Browsing by Author "Merey, Zihni"

Now showing 1 - 16 of 16

An Analysis of Parents' Attitudes Whose Children Attend the Secondary School Regarding Children's Rights
(2019) Arslan, Çetin; Merey, Zihni
Yarınlarımızın güvencesi olan çocukların iyi yetişmesi, sağlıklı ve huzurlu bir toplumun temelini oluşturmaktadır. İyi yetişmiş çocuklar kendi haklarının farkında olabilirler ve bir birey olarak başkalarının haklarına da saygılı olmayı öğrenirler. Ebeveynlerin çocuk haklarına yönelik tutumları, çocukların yetiştirilmesinde hayata hazırlanmalarında çok önemlidir. Ebeveynlerin çocuk haklarına yönelik tutumları, demografik özellikleri de dikkate alınarak bu çalışma yapılmıştır. Bu çalışma ile Van ili merkez ilçelerinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel ortaokullarda öğrenim gören öğrencilerin ebeveynlerinin çocuk haklarına yönelik tutumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Van ili merkez ilçelerindeki (İpekyolu, Tuşba, Edremit) Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel ortaokullara devam eden çocukların ebeveynleri oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklem grubunu 870 ebeveyn oluşturmaktadır. Örneklem hacmine ulaşılması için evrene dahil edilen merkez ilçelerdeki öğrencilerin anne-babalarına ulaşılarak toplamda 435 anne ve 435 baba ile çalışma yürütülmüştür. Çalışmada IBM SPSS 20 programı kullanılmıştır. Ebeveynlerin demografik ve okul ile ilgili özellik dağılımlarının gösteriminde frekans ve yüzde istatistikleri kullanılmıştır. Ölçekten alınan puanların çeşitli değişkenlere göre farklılıklarının incelenmesinde parametrik testler kullanılmıştır. Ölçeğin ve alt boyutlarının iç tutarlılığının kontrolü için Cronbach's Alpha güvenirlik katsayısı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular %95 güven düzeyinde değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuca göre anne ve babaların, çocuk haklarına yönelik algılarının oldukça yüksek olduğu bulunmuştur. Ebeveynler çocuklarının bakımlarının ve korunma ihtiyaçlarının kendileri ve devlet tarafından karşılanması hususunda hemfikirdir. Anne ve babalar çocuklarının zaman içerisinde kendi kendine karar alabilecekleri pozisyonlara getirilmesi konusunda da irade birliğine varmışlardır. Ebeveynlerin yaşına göre çocuklarının haklarına karşı olan tutumlarında bir farklılaşmaya rastlanmamıştır. Köyde yaşayan ebeveynlerin devlet güvencesi ve desteği bekleme durumları ile bakım ve koruma algılarının, ilçede ve şehir merkezinde yaşayanlara göre daha düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte şehir merkezinde yaşayanların, köyde yaşayanlara göre çocuklarının kendi kendine karar verecek biçimde daha fazla yetiştirdikleri belirlenmiştir. Ebeveynlerin eğitim durumuna göre çocuk haklarına yönelik tutumlarının farklılaştığı görülmüştür. Yalnızca okur-yazar olanların, devlet güvencesine ve desteğine yönelik tutumlarının; lise, lisans ve lisansüstü mezunlarına göre daha düşük olduğu ortaya çıkmıştır. İlköğretim mezunu olanların, devlet güvencesine ve desteğine yönelik tutumları lisans ve lisansüstü mezunu olanlardan daha düşüktür. Yalnızca okur-yazar olan ebeveynlerin bakım ve koruma gerekliliğine yönelik algıları, lisans ve lisansüstü mezunu olan ebeveynlerden daha düşüktür. İlköğretim mezunu olan ebeveynlerin bakım ve koruma gerekliliğine dair olan algılarının lisans mezunu ebeveynlere göre daha düşüktür. Yalnızca lisans mezunu olan ebeveynlerin ise çocuklarına okur-yazar ve ilköğretim mezunu olanlara göre, bireysel karar alabilme davranışını daha fazla kazandırdıkları belirlenmiştir. Mesleği öğretmenlik olan ebeveynlerin devlet güvencesi ve desteği ile ilgili tutumlarının; mesleği işçi ve ev hanımı olanlara göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Mesleği