Browsing by Author "Mirtagioğlu, Hamit"

Now showing 1 - 7 of 7

Bitlis İli Ceviz Yetiştiriciliği Yapılan Tarım Alanlarında Görülen Ceviz Antraknozu (Ophiognomonia Leptostyla) Hastalığının Morfolojik ve Moleküler Karakterizasyonu
(2020) Çelik, Ali; Durak, Emre Demirer; Demır, Semra; Mirtagioğlu, Hamit; Koç, İbrahim; Demir, İbrahim; Bayman, Serkan
Bitlis, ceviz üretiminde ülkemizde öne çıkan illerimiz arasında yer almaktadır. Ceviz insan beslenmesi açısından oldukça yüksek besin değerlerine sahiptir. Ceviz antraknozu (Ophiognomonia leptostyla) hastalığı dünyada olduğu gibi ülkemizde de cevizin en önemli fungal hastalıkları arasında yer almaktadır. Bu çalışmada Bitlis il genelinde (Adilcevaz, Ahlat, Güroymak, Hizan, Merkez, Mutki ve Tatvan) sürveyler yapılmış ve gözle görülür simptomların çıkış zamanının Haziran sonu (Temmuz başı) olduğu gözlenmiştir. Bahsi geçen ceviz üretimi yapılan alanlardan hastalık etmeninin kültür ortamına izolasyonu yapılmış olup, besi ortamında meydana getirdiği kolonial özelliklere göre hastalık etmeni morfolojik olarak doğrulanmıştır. Ayrıca gelişen kolonilerden DNA izolasyonu yapılarak etmene ait ITS (Internal Transcribed Spacer) bölgeleri PCR ile çoğaltılmıştır. PCR sonucu elde edilen yaklaşık 560 bp uzunluğundaki amplikonlar dizilenmiştir. Etmenin ITS bölgesine ait diziler diğer dünya izolatları dikkate alınarak “Blastn” analizine tabi tutulmuş ve Genbank veri tabanına erişim numaraları (MK685678 ve MK685679) altında kaydedilmiştir. Çalışma ülkemizde hastalık etmeninin moleküler düzeyde incelendiği ilk araştırma özelliğindedir.
Farklı Örnek Büyüklükleri için Dfreml ve R Regresyon Yöntemleri Kullanılarak Elde Edilen Parametre Tahminlerinin Karşılaştırılması
(2004) Kesici, Tahsin; Arslan, Serhat; Mirtagioğlu, Hamit
Bu çalışmada, katsayı matrisinin tersini kullanmayan yeni bir regresyon yaklaşımı olan R yöntemi ile türevden bağımsız en yüksek olabilirlik yöntemi (DFREML) kullanılarak elde edilen tahminler, tahmin edicilerin özellikleri bakımından karşılaştırmıştır. Çalışmada 1200 ana ile şansa bağlı olarak çiftleşen 100 babaya ait toplam 10.000 hayvan için verim özellikleri simülasyonla elde edilmiştir. Farklı örnek büyüklükleri belirlenerek örnekler çekilmiştir. Bu şekilde oluşturulan alt gruplar, tamamen şansa bağlı örnekleme yapılarak toplam gözlem sayısının %10'u, %30'u, %50'si, %70'i ve %95'inin seçimi esasına göre beş farklı örnekten oluşan 5 alt grup oluşturulmuştur. Alt gruplar arası tahminlenen hata unsurlarına ayrılarak Levene testi ile hatalar için heterojenlik testi yapılmıştır. Alt gruplar arası varyanslarm homojen olduğu kararına varılmıştır. Farklı örnek büyüklüklerinde her iki yöntemin de örnek sayısının %50 ve üstü olduğu durumlarda küçük varyanslı ve gerçek değere yakın tahminler verdiği; Ancak, h2 tahminlerin başlangıç değeri atamalarının gerçek değer olan 0.33'ten uzaklaşan değerlerde atanması durumunda R yönteminin DFREML'a göre daha az etkilendiği belirlenmiştir. Farklı örnek büyüklüklerinde ve farklı h2 başlangıç değerleri için R yönteminin başlangıç değerlerinin bilinmediği durumlarda seçenek oluşturabileceği sonucuna varılmıştır.
