Browsing by Author "Pakiş, Ömer"

Now showing 1 - 2 of 2

Critical Edition and Analysis of Molla Khaleel Es-si'irdî Baseeratu'l-gulûb Fî Kalaami Allaami'l-ghoyoub (baqara-Israa)
(2018) Özcan, Abdullah; Pakiş, Ömer
Molla Halil es-Si'irdî, 1750-1843 yılları arasında yaşamış bir âlimdir. Osmanlı Devleti'nin şark bölgesindeki çeşitli medreselerde eğitimini tamamlamış, akabinde aynı bölgede uzun yıllar ders verip onlarca âlim yetiştirmiştir. Ayrıca İslâmî ilimler alanında kırk civarında eser telif etmiştir. Gerek yetiştirmiş olduğu âlimler gerekse de yazmış olduğu eseler, onun önemli bir ilmî şahsiyet olduğuna şahitlik etmektedir. Molla Halil'in eserleri arasında iki tefsir kitabı bulunmaktadır. Biri nisbeten kısa ve tam, diğeri ise daha tafsilatlı; fakat eksiktir. Basîretu'l-kulûb fî kelâmi Allâmi'l-ğuyûb adını taşıyan iki tefsir arasında diğer bazı farklılıklar varsa da en bariz farklılık, uzunluk ve kısalıktır. Tezimiz kapsamında Bakara - İsra kısmını tahkik ve tahlil edeceğimiz tam ve kısa olanıdır. Bu eserinde müellif, temel kaynak olarak Beydavî Tefsiri'ni kullanmıştır. Kendi ifadesiyle müellifin gayesi, Beydavî Tefsiri'ni özetleyip kolaylaştırmaktır. Bununla birlikte Molla Halil, Beydavî Tefsiri'ni sadece özetlemekle kalmamış, en meşhur haşiyelerinden Haşiyetu Şeyhzâde ala'l-Beydavî ile Haşiyetu Isamıddin ala'l-Beydavî'den de alıntılar yapmıştır. Müellifin yararlandığı diğer bir kaynak ise Celâleyn tefsiridir. Dolayısıyla Basîretu'l-kulûb, salt bir Beydavî Tefsiri telhisi olmyıp adı geçen bu dört eserden yapılan nakillerin farklı bir ifade ve düzenle bir araya getirilimesinden oluşturulmuş özgün bir tefsirdir. Bakara Sûresi ile başlayıp Fâtiha Sûresi ile biten eserin dili, sade ve özdür. Âyetler ve tefsir, aynı metin akışı içerisinde verilmiştir. Eserde yoğun lügavî-belağî tahliller yapılmıştır. Bununla birlikte, yeri geldikçe fıkhî ve kelâmî konulara da değinilmiştir. Ne var ki eserin uzamaması için tafsilat, ilgili kaynaklara havale edilmiştir. Dirâyet metodu ile yazılmış olan eserde başta Hadis olmak üzere çeşitli rivâyetler kullanılmıştır. Nadiren sıhhatine işaret edilse de rivâyetler Hadis Usulü'ne göre kritiğe tabi tutulmamıştır. Eserde yer yer İsrailiyât türü bilgilere de rastlanmaktadır. İşarî/tasavvufî yorumlar ise nadirdir.
Suratul Qalam and It's Interpretation Within the Context of İ'rabu and Me'ani
(2014) Doğan, Mehmet Zeki; Pakiş, Ömer
Yüce Allah insanlara doğru yolu bulmaları için rehber olarak gönderdiği Kur'ân, insanın dünya ve âhiret mutluluğuna erişmesini ana hedef etmiştir. Araştırma konumuz olan Kalem sûresi, Mekke'de inmiş ve diğer Mekki sûrelerde olduğu gibi İslâmın ana esaslarını ortaya koymaktadır. Burada söz konusu edilen esaslar nübüvvet ve risaletin, ölümden sonra diriliş ve âhiretin ispatıyla kıyamet gününde Müslümanlarla günahkârların akıbetidir. Sûre müşriklerin ithamlarını ve batıl iddialarını red ederek, Hz. Peygamberin büyük bir ahlâka sahip olduğunu belirterek başlamaktadır. Bunun arkasından sûre inanmayanların kötü ahlâkını, Hz. Peygambere iftiralarını açıklamakta, Allah'ın onlar için hazırlamış olduğu pek acıklı azâbı belirterek tehdit etmektedir. Arkasından Mekkelilere Yüce Allah'ın nimetlerini inkâr eden, fakir ve yoksulların haklarını vermek istemeyen bahçe sahiplerini örnek vermektedir. Sûre mü'minlerle günahkârları karşılaştırmış, verdikleri kötü hükümler dolayısıyla müşrikleri azarlamış, iddialarını çürütmüş, onlara karşı deliller ortaya koymuş, âhiretteki durumlarını ve hakir konumlarını da açıklanmaktadır. Daha sonra Kuranı yalanlayan müşrikleri de tehdit etmektedir. Sûre sona ererken Hz. Peygambere müşriklerin eziyetlerine karşı sabretmesini emretmekte, Kur'ân'ın bütün âlemler için bir öğüt ve bir ibret olduğunu belirtmektedir.