öğretmenlik olan ebeveynlerin çocukların bakım ve korunmasının, mesleği işçi ve ev hanımı olan ebeveynlere göre daha fazla üstlenilmesi gerektiğine inandıkları belirlenmiştir. Ebeveynlerin medeni durumu ile çocuklarının yaşına ve sınıfına göre çocuk haklarına yönelik bakış açılarının anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Çocuğu kız olan ebeveynler, çocuğu erkek olan ebeveynlere göre çocuklarının devlet güvencesinde olması gerektiğine dair algı geliştirmişlerdir. Ayrıca çocuğu kız olan ebeveynlerin, çocuğu erkek olan ebeveynlere göre kendilerinin de çocuklarına bakım ve koruma sağlamaları gerektiğine dair yaklaşımda olduğu saptanmıştır. Anahtar Sözcükler: Çocuk, Çocuk hakları, Ortaokul Öğrencileri, Ebeveyn, Tutum
An Analysis of Pre-Service Teacher's Perceptions About Child Rights in Terms of Some Variables
(2019) İşler, Mehmet; Merey, Zihni
Günümüzün modern toplumunda üzerinde hassasiyetle durulması gereken önemli konulardan biri de çocuk ve çocuk haklarıdır. Bu bağlamda eğitim fakültelerinde öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarının Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmesi'ni ve sözleşmenin temel ilkelerinin ne kadarını biliyor ve benimsiyor olduklarını öğrenmek araştırmanın konusunu oluşturmuştur. Bu araştırmanın amacı, eğitim fakültelerinde öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarının çocuk haklarına yönelik görüşlerini ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın hedef evrenini, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve Akdeniz Üniversitesinin eğitim fakültelerinde öğrenim görmekte olan tüm öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışma grubunu ise 2016-2017 eğitim öğretim yılı içerisinde Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve Akdeniz Üniversitesinin eğitim fakültelerinde öğrenim gören ve basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle belirlenen 1271 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada öğretmen adaylarının çocuk haklarına yönelik görüşlerini saptamak amacıyla veri toplama aracı olarak Kaya (2011) tarafından geliştirilen Öğretmen Adaylarının Çocuk Haklarına İlişkin Görüşleri adlı anket formu kullanılmıştır. Ölçme aracı iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, araştırmaya katılanların kişisel bilgilerinin yer aldığı kısımdır. İkinci bölüm ise anket sorularının bulunduğu kısımdır. Ankette uç değerlerin olup olmadığı kontrol edilmiştir. Ardından geçerli ve güvenilir analizler yapabilmek için eksik verilerin olup olmadığı kontrol edilmiş, ölçekte kayıp verilerin bulunmadığı gözlenmiştir. Normallik varsayımlarının sağlanıp sağlanmadığının kontrol edilmesi için veri setinde yer alan tüm maddeler için ayrı ayrı çarpıklık-basıklık katsayısı incelenmiştir. Dağılımın normal olmadığına ve parametrik olmayan testlerin kullanılmasına karar verilmiştir. Dolayısıyla katılımcılardan elde edilen görüşler arasında kişisel değişkenlere göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olup olmadığının belirlenmesi için SPSS paket program yardımıyla non-parametrik testlerden Mann Whitney-U ve Kruskall Wallis testi ile betimsel istatistiklerden frekans ve yüzde hesaplamaları kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre öğretmen adaylarından çoğunun Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmesi'ni okumadığı ve daha önce çocuk hakları ya da insan hakları ile ilgili bir eğitim almadıkları saptanmıştır. Öğretmen adaylarının maddelere verdikleri yanıtlardan elde edilen sonuçlara göre cinsiyet, öğrenim görülen üniversite, öğrenim görülen program türü, yaşamının çoğunu geçirdiği yerleşim yeri, sınıf düzeyi, branşını severek seçme ve ailelerinin gelir durumu değişkenlerine göre anlamlı farklılıkların olduğu saptanmıştır.
