Browsing by Author "Oskay, Nazan"

Now showing 1 - 8 of 8

Çağdaş Lif Sanatçıları Perspektifinden Diaspora Olgusu
(2021) Oskay, Nazan
İnsanlar tarih boyunca farklı sebeplerdendolayı bulundukları ana vatanlarını terk etmekzorunda kalmışlardır. Yüzyıllardan bu yanagerçekleşen göç hareketleriyle birlikteyaşanan süreçte ulusal kimlikten diasporikkimliklere kadar uzanan değişim, günümüzdehala tartışılan ve araştırılan önemlikonulardan biri olmuştur.Dünyanın farklı yerlerinde oluşturulandiaspora ile birey üzerinde ‘kimlik’, ‘kültür’,‘kabul görme’ gibi faktörlerin değişim vedönüşüme zemin hazırlaması sosyal bilimlerinbirçok alanının da araştırma konusu olmuştur.Ayrıca sanatın farklı disiplinlerinde desanatçıların diaspora temasını yapıtlarınataşıdıkları görülmektedir.Diaspora kavramından yola çıkarak buçalışmada, “Stories of Migration:Contemporary Artists Interpret Diaspora”isimli sergideki çağdaş lif sanatçılarının‘öteki’, ‘bellek’ ve ‘kimlik’ kavramlarınınetkisini, kültürün önemli bir parçası olantekstil teknik ve malzemesi aracılığıyla sanatanasıl yansıttıkları eserleri üzerindenokunmaya çalışılmıştır.İzleyiciye üzerinde düşünmesi gereken sorular soran altı misafir ve otuz sekiz jürionayından geçmiş sanatçıların eserleriarasından sekiz farklı yapıt ele alınmıştır.Araştırmanın örnekleri ele alınırken farklıkültürlerden birey ya da toplulukların yaşadığıdiasporik kimlik deneyimi göz önündebulundurulmuş ve bu örnekler üzerindenanaliz ve yorumlar yapılmıştır.Araştırmada serginin gerçekleştiği TheGeorge Washington Üniversitesi (ABD) veTekstil Müzesi’nden elde edilen veriler ilesanatçıların yapıtları çalışmanın görseldoküman kısmını oluştururken, alan yazındaise kitap, tez, makale, internet kaynakları gibiaraçlardan yararlanarak genel taramayapılmıştır.
Çevresel Sanat Bağlamında Christo- Jeanne Claude Çiftinin Disiplinlerarasıüç Boyutlu Tasarım Uygulamalarında Tekstil Kullanımı
(2015) Oskay, Nazan; Keser, Sezer Cihaner
20. yüzyılın sonlarına doğru sanat eğitiminde farklı disiplinlerinişbirliği önem kazanmaya başlamıştır. Bu çalışmada özellikle 1960sonrası sanatında birçok sanatçının teknik malzeme olarak kullandığıtekstilin yeryüzü sanatındaki üç boyutlu uygulamalarınıntemsilcilerinden kabul edilen Christo - Jeanne Claude çiftinindisiplinlerarası uygulamaları ele alınmıştır. 20. Yüzyıl arazi sanatınınöncüleri olan çiftin uygulamaları incelendiğinde; doğa-tekstil vemimari-heykel etkileşiminin farklı boyutları gözler önüne serilmektedir.Günümüzde pek çok ülkede, çevresel kalitenin arttırılması, genelestetik beğeninin yükseltilmesi ve insanların bulundukları mekânlardanhoşnutluk duyabilmeleri konularında çalışmalar yapılmaktadır.Çevresel düzenlemelerindeki sanat etkinliği de, mekân imajı ve çevreselkimliğin oluşumunun yanı sıra, çevre içindeki insan davranışlarınımotive etmesi ve görsel bütünlükte estetik bir beğeni yaratmasındandolayı, söz konusu kalite arayışlarında ciddi bir öneme sahiptir.Çevresel sanat uygulamaları yapan sanatçılar herkesin sanat izleyicisiolmasını hedeflemektedir. Bütün çevresel ve kamusal sanat örneklerigöstermektedir ki, izleyici istese de istemese de sanat tüketicisi olmakzorunda kalmaktadır.Çalışmanın evrenini Arazi Sanatında tekstil malzemesini kullananChristo-Jeanne Claude çiftinin uygulamaları oluşturmaktadır.Çalışmada çevresel tasarım uygulamaları bağlamında üç boyutlutasarımlarında teknik malzeme olarak tekstili kullanan çiftin küçük vebüyük boyutlu yüzlerce tasarım ve uygulamasından dünyaca tanınırlığıolan ve görsel anlamda en etkileyici olduğu düşünülen on uygulamakronolojik bir sıralama ile ele alınmıştır. Çift tarafından üç boyutlutasarım ve uygulamalarda tekstil ürünlerinin neden ve nasıl kullanıldığıkonusu ile birlikte uygulamaların plastik irdelemelerine gidilmiştir.
