growth parameters, while MDA, APX, CAT, SOD activities, and proline and chlorophyll content were observed as biochemical parameters.For both genotypes, salinity induced a marked reduction in growth parameters. In parallel with the aggravation of salinity stress conditions, an increase in MDA, SOD, and proline content occurred. In the other investigated biochemical enzyme activities (APX and CAT), there was an increase up to a certain dose compared to the control and a decrease in the subsequent doses. Additionally, it has been determined that chlorophyll content is stable until the third dose but a significant decrease started after the fourth salt application. These results show that there has been a significant increase in enzymatic defense systems to reduce the effects of salt-induced stress in beans, and it has been observed that dwarf and pole bean types show close responses to salt stress.
Ekim Zamanı ve Sıra Arası Uygulamalarının Nohut Çeşitlerinde Verim ve Verim Özellikleri Üzerine Etkileri
(2022) Kulaz, Haluk; Fatih,; Çirka, Mustafa; Baran, İshak
Bu araştırma 2016 ve 2017 yıllarında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi araştırma ve uygulama alanında 3 Ekim zamanı (28 Mart, 8 Nisan ve 22 Nisan) ve 3 sıra arası mesafesinin (15 cm, 30 cm ve 45 cm) ve 2 nohut çeşidinde (Azkan ve Çağatay) bitkisel ve verim özellikleri üzerine etkilerini belirlemek üzere yapılmıştır. Deneme tesadüf bloklarında bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre ve üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Bütün faktörlerin baklada tane sayıları üzerindeki etkileri önemsiz olmuştur. İki yıllık araştırmanın birleştirilmiş ortalama sonuçlarına göre bitki boyları 31.68-39.98 cm, bitki dal sayıları 3.25-7.65 adet bitki-1, ilk bakla yüksekliği 16.10-25.58 cm, bitkide bakla sayısı 6.69-16.95 adet bitki-1, bitkide tane sayısı 5.98-16.78 adet bitki-1, 100 tane ağırlığı 30.39-37.51 g, biyolojik verim 147-883 kg da-1, tane verimi 27.83-121.63 kg da-1 ve hasat indeksi % 23.75-%51.57 arasında yer almıştır. En yüksek tane verimi Çağatay çeşidinin 15 cm sıra arası ve 28 Mart ekimlerinden ve en yüksek biyolojik verim (883 kg da-1) Çağatay çeşidinin 45 cm sıra arası ve 28 Mart ekimlerinden elde edilmiştir. Geciken ekim zamanının bütün özelliklerde gerilemeye neden olduğu, bu sebeple yüksek değerler elde etmek için erken tarihte ekim yapılması gerektiği ortaya çıkmıştır. Tane verimi dışında en yüksek değerlerin 45 cm sıra arası ekimlerinden alındığı, bu nedenle yüksek bitkisel verimleri için sıra arası mesafenin daha geniş tutulması gerektiği, dar alanda bitkiler arası rekabetin bu verimleri sınırladığı görülmüştür. Van koşullarında 15 cm sıra arasında 28 Mart tarihinde yapılacak ekimlerin yüksek tane verimi için uygun olsa da diğer özelliklerde yüksek değerler elde etmek için daha geniş aralıklarda ekim yapılması gerektiği ve ekim zamanının sıra arası mesafeye göre bitkisel ve verim özellikleri üzerinde daha çok sınırlayıcı etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Farklı Nohut (Cicer Arietinum L.) Çeşitlerinde Bazı Teknolojik ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi
(2023) Oral, Erol; Tunçtürk, Murat; Baran, İshak; Tunçtürk, Rüveyde; Kulaz, Haluk
Bu çalışma 2022 yılında Van Yüzüncü Yıl üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Laboratuvarında yapılmıştır. Çalışmada Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Tarımsal Araştırma Enstitülerinden temin edilen tescilli 12 adet nohut çeşidinde bazı teknolojik ve kalite özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Denemede, tanede nem oranı (%), hektolitre ağırlığı (kg/hl), kuru ağırlık (g), yaş ağırlık (g), ıslak hacim (ml), kuru hacim (ml), su alma indeksi (%), şişme kapasitesi (ml/tane), şişme indeksi (%) ve pişme süresi (dk) gibi özellikler incelenmiştir. Elde edilen veriler Tesadüf Parselleri Deneme desenine göre varyans analizine tabi tutulmuş ve ortalamalar LSD testi ile kıyaslanmıştır. Araştırma sonunda elde edilen verilere göre; tanede nem oranı % 8.20-10.50, hektolitre ağırlığı 63.07-80.80 kg/hl, kuru ağırlık 27.40-45.79 g, yaş ağırlık 60.75-87.87 g, ıslak hacim 148-176.27 ml, kuru hacim 73.50-88.50 ml, su alma indeksi % 0.89-1.11, şişme kapasitesi 0.25-0.47 ml/tane, şişme indeksi % 1.92-2.63 ve pişirme süresi 49-80 dk arasında değişim göstermiştir. Tüketici ve pazar tercihleri göz önünde bulundurulduğunda nem oranında İnci, hektolitre ağırlığında Hasanbey, kuru ağılık, yaş ağırlık ve ıslak hacim kriterlerinde Canıtez-87, kuru hacimde Azkan, şişme kapasitesi, su alma indeksi ve şişme indeksi değerleri bakımından Çağatay çeşitlerinde en yüksek, pişme süresi bakımından ise Hisar çeşidinde en düşük değerler tespit edilmiştir.
Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella Foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi
(2016) Çiftçi, Vahdettin; Tunçtürk, Rüveyde; Kulaz, Haluk
Bu çalışma, mikrobiyal aşı uygulamasında kullanılan seçilmiş Rhizobium meliloti suşlarının ve değişik organik materyallerin çemen (Trigonella foenum-graecum L.)'in tane verimi ve verim öğeleri üzerine etkilerinin araştırılması amacıyla, 2011 ile 2012 yıllarında Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü'ne ait deneme alanlarında yürütülmüştür. Araştırmada, 3 farklı Rhizobium meliloti inokulantı (1 No, 22 No ve 760 No) ve değişik organik materyallerin [kontrol, humik asit, alsil (alüminyum silikat) ve organik gübre (B5A-sıvı)] çemenin tane verimi ve verim öğeleri üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Deneme, Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Deseni'ne göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada; bitki boyu, dal sayısı, ilk bakla yüksekliği, bakla uzunluğu, bitkide bakla sayısı, baklada tane sayısı, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, bitkide tane verimi, tohum verimi, protein oranı ve yağ oranı gibi özellikler incelenmiştir. Çalışma sonucunda 2011 yılında en yüksek tohum verimi (74.3 kg/da) 760 No'lu bakteri suşu uygulamasından, 2012 yılında ise 1 No'lu bakteri suşundan (104.1 kg/da) elde edilmiştir. Araştırmanın ikinci yılında suşlar arasındaki farklılık istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır. Denemede, farklı gübre uygulamaları bakımından ise ilk deneme yılında en yüksek tane verimi 86.4 kg/da, ikinci deneme yılında ise 112.4 kg/da olarak aluminyum silikat uygulamalarından elde edilmiştir.
Kuraklık Stresi Altında Yetiştirilen Bakla (Vicia Faba L.) Bitkisinde Rizobakteri ve Alg Uygulamalarının Bitki Gelişimi Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi
(2022) Çirka, Mustafa; Tunçtürk, Murat; Baran, İshak; Kulaz, Haluk; Tunçtürk, Rüveyde; Eryiğit, Tamer
Bu çalışma, rizobakteri ve alg uygulamalarının, kuraklık stresi altında yetiştirilen baklada (Vicia faba L.) bazı fizyolojik ve biyokimyasal özelliklere olan etkisini belirlemek için yapılmıştır. Çalışma tesadüf parselleri deneme deseni’ne göre faktöriyel düzende 4 tekerrürlü olarak şekilde yürütülmüştür. Denemede bitki materyali olarak Filiz-99 bakla çeşidi kullanılmıştır. Çalışmada üç farklı kuraklık seviyesi (%100 NS, %50 K1 ve %25 K2) ve dört farklı biyolojik uygulama (Kontrol, Bacillus megaterium (B1), Azospirillum lipoferum (B2) ve Chlorella saccharophilia (A)) mavi yeşil alg kullanılmıştır. Kuraklık stresi klorofil, yaprak sıcaklığı ve MDA üzerindeki etkisi önemli bulunmuştur. En yüksek klorofil değerleri (44.45 ve 42.78 μg cm-2) ile K2 ve K1 uygulamalarından alınırken en düşük klorofil değer ise (36.82 μg cm-2) ile NS uygulamasından alındığı tespit edilmiştir. En yüksek yaprak sıcaklığı (25.91 oC) K2 ve en düşük yaprak sıcaklığı (24.78 oC) NS uygulamasından elde edilmiştir. Ayrıca, bakteri ve alg uygulamaları yaprak alanı ve Malondialdehit içeriği üzerindeki etkisi anlamlı görülmüştür. En yüksek yaprak alanı değeri (10.71 cm2) A uygulamasından alınırken en düşük değer (8.02 cm2) ise B1 uygulamasından saptanmıştır. En yüksek Malondialdehit içeriği (0.86 nmol g-1) kontrol gurubundan elde edilirken en düşük değerler ise (0.63, 0.67 ve 0.68 nmol g-1) ile B1, B2 ve A uygulamalarından elde edilmiştir. Çalışmada interaksiyon göz önüne alındığında, en yüksek MDA değerleri (0.85 ve 0.95 nmol g-1) olarak kontrol x K1 ve kontrol x K2 uygulamalarından elde edilmiştir.