The Analysis of Secondary School Turkish Textbooks in Terms of Children's Rights
(2020) Çelik, Melik; Merey, Zihni
Türkçe ders kitaplarının çocuk haklarının öğretilmesinde önemli bir rolü vardır. Türkçe ders kitapları ile öğrenciler çocuk haklarını öğrenerek bu haklarını uygulama fırsatı bulurlar. Bu doğrultuda hazırlanan Türkçe ders kitapları çocuklara anadillerini öğretmenin yanında çocuk hakları eğitiminin verilmesinde de etkili öğretim araçları niteliği kazanabilirler. Bu araştırmanın amacı ortaokulda okutulan Türkçe ders kitaplarındaki yazınsal metinlerde, hazırlık sorularında, ders içi ve ders dışı etkinliklerde, değerlendirme sorularında ve görsel metinlerde Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nde çocuklara tanınan yaşama hakkı, gelişme hakkı, katılım hakkı ve koruma hakkının ne düzeyde yer aldığını belirlemektir. Araştırma doküman inceleme modelindedir. Bu araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmanın veri kaynağını ortaokulda okutulan 5, 6, 7, 8. sınıf olmak üzere dört tane Türkçe ders kitabı oluşturmaktadır. Çalışmada, ortaokulda okutulan Türkçe ders kitaplarında yer alan hazırlık soruları, yazınsal metinler, ders içi ve ders dışı etkinlikler, değerlendirme soruları ve görsel metinler çocuk hakları kapsamında incelemeye alınarak Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nde çocuklara tanınan haklar belirlenmeye çalışılmıştır. Veri analizi frekans dağılımları ve yüzdelikler üzerinden yapılarak yorumlama işlemi yapılmıştır. Ortaokulda okutulan Türkçe ders kitaplarında çocuk haklarına yer verilme düzeyinin incelendiği bu çalışmanın sonucunda ilk dikkat çekici bulgu, kitaplarda çocukların gelişimsel ve yaşamsal hakları ile ilgili anlatımlara daha çok yer verilmesi iken; katılım ve koruma hakları ile ilgili anlatımlara ise daha az yer verilmiştir. Diğer bir önemli bulgu ise Türkçe ders kitaplarının yazınsal metinlerinde Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nde çocuklara tanınan yaşama hakkı, gelişme hakkı, koruma hakkı ve katılım hakkı ile ilgili ifadelere daha fazla yer verilirken; Türkçe ders kitaplarında önerilen ders içi ve ders dışı etkinlikler, hazırlık soruları, değerlendirme soruları ve görsel metinlerde daha az yer verildiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca Türkçe ders kitaplarında çocukların gelişim düzeyleri ve çocuk hakları konularını anlama kapasiteleri dikkate alındığında ortaokulda üst sınıflara gidildikçe çocuk hakları konularına daha fazla yer verilmesi gerekirken; böyle bir seyir izlenmediği görülmüştür. Anahtar sözcükler: çocuk hakları, türkçe ders kitapları, birleşmiş milletler çocuk hakları sözleşmesi.
Burnout Among Turkish Teachers: the Influence of Sleep Quality and Job Satisfaction
(Hacettepe Univ, 2013) Merey, Zihni; Piskin, Metin; Boysan, Murat; Sehribanoglu, Sanem
Given the associations between job satisfaction and burnout, it is important to consider relations between job-related stress and sleep quality. Studies have consistently suggested that linkages between sleep problems and job-related stress are significant and have serious consequences on quality of life, work performance and motivation. Teaching is a stressful occupation, and to date possible influences of poor sleep quality on job burnout have received little attention. The aim of this study was to investigate predicting value of poor sleep quality on job burnout. Data were collected from 184 elementary school teachers. The Maschlack Burnout Inventory (MBI), Minnesota Satisfaction Questionnaire (MSQ), and Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) were administered to volunteers. The linkage between poor sleep quality and job burnout was evaluated by using hierarchical regression analyses after controlling for demographical characteristics of subjects and job satisfaction. School climate, intrinsic job satisfaction, and sleep quality were significant determinants of burnout in school. Findings were discussed in the light of the theoretical considerations about job burnout.
Children Rights in Social Studies Curricula in Elementary Education: a Comparative Study
(Edam, 2012) Merey, Zihni
Social studies classes educate students as citizens who are expected to adopt democratic values and apply their information and richness to their life. Social studies classes are the ones that include human rights education in the first place. The purpose of this study is to make a comparison of inclusion levels of children's rights issues in Turkish and USA social studies curricula. The study adopts the survey model. Data source of the study is all the gains in social studies curricula of Turkey and the USA. We used the content analysis, which is a qualitative research method, in this study. Turkish social studies curriculum was found to include children's rights more than USA curriculum does. Gains with right to participation takes the most place in Turkish social studies curriculum whereas gains with the right to development take the most allocated place in USA social studies curriculum. In addition, neither country's curriculum included gains with the children's right to protection in social studies curricula.
Children's Participation Rights in Social Studies Textbooks in Turkey
(Elsevier Science Bv, 2014) Merey, Zihni
The aim of this study is to present to what extent the participation rights of the children in the social studies textbooks of the 4th, 5th, 6th and 7th grades of secondary education in Turkey. Analysis unit of the study is "Children's Participation Right". This analysis unit is divided within itself into some main categories. Each main and sub-category is associated to the related article of UN CRC and decisions of Children's Rights Committee. Frequency and percentage are used in analyzing the data. As a result, the statements about "child's participation in school environment are given the utmost place in all social studies textbooks. (C) 2013 The Authors. Published by Elsevier Ltd.