Gürcistan Ulusal Müzesi’ndeki Azerbaycan Yöresine Ait Kilim Dokumaları
(2017) Oskay, Nazan
Geleneksel el sanatlarının önemli bir kolu olan dokuma sanatı, tarihsel süreç içerisinde, insanoğlunun en eski uğraşlarından biridir. Kültürel bir değer olan dokuma, üretildikleri toplumların sosyoekonomik durumları ile bağlantılı gelişen ve nesiller boyunca sürekliliğini sürdüren sosyo-kültürel bir öğedir. İnsanoğlu var olduğu tarihten günümüze kadar, iç içe yaşamış olduğu bu sanatı, egemen olduğu ve gittiği yerlere beraberinde götürmüştür. Dokumalar, üretildikleri bölgenin iklim şartları, bitki örtüsü, kolay ve ekonomik olarak elde edilebilen hammaddelerin elde edilmesi gibi etkenlerle bölgeden bölgeye farklılık göstermektedir. Geleneksel yapıda, yöresel çeşitlilik gösteren dokumalar, insanların zengin manevi iç dünyalarını, karakter yapılarını, dünyaya bakışlarını, estetik anlayışlarını yansıtmaktadırlar. Her yörede, özgün ve bazen de Anadolu'nun ortak özellikleriyle karşımıza çıkan dokuma sanatı, pek çok açıdan büyük bir çeşitlilik göstermektedir. Bu durum Azerbaycan yöresinde yapılmış olan dokumalar içinde de kendine yer bulmaktadır. Tekstil el sanatları arasında estetik, algı renk, motif ve kompozisyon uyumu ile ayrıcalıklı bir yere sahip olan Azerbaycan dokuma örnekleri, günümüzde müzelerde olduğu gibi çeşitli kurum ve kuruluşlarda da yer almaktadır. \"Gürcistan Ulusal Müzesi'ndeki Azerbaycan Yöresine Ait Kilim Dokumaları\" adlı bu çalışmada, Gürcistan Ulusal Müzesi'nde yer alan 10 kilim örneği incelenmiştir. Örnekler, katalog düzeninde ele alınarak, cins, malzeme, renk, ebat, motif ve kompozisyon yönleriyle tanıtılmaya çalışılmıştır. İncelenen kilim dokumaları, Azerbaycan yöresi özelliklerini yansıtması açısından önemlidir
Örme Giysi Tasarımında Postmodern Sanata Yönelik Eğilimler
(2019) Oskay, Nazan
Sanat, doğası gereği sürekli değişmek zorundadır. Herhangi bir değişiklik,başlangıçta tepki karşılaşsa bile, kısa sürede bir alternatif oluşturmapotansiyeline sahip olarak kabul görmektedir. Sanatın sürekliliği değişimolgusuna bağlıdır. Sanatın değişim ve dönüşümleri eş zamanlı olmasa bile ayrızamanlarda kültürleri, bu bağlamda da insanın günlük yaşantılarını vebeğenilerini dönüştürmektedir. Tekstil, teknolojik üretim anlamında da sanayidevriminin ardından, meta değeri yüksek, işlevsel, endüstri tasarımı boyutundaalgılanır hale gelmiştir. İşlevsel oluşunun yanı sıra, kültürel kimliklerin, toplumsalstatülerin, cinsel yansımaların ve gündelik hayatın beğeni dilini oluşturmuştur.Bu süreçte tekstil tasarımcısı üst başlığı altında yer alan örme tasarımcısı, sanatçıkimliğini benimsemiştir. Örme tasarımı; postmodern yaşam tarzı içinde, artıkişlevsel ve ekonomik değer nesnesi olarak ürün vermekle sorumlu değildir; aynızamanda çağın estetik seçkilerinin arasında yer alabilecek tasarımlargerçekleştirmektedir. Bu araştırmada postmodern sürecin örme tasarımınınüzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırmanın materyalini, 1960’lardangünümüze tartışmalara neden olmuş, postmodernizm kavramı ve örme giysitasarımı üzerindeki etkileri oluşturmaktadır. Çalışma, veri toplama ve analizsürecinden oluşmaktadır. Çalışmada, konuya ilişkin kitap, tez, makale bildiri vb.yazılı kaynaklardan yararlanılmıştır.