Mercimekte ( Lens Culinaris L . Medik. ) Özellikler Arası İlişkiler ve Path Katsayısı Analizi Üzerine Bir Araştırma
(1998) Geçit, Hüseyin H.; Kulaz, Haluk; Çitçi, Vahdettin
Bu çalışma, mercimekte bazı özellikler arası ilişkileri ve bu özelliklerin birim alan tane verimine doğrudan ve dolaylı etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Deneme, 1991, 1992 ve 1993 yıllarında Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanında yürütülmüştür. Denemede, Kışlık Kırmızı-51 Yerli Kırmızı, Fırat-87, Malazgirt-89, Sultan-1, Erzurum-89, Flip 86-19 C ve yerel Alaköy mercimek çeşitleri kullanılmıştır. İncelenen özellikler arasındaki ilişkilerde, dekara tane verimi ile bitkide tane verimi (r=0478**), bitkide bakla sayısı (r=0,503**) ve bitkide tane sayısı (r=0,450**) arasında olumlu ve % 1 düzeyinde önemli, Ayrıca bitki başına tane verimi ile bitki boyu (r=0,410**), bitkide anadal (r=0,340**), yandal (r=0,221**), bin tane ağırlığı (r=0,305**), bitkide tane sayısı (r=0,758**) ve bitkide bakla sayısı (0,691**) arasında da olumlu ve % 1 düzeyinde önemli ilişkiler belirlenmiştir. Yapılan path analizi sonunda, mercimekte dekara tane verimi yönünden bitkide anadal sayısı, bitki başına tane verimi ve bitkide bakla sayısının önemli özellikler olduğu belirlenmiştir. Bitki boyu ve bitkide yandal sayısının birim alan tane verimine doğrudan etkileri ise olumsuz yönde ve önemli olmuştur.
Mercimekte ( Lens Culinaris Medik. ) Çilenme Durgunluğu
(1998) Çiftçi, Vahdettin; Kulaz, Haluk
Araştırma 1996 yılında Sazak-91, Kışlık Pul 11, Kışlık Yeşil 21, Kışlık Kırmızı 51 ve Yerli Kırmızı isimleri ile tescil edilmiş 6 mercimek çeşidiyle yürütülmüştür. Haziran'ın 24'ünde hasat edilen tohumlar, 2 Temmuz, 2 Ağustos, 2 Eylül, 3 Ekim ve 4 Kasım'da olmak üzere 5 farklı zamanda ekilerek çimlenme ve sürme değerleri saptanmıştır. Çimlenme ve sürme değerleri çeşit ve ekim tarihlerine göre istatistiki olarak önemli düzeyde farklı olmuştur. Genel olarak en son ekimlerden en yüksek değerler alınmıştır. En düşük çimlenme değerleri ilk ekim tarihinde, hiç çimlenme göstermeyen Sazak-91 ve Yerli Kırmızı çeşitlerinde; en yüksek çimlenme hızı ve gücü ise % 100 ile Kışlık Kırmızı 51 çeşidinin en son ekim tarihinde belirlenmiştir. Sürme hızına ait en düşük değer ilk ekim tarihinde, hiç çıkış yapmayan Sazak-91, Kayı-91, Kışlık Pul 11 ve Yerli Kırmızı çeşitlerinde, en yüksek sürme hızı değeri ise % 90.5 ile en son ekim tarihinde Kışlık Yeşil 21 çeşidinde saptanmıştır. Sürme gücünde ise en düşük değer 2 Temmuz'da ekilen ve hiç çıkış yapmayan Sazak-91 ve Yerli Kırmızı çeşitlerinde kaydedilirken en yüksek değer % 95.3 ile en son ekim tarihinde Kışlık Kırmızı-51 çeşidinde saptanmıştır. Ele alınan mercimek çeşitlerinin yeterli miktarda sürme hız ve gücüne ulaşabilmeleri için 4-5 aylık bir dinlenme süresine ihtiyaç duydukları söylenebilir. Buna göre özellikle kışlık mercimek ekimlerinde eğer aynı yılın tohumları tohumluk olarak kullanılacaksa tohumluk miktarını % 10-20 artırılması gerekmektedir.