Examining the Critical Digital Literacy Level of Social Studies Teachers in Terms of Various Variables
(2024) Şevgin, Esasettin; Merey, Zihni
Bu araştırmanın amacı sosyal bilgiler öğretmenlerinin eleştirel dijital okuryazarlık düzeylerini tespit etmektir. Araştırmanın örneklemi 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Van ili merkez ve ilçelerinde bulunan ortaokullarda görev yapan 178 sosyal bilgiler öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak demografik bilgilerinin yer aldığı kişisel bilgi anketi ve Küslü (2022) tarafından geliştirilen eleştirel dijital okuryazarlık ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın verileri de SPSS 21.0 paket programı kullanılarak çözümlenmiştir. Verilerin analizinde Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır. Analizler sonucunda sosyal bilgiler öğretmenlerinin mesleki deneyimleri, öğrenim düzeyleri ve dijital beceri eğitimi alma durumları ile eleştirel dijital okuryazarlık düzeyleri arasında anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Zamana bağlı bir şekilde sosyal bilgiler öğretmenlerinin eleştirel dijital okuryazarlık puanları mesleki deneyim açısından yıllara göre giderek azaldığı gözlemlenmiştir. Eleştirel okuryazarlık becerisi hayat boyu kazanılması ve sürekli geliştirilmesi gereken bir beceridir. Bu açıdan topluma yön veren ve yarının geleceğini tayin edecek öğretmenlerin sürekli olarak eleştirel okuryazarlık becerilerini geliştirici faaliyetlere dahil olmalıdırlar.
Investigation of Secondary School Students' Perceptions on Internet Use Within the Scope of Digital Citizenship
(2019) Tan, Beyhan; Merey, Zihni
Bu araştırmanın amacı, devlet okulu ve özel okul öğrencilerinin dijital vatandaşlık kavramına yönelik görüşlerini karşılaştırmak, benzerlik ve farklılıklarını ortaya koymaktır. Bu çalışma, nitel yöntemle yapılan bir durum (vaka) çalışmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu, Van İli İpekyolu İlçesi' nde eğitim veren Özel Çınar Ortaokulu 8. Sınıf Öğrencilerinden 20 öğrenci ile Van İli Edremit İlçesi' nde Eğitim veren Mehmet Akif İnan Ortaokulu' nun 8.Sınıf Öğrencilerinden 20 öğrenci olmak üzere 40 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri, nitel veri toplama araçlarından görüşme tekniği kullanılarak yarı yapılandırılmış görüşme formu yardımıyla elde edilmiştir. İçerik analizi yöntemi ile araştırma verileri çözümlenmiştir. Devlet okulu ve özel okul öğrencileri arasında belirgin bir farklılık gözlenmemiş, dijital vatandaşlık boyutlarına yönelik öğrenci görüşleri birbirine benzerlik göstermektedir. Elde edilen verilere göre öğrencilerin tümünün interneti kullandığı, daha çok cep telefonlarıyla erişim sağladıkları, interneti en çok eğlence amaçlı kullandıkları görülmektedir. Öğrencilerin genelinin internetten alışveriş yaptıkları gözlenmiş, daha çok bilindik sitelere girdikleri görülmektedir. İnternette sahip olunan haklar konusunda öğrencilerin tamamının hak ve sorumluluklara uygun davrandıkları gözlenmektedir. Öğrenciler internet aracılığıyla daha çok akrabalarıyla ve arkadaşlarıyla görüştükleri görülmektedir. Bazı öğrencilerin oyunlar vasıtasıyla tanımadıkları kişilerle de görüştüklerini söyledikleri görülmektedir. Öğrenciler özel bilgilerini kimseyle paylaşmadıklarını belirtmektedirler. Öğrencilerin çoğunun bilişim suçlarından haberdar oldukları gözlenmektedir. İnternetin aşırı kullanımının beraberinde getirdiği sorunlardan haberdar olan öğrenciler, bu durumları; aşırı kilo alma-obezite, bağımlılık, göz rahatsızlıkları, şiddet, çevreye zarar verme, zorbalık, kas-iskelet rahatsızlıkları, baş ağrısı ruhsal bozukluklar, sinir bozuklukları, yorgunluk, tembellik, sosyalleşememe, dikkat dağınıklığı ve odaklanamama, radyasyona maruz kalmak olarak ifade etmektedirler. Anahtar Sözcükler: Dijital vatandaşlık, dijital vatandaşlığın alt boyutları, sosyal medya, internet
The Investigation of Social Studies Teachers' Level of Job Burn-Out and Their Self-Efficacy Belief
(2020) Aydın, Talat; Sak, İkbal Tuba Şahin; Merey, Zihni