Tekstil Tarihi Bağlamında Hint Geleneksel Giysisi Saree (Sari̇) Üzerine Kültürel Bir Analiz
(2020) Oskay, Nazan
Toplumların kültürel kimlik özelliklerinin yansımasında en geniş verileri barındıran üretim alanlarından biri tekstil olmuştur. Tekstil işlevsel amaçlı üretilirken, üreten toplumun kültürel özellikleri dokuma malzemesine, motiflerine, rengine ve kullanım formuna yansımıştır. Veriler geniş bir analizle anlamlandırıldığında, insanlığın tarih boyunca kendisini tekstil malzemesinde ifade ettiği kolayca fark edilmektedir.Araştırmanın veri analizinde, uzun tarihsel geçmişe dayanan tekstil üretim ve tasarımlarıyla, tarih boyunca çok sayıda toplumun ilgisini üzerinde toplayıp, onları etkileyen Hint Uygarlığı seçilmiştir. Zengin bir tekstil geleneğine sahip olan Hindistan, geleneksel giysisi saree (sari) üretim süreçleri ve ürün bağlamında kültürel kimlik kodlarının kaydedildiği veri alanı olarak kabul edilmiştir. Günümüzde de kültürel geçmişin izlerini taşıması bakımından orijinalliğini korumayı başarmış olan saree (sari) geleneği, pamuk ve ipek ipliklerin coğrafyaya özgü tekniklerle dokunmasında elde edilen olağan üstü estetik başarısını, özel anlamlar yüklenmiş renk ilişkileri ve desenler ile bütünleyerek kültürel değerini yapılandırmıştır. Hindistan tekstil tarihini ve dokuma örneklerini içeren literatür araştırması sonucu elde edilen verilerin, kültürel kimlik bağlamında yorumlanmasını kapsayan bu çalışmada tüm tarihsel dönemlere değinme olanağı bulunamadığı için günümüze ulaşan üretimi ve tasarımı sürdürülen örneklerin ele alınması amaçlanmıştır.
Tunceli Yöresine Ait Örme ve Tığ İşi Örnekleri
(2017) Oskay, Nazan; Güzel, Eylem
İlkçağlardan itibaren doğanın zorlu koşullarına karşı insanoğlunun korunma amaçlı giyim, barınma ve sonrasında süs maksatlı olarak ortaya çıkmış olan örme sanatı, günümüzde de varlığını devam ettirmektedir. Örme sanatının gelişiminde coğrafi ve ekonomik koşullar, toplumsal örf-adetler ile dokuyan kişilerin estetik zevkleri etkili olan etmenlerdir. Bu koşullar örme konusunda bölgesel farklılıklar yaratmış ve yörelerin kendine has örme kültürüne sahip olmalarını sağlamıştır. Anadolu, örme sanatı açısından zengin bir coğrafyadır. Her yörede, özgün ve bazen de Anadolu'nun ortak özellikleriyle karşımıza çıkan örme sanatı, pek çok açıdan büyük bir çeşitlilik göstermektedir. Dokuma konusunda zengin örneklere sahip kentlerden biri de Tunceli'dir. Anadolu'nun kültürel değerleri konusunda araştırmalar yapılmış olmasına rağmen, Tunceli örme örneklerinin özelliklerine pek değinilmediği dikkat çekmiştir. Oysaki Tunceli'nin bu konuda oldukça fazla örneğe sahip olduğu bilgimiz dâhilindedir. Bu bilgilere dayanarak Tunceli örgüleri hakkında bir araştırma yapılmasının gerekliliği görülmüştür. Konuyla ilgili gerekli bilgilere ulaşmak için Tunceli'ye gidilerek kentin genelinde alan taraması yapılmıştır. Bu araştırma çerçevesinde elde edilen örnekler değerlendirilerek belgelenmeye çalışılmıştır. Yörede geleneksel giyim ve kuşamın bir parçası olan çorap ve patikler, ev içi süslemelerinde kullanılan navmallar ve nazara karşı yapılmış küçük örme örnekleri, geçmişte ve günümüzde uygulaması devam eden kültürel değerlerdir.