Investigating of Multidimensonal Scaling Analysis and an Application
(2011) Ağgün, Fikri; Mirtagioğlu, Hamit
Bu çalışma çok boyutlu ölçekleme analizi ile ilgili olarak hazırlanmış olup, analizin tanıtımı yapılarak kullanım alanları ve kullanım şekli hakkında bilgiler verilmiştir. Tez çalışması 5 ana bölümden oluşmuş olup, ilk bölümde analizin genel bir tanımı yapılmıştır. Literatür bildirişleri kısmında konu ile ilgili daha önce yapılmış çalışmalara değinilerek, araştırmacıların bu konu üzerine yapmış olduğu araştırma ve tanımlara yer verilmiştir. Üçüncü bölümde tez çalışmasında kullanılacak materyal hakkında birtakım bilgiler verilerek, çok boyutlu ölçekleme analizinin türleri, yapısı, uygulama şekli ve metotları anlatılmıştır. Ayrıca analizin uygulanmasına ilişkin kullanılabilecek uzaklık ölçüleri ve ölçekler hakkında bilgiler verilmiştir. Dördüncü bölüm olan uygulama bölümünde Van iline ait 12 ilçe arasında telekomünikasyon hizmetleri, eğitim ve nüfus ile ilgili bir takım değişkenler kullanılarak; Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi ile söz konusu ilçelerin, birbirine benzerlikleri veya farklılıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonuç bölümünde ise uygulama ile elde edilen bulgular değerlendirilerek, ortaya çıkan farklılık veya benzerliklerin sebepleri konusunda tespitler yapılmaya çalışıldı.
Kategorik Temel Bileşenler Analizi ve Depresyon Veri Seti ile Uygulama
(2022) Demir, Yıldırım; Demir, Canan; Mirtagioğlu, Hamit; Keskin, Sıddık
Amaç: Kategorik Temel Bileşenler Analizi (KTBA), boyut indirgeme ve görselleştirmenin yanında bağımlı değişken üzerinde etkili olan bağımsız değişkenler arasındaki korelasyonları ortaya çıkarmak için kullanılan çok değişkenli bir istatistik analiz yöntemidir. Yapılan literatür incelenmesinde, konu ile ilgili Türkçe literatürün yok denecek kadar az olması nedeniyle bu çalışmada; depresyon veri seti ile yöntemin açıklanması ve bu tür veri setlerinde kullanılabilirliğinin bir uygulama ile gösterilmesi amaçlanmıştır\rYöntem: Yöntemde çoklu nominal ve çoklu nominal olmayan değişkenlerde her boyut için bileşen yükleri belirlendikten sonra, özdeğerler ve toplam açıklanan varyans hesaplanır. Çalışmada 664 öğrenciden anket yolu ile elde edilen veriler kullanılmıştır.\rBulgular: Depresyonla ilişkili olabileceği düşünülen değişkenlerin; boyut indirgeme ile iki boyuta indirgenmesi sonucunda; birinci boyuta ait varyans açıklama oranı %18,08 ve ikinci boyuta ait varyans açıklama oranı ise %16,58 olarak bulunmuştur.\rSonuç: Kategorik Temel Bileşenler Analizinde kategorik değişkenler çeşitli dönüşümlerle sayısallaştırılmakta ve kayıp fonksiyonu ile çok değişkenli analiz yöntemlerinin uygulanmasına imkân sağlanmaktadır. Böylece minimum kayıpla gerçek uzaydaki ilişkiler daha düşük boyutlu bir uzayda gösterilebilmektedir. Bu çalışmada değişkenler arasındaki doğrusal ve doğrusal olmayan ilişkiler modellenebilmiştir. Buna göre depresyon ile cinsiyet, yaş, gelir ve bölüm değişkenleri arasında bir ilişki olduğu bulunmuştur.