Bu araştırmanın amacı sosyal bilgiler öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin ve öğretmen özyeterlik inançlarının incelenmesidir. Bu araştırmanın deseni nicel araştırma yöntemlerinden tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmada seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmış olup, araştırmanın örneklemini Van ili merkez ilçelerindeki Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı ortaokullarda görev yapan 154 sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak 'kişisel bilgi formu', 'Tükenmişlik Envanteri Eğitimci Formu' ve 'Öğretmen Özyeterlik İnancı Ölçeği' kullanılmıştır. Araştırmanın verileri SPSS 22 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Veri analizinde bağımsız örneklemler için t testi, Tek Faktörlü ANOVA ve Pearson korelasyon analizi gibi parametrik testler kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; sosyal bilgiler öğretmenlerinin mesleki tükenmişliğin duygusal tükenme boyutundaki tükenmişliklerinin orta düzeyde olduğu, duyarsızlaşma boyutundaki tükenmişliklerinin düşük düzeyde olduğu ve kişisel başarı alt boyutundaki tükenmişliklerinin ise yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri cinsiyetlerine, yaşlarına, medeni durumlarına ve görev yaptıkları okuldaki teknolojik materyallerin yeterlilik durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Ancak, Sosyal bilgiler öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri kıdemlerine, görev yaptıkları okuldaki çalışma durumlarına (Kadrolu-Ücretli), velilerin çocuklarıyla ilgilenme durumlarına ve son bir yılda meslekleriyle ilgili herhangi bir eğitime/etkinliğe katılma durumlarına göre mesleki tükenmişliğin bazı alt boyutlarında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretmen özyeterlik inanç düzeylerinin akademik özyeterlik, mesleki özyeterlik, sosyal özyeterlik boyutlarında ve özyeterlik inanç ölçeğinin genel toplamında yüksek olduğu, entelektüel boyutta ise orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretmen özyeterlik inançları cinsiyetlerine, yaşlarına, kıdemlerine, medeni durumlarına, çalışma durumlarına (Kadrolu-Ücretli) ve velilerin çocuklarıyla ilgilenme durumlarına göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir ancak okuldaki teknolojik materyallerin yeterlilik durumuna göre entelektüel özyeterlik boyutunda anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretmen özyeterlik inançları öğretmenlerin meslekleriyle ilgili herhangi bir eğitime/etkinliğe katılma durumlarına göre bütün alt boyutlarda ve ölçeğin genel toplamında anlamlı bir farklılık göstermiştir. Mesleki tükenmişliğin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma boyutları ile öğretmen özyeterlik inançlarının akademik özyeterlik, mesleki özyeterlik, sosyal özyeterlik, entelektüel özyeterlik boyutları ve toplam özyeterlikleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Mesleki tükenmişliğin kişisel başarı boyutu ile öğretmen özyeterlik inançlarının akademik özyeterlik, mesleki özyeterlik, sosyal özyeterlik, entelektüel özyeterlik boyutları ve toplam özyeterlikleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
The Investigation the Relationship Between Social Studies Teachers'attitudes Towards Children's Rights and Intercultural Sensitivity
(2023) Bayhan, Neclan; Merey, Zihni
Bu çalışma, 'Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Çocuk Haklarına İlişkin Tutumları İle Kültürlerarası Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi' amacıyla yapılmıştır. Çalışmada nicel araştırma metot içinden ilişkisel yöntemden yararlanılmıştır. Bu araştırmanın kapsamı, 2018-2019 eğitim öğretim döneminde Van merkez (Tuşba, Edremit ve İpekyolu) ilçelerinde görev yapan Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinden oluşmaktadır. Araştırmaya 47'si kadın 138'i erkek cinsiyetini belirtmeyen 12 kişi olmak üzere toplamda 186 katılımcı katılmıştır. Araştırmanın verilerinin toplanmasında 'Çocuk Hakları Tutum Ölçeği' ile 'Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeği' kullanılmıştır. Araştırmada ulaşılan verilerin analiz edilmesinde ve istatistiki verilere ulaşılması amacıyla SPSS v20.0 kullanılmıştır. Verilerin analizinde minimum, maksimum değerler, yüzde, frekans ve aritmetik gibi tanımlayıcı istatistikler ile ortalama dağılım göstermeyen örneklem gruplarında ise Mann-Whitney U, Kruskal Wallis H ve Spearman korelasyon test yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler öğretmenlerinin çocuk haklarına ilişkin tutumları ile kültürlerarası duyarlılık düzeyleri yüksek düzeyde olumlu bulunmuştur.