Van Gölü Havzasında Geleneksel Ayakkabıcılık: Reşik ve Harik (Herik)
(2017) Güzel, Eylem; Oskay, Nazan
Geleneksel zanaatlar arasında önemli bir yeri olan ayakkabıcılığın geçmişi oldukça eski tarihlere dayanmaktadır. Önceleri ayakları koruma amacı taşıyan ayakkabı üretiminde giderek estetik kaygılar da ortaya çıkmaya başlamıştır. Günlük yaşamda kullanılan ürünlere yansımış birikim ve deneylerin, taşıdıkları tarihsel değerler ve kültürde süreklilik sağlayan özelliklerinden yola çıkarak, ayakkabının bir tür kültürel belge olma özelliği taşıdığını, böylece içinde oluştuğu toplumun ve ortamın maddi izlerini ve manevi dillerini yansıtmaktadır. Ayakkabılar coğrafi koşullar, iklim şartları ve sosyal statüye bağlı olarak çarık, bot, çizme, mest, sandalet, çedik, takunya, potin gibi farklı adlarla anılmışlardır. Çok eski bir tarihe sahip olan ayakkabıcılık, Anadolu kültüründe de köklü ve zengin bir geleneğe sahiptir ve geleneksel ayakkabılar edik, başmak, çarık, yemeni gibi adlarla tanınmaktadır. Kısmen de olsa günümüze taşınan bu ayakkabılar, Anadolu insanının pratik zekâsını ve estetik anlayışını bugüne aktaran el sanatları ürünleridir. Ancak, geleneksel el sanatları ve zanaatların pek çoğunda olduğu gibi ayakkabıcılık da modern ihtiyaç ve teknoloji karşısında yenik düşmüş ve kaybolmaya yüz tutmuştur. Bugün artık nadir olarak bazı bölgelerde ve turistik amaçlı olarak üretilmektedir. Geleneksel ayakkabıcılığın zengin örneklerinin görüldüğü yörelerden biri Van Gölü Havzası'dır. Havzada; Van ilinde yapılan örnekler reşik, Bitlis'te karşılaşılan örnekler ise harik (herık) olarak adlandırılmaktadır. Bu makalede, yeterli araştırmaya konu olmayan Van Gölü Havzası ayakkabı örnekleri, alan taraması metoduyla ortaya konulmaya çalışılmıştır
Yerel Giysilerin Kültürel Değerleri Üzerine Bir İnceleme: Tunceli Örneği
(2024) Oskay, Nazan
Giyim-kuşam, kökeninde insanoğlunun doğanın sert koşullarına karşı korunma amaçlı kullanılmış olsa da süreç içerisinde kültürel bir öğe ve kültürün bir taşıyıcısı olarak karşımıza çıkmaktadır. İnsanın doğal çevresi, yaşadığı coğrafî konum, ekonomik ve toplumsal yapısı giyimin şekillenmesinde katkıda bulunan önemli etmenlerdir. Kökeninde vücudu korumanın bir yolu olarak icat edilen, ancak zamanla kişiliği ifade etmenin bir aracı ve sosyal bir sembol haline gelen giyim-kuşam, ulusların geçirdiği evreleri, örf ve adetleri hakkında da veriler sunmaktadır. Bu çerçevede, Anadolu giyim-kuşam geleneği, malzeme, biçim ve bezeme unsurlarıyla halk kültürünün değerli kaynaklarından birini oluşturmaktadır. Zengin giyim-kuşam örneklerine sahip olan Anadolu’nun bu kültürel izlerine her bölgede ulaşmak mümkündür. Bu yörelerden biri olan Tunceli ili, kadın ve erkek kıyafetleri açısından geniş bir çeşitlilik sunmaktadır. Ancak teknolojinin gelişmesi ve küreselleşme ile gittikçe tek tipe dönüşme, kentin sahip olduğu giyim-kuşamla ilgili kültürel değerlerin kaybolmayla yüz yüze kalmasına neden olmuştur. Bu bağlamda, araştırma, Tunceli’nin geleneksel giyim-kuşamının özelliklerini, işlevlerini ve kültürel önemini kaydederek, bölgenin zengin kültürel mirasının gelecek nesillere aktarılmasını hedeflemektedir. Bu doğrultuda, kentte gerçekleştirilen alan araştırması sonucunda elde edilen örnekler belgelenmiş ve fotoğraflanarak sunulmuştur. Araştırma sürecinde yapılan gözlem, inceleme ve bulgular metne aktarılmıştır.