Multicollinearity Problem and Alternative Approaches for Its Sollution
(2011) Karakuş, Seçil; Mirtagioğlu, Hamit
Çoklubağlantı (Multicollinearity), çoklu doğrusal regresyon analizinde karşılaşılan önemli sorunlardan biridir. Çoklubağlantı sorunu olması durumunda, standart çoklu regresyon analizi (en küçük kareler metodu) yerine; faktör skorlarının kullanımı, ridge ve temel bileşenler regresyonu gibi alternatif istatistik analiz yöntemleri kullanılabilir. Bu çalışmada standart regresyon analizi ile birlikte adı geçen üç yöntem incelenmiş ve iki veri seti ile uygulama yapılmıştır. Yöntemlerin performanslarının belirlenmesinde; Varyans Şişme Faktörü (VIF), hata kareler ortalamasının karekökü ve belirleme katsayısı kriterleri kullanılmıştır.Sonuçta, standart regresyon analizi uygulanabilecek veri setine; ridge regresyon analizinin de uygulanabileceği, ancak çoklu bağlantı probleminin olması durumunda ridge regresyon analizi yönteminin standart regresyon analizine yerine kullanılabileceği vurgulanmıştır. Bununla birlikte çalışmada, çoklu bağlantı problemini gidermede faktör skorları ve temel bileşen regresyon analizi yöntemlerinin standart regresyon analizi yöntemine alternatif olarak kullanabileceğine de dikkat çekilmiştir.Anahtar kelimeler: Faktör skoru, Koşul indeksi, Ridge regresyon, Temel bileşenler regresyonu, Varyans şişme faktörü,
Shewhart Cusum Ve Ewma Kontrol Grafiklerinin Makine Sanayine Uygulanması
(2016) Mirtagioğlu, Hamit; Demir, Yıldırım
Bu çalışmada, süreç içerisinde hedeflenen ortalamada meydana gelebilecek büyük veya küçük çaplı kaymaların tespiti amacıyla Shewhart (Değişken nicelikler için kontrol grafikleri), CUSUM (Birikimli toplam kontrol grafikleri), EWMA (Üstel ağırlıklı hareketli ortalama kontrol grafikleri) kontrol grafikleri ve Gebze-Organize sanayi bölgesinden alınan kablolara ait veriler kullanılmıştır. Düzenlenen veri setine önce Shewhart, daha sonra CUSUM ve EWMA kontrol grafikleri uygulanarak süreç hakkında bilgi edinilmiş, geçici kontrol sınırları belirlenmiş, genel ortalamadan sapmalar tespit edilmiş ve üretim süreci için ileriye dönük tahminler yapılmıştır. Uygulama sonucunda ortalama kontrol grafiğinde 2 nokta, değişim aralığı ve standart sapma kontrol grafiklerinde ise 1 nokta, belirlenen kontrol sınırlarını aşarak \"kontrol dışı\" sinyali vermiştir. 3?'lık ayrılışlar dikkate alındığında, CUSUM kontrol grafiğinde 11 ve EWMA kontrol grafiğinde de 1 noktanın kontrol sınırlarını aşması ile sürecin kontrol dışı olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, zirai üretim süreci, gıda ve makine sanayi gibi birçok farklı alanda kalite kontrol grafikleri kullanılmakta ve çalışmalarda Shewhart, CUSUM veya EWMA grafiklerinden birinin kullanılması, süreç hakkında fikir verme açısından yanıltıcı olabileceğinden, bunlardan en az ikisine göre karar verilmesinin daha uygun olacağı önerilebilir.
The Application of Shewhart, Cusum and Ewma Control Graphics on Machine Industry
(2008) Demir, Yıldırım; Mirtagioğlu, Hamit
Yapılan çalışmada, ( shewhart ) değişken nicelikler için kontrol grafikleri, ( CUSUM ) birikimli toplam kontrol grafikleri ve ( EWMA ) üstel ağırlıklı hareketli ortalama kontrol grafikleri, süreç içersinde hedeflenen ortalamada meydana gelebilecek büyük veya küçük çaplı kaymaların tespiti amacıyla kullanılmıştır. Süreçte oluşabilecek bu kaymaları tespit etmeden önce hedeflenen ortalama ve süreç boyunca kullanılacak olan kontrol sınırları hesaplanmıştır. Bu çalışmadaki kablolara ait veriler, Gebze-organize sanayi bölgesinden alınmıştır. Veri kümesi 229 m/dk'lık hızla çalışan bir makineden belirli zaman aralıklarıyla alınan kablo dış çap (mm) ölçümlerinden oluşmaktadır. Çalışmadaki mevcut veri kümesi, 625 dk. boyunca kablo dış çap ölçümlerine ait 125 adet ölçümü içermektedir. Buna göre veri setindeki ölçümler, 25 dk.'lık dilimler şeklinde düzenlenmiş ve 5 dk.'da bir alınan ölçüm değerleri kontrol tablolarına işlenmiştir. Düzenlenen veri setine önce Shewhart, daha sonra CUSUM ve EWMA kontrol grafikleri uygulanarak süreç hakkında bilgi edinilmiş, geçici kontrol sınırları belirlenmiş, genel ortalamadan sapmalar tespit edilmiş ve üretim süreci için ileriye dönük tahminler yapılmıştır.Çalışmada kullanılan kontrol grafikleri uygulaması sonucunda ortalama kontrol grafiğinde 2 nokta, değişim aralığı ve standart sapma kontrol grafiklerinde ise 1 nokta belirlenen kontrol sınırlarını aşarak ?kontrol dışı? sinyali vermiştir. 1?, 2? ve 3?'lık ayrılışlar dikkate alınarak, CUSUM kontrol grafikleri uygulanması sonucunda 11 ve EWMA kontrol grafikleri uygulaması sonucunda da 1 noktanın kontrol sınırlarını aşarak sürecin kontrol dışı olduğu görülmüştür.Anahtar kelimeler: CUSUM, EWMA, İstatistik kalite kontrolü, Kontrol grafikleri, Proses kontrolü, Shewhart.