Millî Eğitim Şûraları’nda Vatandaşlık, Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimine İlişkin Alınan Kararların Değerlendirilmesi
(2018) Kaymakcı, Selahattin; Merey, Zihni
Millî Eğitim Şûraları, Türk Millî Eğitimi ile alakalı her türlü konunun yetkililer ile görüşüldüğü,tartışıldığı ve karara bağlandığı geniş çaplı toplantılardır. Birincisi 1939 yılında gerçekleştirilen MillîEğitim Şûraları günümüzde de eğitim sistemi ve sorunlarının tartışıldığı, her kesimden insana açık olupmevcut problemlere bilimsel öneriler üretmektedir. Bu yönüyle Millî Eğitim Şuraları, eğitimpolitikalarına yön verici bir yapı olarak varlığını devam ettirmektedir. Bu çalışmanın amacı Millî EğitimŞûraları’nda vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları eğitimiyle ilgili alınan kararları ele alıpdeğerlendirmektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme kullanılmıştır. Bubağlamda 1939’dan günümüze Millî Eğitim Şûraları Kararları’nı içeren dijital ve basılı kitaplarincelenmiştir. Sonuç olarak 1981 yılında düzenlenen X. ve 1993 yılında düzenlenen XIV. şûralardışında, 2014’e kadar olan tüm Millî Eğitim Şûralarında vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları eğitimikapsamında değerlendirilen konulara yer verilmiştir. Bununla birlikte vatandaşlık, demokrasi ve insanhakları eğitimine ilişkin şûralarda konuşulan konuların sonuç raporlarına yansıma durumunabakıldığında göze çarpan birtakım farklılıklar irdelenmiştir. Ayrıca kararlarda doğrudan veya dolaylıolarak vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları eğitimine yer verildiği anlaşılmaktadır. Doğrudankararların II., IV., IX., XII., XVII. ve XVIII. şûralarda alındığı görülürken, dolaylı kararların ise III., V.,VI., VII., XI., XIII., XV., XVI. şûralarda alındığı tespit edilmiştir.
Social Studies Teachers' Views on the Concept of Digital Ethics
(2021) Öteleş, Fatih; Merey, Zihni
Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmenlerinin dijital etik kavramına yönelik görüşlerinin saptanmasıdır. Araştırma, nitel yöntemle yapılan bir durum (vaka) çalışmasıdır. İlgili araştırmanın çalışma grubunu, Muş İli merkez ortaokullarında görev yapan 30 sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verileri, nitel veri toplama araçlarından görüşme tekniği kullanılarak yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. İçerik analizi yöntemi ile araştırma verileri çözümlenmiştir. Araştırmada kadın ve erkek öğretmen adaylarının görüşleri arasında büyük ölçüde benzerlikler saptanmıştır. Araştırma bulgularıyla öğretmenlerin dijital etik kavramını dijital araç ve gereçlerin amacına uygun kullanımı, sanal ortamlarda uyulması gereken kurallar, kişi hak ve özgürlüklerinin korunması ve telif hakkı bağlamında tanımladığı saptanmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen diğer bulgular ise öğretmenlerin büyük çoğunluğunun dijital araç ve gereçlerin amacı dışında kullanıldığı yönünde görüşe sahip olduğu, dijital etik ihlallerinin engellenmesine ilişkin bilişim suçlarının kapsamının genişletilmesinin, maddi müeyyidelerin, yasal ve uluslararası iş birliğinin artırılmasının etkili olabileceğini düşündüğünü ve okullarda dijital etiğe yönelik bir derse yer verilmesine olumlu yaklaştığını göstermektedir. Bunun yanı öğretmenlerin tamamının dijital etik ihlaliyle karşılaştığı ve bu ihlalleri önlemek amacıyla bilgilendirme, örnek olay incelemesi, pano çalışması, proje ödevi ve seminer gibi etkinlikler düzenlediği bulgusuna ulaşılmıştır. Araştırma bağlamında elde edilen son bulgu ise öğretmenlerin büyük çoğunluğunun yenilenen sosyal bilgiler öğretim programında dijital etik kavramının yer alma düzeyini yetersiz bulduğudur.
Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları
(2015) Merey, Zihni; Karatekin, Kadir; Keçe, Murat
Bu çalışmanın amacı sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesidir. Bu çalışma, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi'ndeki 403 öğrencinin katılımıyla 2011 yılı Bahar döneminde gerçekleştirilmiştir. Tarama modelinde yürütülen bu araştırmada veriler Semerci (1999) tarafından geliştirilmiş olan \"öğrencilerin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ölçeği\" ile toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarında cinsiyet, öğretmenlik mesleğini seçme ve sosyal bilgiler branşını seçme değişkenine göre anlamlı bir fark görüldüğü, öğrenim şekli, sınıf düzeyi, baba mesleği, anne - baba eğitim durumu, ailenin gelir durumu ve yerleşim türü değişkenine göre anlamlı bir farklılık görülmediği ortaya çıkmıştır.
Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin ve Öz-yeterlik İnançlarının İncelenmesi
(2022) Aydın, Talat; Merey, Zihni; Şahin-sak, İkbal Tuba
Bu araştırmanın amacı sosyal bilgiler öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin ve öğretmen öz-yeterlik inançlarının incelenmesidir. Nicel araştırma yöntemlerinden tarama modelinde desenlenen bu çalışmanın örneklemi Van ili merkez ilçelerindeki Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı ortaokullarda görev yapan 154 sosyal bilgiler öğretmeninden oluşmuş, veriler “kişisel bilgi formu”, “Tükenmişlik Envanteri Eğitimci Formu” ve “Öğretmen Öz-yeterlik İnancı Ölçeği” ile toplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, sosyal bilgiler öğretmenlerinin mesleki tükenmişliğin duygusal tükenme boyutundaki tükenmişliklerinin orta düzeyde olduğu, duyarsızlaşma boyutundaki tükenmişliklerinin düşük düzeyde olduğu, kişisel başarı alt boyutundaki tükenmişliklerinin ise yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte öğretmen öz-yeterlik inanç düzeylerinin akademik öz-yeterlik, mesleki öz-yeterlik, sosyal öz-yeterlik boyutlarında ve öz-yeterlik inanç ölçeğinin genel toplamında yüksek olduğu, entelektüel boyutta ise orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, mesleki tükenmişliğin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma boyutları ile öğretmen öz-yeterlik inançlarının akademik öz-yeterlik, mesleki öz-yeterlik, sosyal öz-yeterlik, entelektüel öz-yeterlik boyutları ve toplam öz-yeterlikleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Mesleki tükenmişliğin kişisel başarı boyutu ile öğretmen öz-yeterlik inançlarının akademik öz-yeterlik, mesleki öz-yeterlik, sosyal öz-yeterlik, entelektüel öz-yeterlik boyutları ve toplam öz-yeterlikleri arasında ise pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
A Study on Social Studies Teachers' Perceptions of Metaphors Concerning Digital Privacy
(2024) Şen, Hande Görmen; Merey, Zihni
Bu çalışmanın amacı sosyal bilgiler öğretmenlerinin dijital mahremiyet kavramına ilişkin metaforik algılarını belirlemektir. Nitel araştırma deseninde yapılandırılan bu çalışmaya 150 sosyal bilgiler dersi öğretmeni katılmış, verilerin toplanması için araştırmacının geliştirdiği anket formundan, verilerin çözümlenmesi için içerik analizinden yararlanılmıştır. Veri kaybının önlenmesi ve bulguların somutlaştırılması için nitel araştırma yazılımlarından biri olan MAXQDA 2022 kullanılmıştır. Katılımcıların ürettikleri metaforlarda dijital mahremiyetle ev, özel yaşam ve gizlilik arasında metaforik bağ kurdukları tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların dijital mahremiyete dönük algılarının öncelikle 'mekân ve yer' ana kategorisiyle ilişkili olduğu bulgulanmıştır. Katılımcıların dijital mahremiyete dönük ürettikleri metaforlara cinsiyet açısından bakıldığında kadınların dijital mahremiyeti özgür olma ve gizlilik ana kategorileriyle, erkek katılımcıların ise özel alanla ilişkilendirdikleri görülmüştür. Bu yönden kadın katılımcıların erkeklerle karşılaştırıldığında gizlilik konusunu daha fazla önemsedikleri söylenebilir. Üretilen metaforlar medeni durumlarına göre farklı bir eğilim sergilemiştir. Bekâr katılımcılar 'hazine, anı, mabet' gibi metaforlar üretirken, evli katılımcılar sorumluluk ve yükümlülük bildiren metaforlar üretmişlerdir. Ayrıca evli katılımcılar gizlilik ve güvenlik içeren metaforlar da aktarmışlardır. Katılımcı sosyal bilgiler öğretmenlerinin ürettikleri metaforların yaş düzeyleri fark etmeksizin mekân ve yer, nesne ve eşya, hayat ana kategorileriyle ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Özellikle gizlilik ana kategorisinin çeşitli yaş düzeylerinde daha çok önemsendiği gözlemlenmiştir. Katılımcılar tarafından üretilen metaforlara eğitim düzeyli açısından bakıldığında bir farklılaşmadan söz edilebilir. Lisans düzeyindeki katılımcılar bireysel yaşama dair metaforlar üretirken, lisansüstü düzeydeki katılımcıların ürettiği metaforlar en çok gizlilik kavramıyla ilişkili olmuştur.
The Reflection of Democracy and Human Right To High School History Books and History Curriculum Between the Years 1980-2000
(2005) Merey, Zihni; Tekin, Zeki
Araştırmada, ilk önce demokrasi ve insan haklarının tanımı, ilkeleri veamaçları tartışılmış ve bu tartışma ile bağlantılı olarak, bu iki kavramın ulusal veulusal düzeyde tarihsel gelişimi incelenmiştir. Daha sonra 1980-2000 yılları,dünyada ve Türkiye'de insan hakları ve demokrasiye dönük nelerin yapıldığı elealınmıştır. Değişik dönemlerde insan hakları ve ile ilgili sözleşmelere de gözatılmıştır. Türkiye'deki çalışmalar ise Anayasal düzenlemeler ve ders müfredatprogramlarına yansıtılması şeklinde ele alınmıştır. İnsan hakları ve demokrasikonularının yalnız, böyle bir başlık altında verilemeyeceği hareketle, ortaöğretimdetarih müfredat programına ve tarih ders kitaplarına ne şekilde yer aldığı tartışılmıştır.Bu arada 1980- 2000 yılları arası milli eğitim sistemi çerçevesinde liselerdeders kitabı olarak okutulan tarih ders kitaplarına, demokrasi ve insan haklarınınyansıtılıp yansıtılmadığı sorgulanmıştır. Bu amaçla tarih ders kitapları, talim terbiyekurulunca okullarda okutulması uygun gördüklerinden alınıp, kavramsal ve anlamsaliki temel kriter bağlamında değerlendirmesi yapılmıştır. Böylece demokrasi ve insanhakları söylemleriyle uyuşmayan ifadeler incelenmiştirAraştırmanın amacı, Türk Eğitim Sisteminin ortaöğretim kademesinde, insanhakları ve demokrasi konularının tarih müfredat programlarına yansıtılması açısındanmevcut durumun ve bu eğitimin etkili hale getirecek ilkelerin incelenmesidir. Buamaca ulaşmak için İnsan Hakları Nedir? İnsan haklarının amaçları nelerdir? İnsanhakları eğitimin yasal metinleri nelerdir? Türkiye demokrasi ve insan hakları eğitimikonusunda neler yapmaktadır? Demokrasi ve insan hakları konuları nelerdir? 1980öncesi ve sonrası tarih müfredat programlarında meydana gelen değişmeler nelerdir?İnsan hakları ve demokrasi konularının lise tarih ders kitaplarına yansıtılmış mıdır?128İnsan hakları ve demokrasi konularının kavramsal ve söylemsel olarak müfredatanasıl yansımıştır? Sorularına cevap aranmıştır.Araştırma ?tarama? modelindedir. Bu yüzden önce konunun eğitsel ve yasalboyutlarını ele alan bir literatür taraması yapılmış, sonrada içerik analizi yöntemiyle1980- 2000 yılları arası liselerde okutulan tarih ders kitaplarına, insan hakları vedemokrasi konularının yansıtılıp yansıtılmadığı sorgulanmıştır.Araştırmanın en önemli bulguları arasında 1980- 2000 yılları arası demokrasive insan hakları ile ilgili bir çok belgeyi (sözleşme) imzalamasına rağmen, insanhakları ve demokrasi konularının müfredat programlarına yansıtılmamıştır. Tarihders kitaplarında geçen demokrasi ve insan hakları ile ilgili ifadelere ve konularabeklenin altında yer verilmiş olmasıdır.8.2. SONUÇDemokrasi ve insan haklarının 1980-2000 yılları arası lise tarih kitaplarına vemüfredat programlarına yansıması? ilgili yapılan çalışmalar ile ilgili literatür ve derskitapları taraması sonucu elde edilen bulgularla birlikte değerlendirildiğinde şusonuçlara ulaşılabilir:1- İnsan hakları ve demokrasi eğitiminin hukuksal temelleri olan uluslararasıkararların; Avrupa Konseyi İnsan Hakları Öğretimi Kararı, Avrupa KonseyiOkullarda İnsan Hakları Öğretim ve Öğrenimi Tavsiye Kararı, UNESCOUluslararası Anlayış, İşbirliği ve Barış İçin Eğitim ve İnsan Haklarına ve TemelÖzgürlüklere İlişkin Eğitim Tavsiye Kararı ve BM İnsan Hakları On Yılı GenelKurul Kararı olduğu tespit edilip ve incelenmiştir.Bu uluslararası belgelerde insan hakları ve demokrasi konularının önemivurgulanmış ve bu konularını değişik boyutları ayrıntılarıyla düzenlenmiştir.2- Türk Eğitim sisteminde insan hakları ve demokrasi eğitiminin yasaldayanakları hazırlayarak; Türk Milli Eğitim Temel Kanunda, Türk Milli EğitimSistemi'ni düzenleyen Genel Esasların birinci ve ikinci bölümünde ?Türk MilliEğitimin Genel Amaçları? ve ?Türk Milli Eğitiminin Temel İlkeleri? başlığı altındainsan hakları ve demokrasi eğitimi ile ilgili yasal dayanaklar çok açık bir biçimdeifade edilmiştir. Başka bir ifadeyle, 1924 ve 1961 Anayasaları'nın ilgili maddeleri ile