Browsing by Author "Sunal, Gürsel"
Now showing 1 - 1 of 1
- Results Per Page
- Sort Options
Research Project Van Gölü Havzasının Kinematik Özellikleri(2016) Sağlam, Azad; Sunal, Gürsel; Çakır, Ziyadin; Erturaç, Mehmet KorhanVan Gölü, 15.496 km2 yüz ölçüme sahip kapalı bir havza içerisinde 3573 km2 alan kaplamaktadır. Tektonik açıdan oldukça aktif olan havza içerisinde tarihsel ve aletsel dönemde farklı büyüklüklerde yıkıcı birçok deprem kaydedilmistir. Bu depremler arasında (i) 7 Nisan 1646 Hayatsdzar; (ii) 8 Mart 1715 Hosap ve (iii) 30 Mayıs 1880 Ahlat (Ambraseys ve Finkel, 1995) ile 1976 Çaldıran (Mw 7.3) ile 23 Ekim 2011 Van-Tabanlı Depremleri (Mw 7.2) önemli can ve mal kaybına yol açmıstır. Bu çalısmada, Van Gölü Havzası?nın Pliyosen-Kuvaterner tektonik gelisimini, havzanın çökel ve volkanitleri içerisinde bulunan faylanma verilerinin derlenmesi, kinematik analizi ve zamansal/mekânsal olarak sınıflandırılması amaçlanmıstır. Bu amaç için arazi çalısmaları ve fay kinematik analiz çalısmaları yapılmıstır. Özellikle saha çalısmaları sırasında, Van Gölü Havzasında yer alan aktif faylar boyunca arazi çalısmaları yapılmıstır. Bu çalısmalarda, aktif fayların deforme ettigi jeolojik birimlerden kinematik veriler (dogrultu, egim, sapma açısı vb.) elde edilmeye çalısılmıs ve etkiledigi yüzey morfolojisiyle beraber Holosen aktiviteleri ortaya konmustur. Özellikle Van Gölü Havzasının dogusunda yeralan Beyüzümü ve ilk defa bu çalısma ile tanımlana Çolpan fayının bölge için önemli risk üretecek aktif faylar oldugu belirlenmistir. Bu çalısma kapsamında elde edilen tarihler ile daha önceki çalısmalarda radyokarbon/OSL yöntemi ile tarihlendirilememis (Kuzucuoglu vd., 2011, Görür vd., 2016) eski taraçaların yasları üzerine yeni veriler elde edilmistir. Bu yaslarla birlikte faylanmıs Van Gölü taraçalarının yası üzerine temel bir sınıflandırma yapılması mümkün olmustur. Buna ek olarak, benzer yas veren ancak birbirinden 30 m kot farkı bulunan Beyüzümü ve Hastane lokaliteleri dikkat çekmektedir. Bu durumun önceki çalısmalarda da ifade edilen Beyüzümü fayı boyunca yerel tektonik yükselme ile iliskilendirmek mümkündür. Van Gölü Havzasında belirlenen 51 istasyonda fay topluluklarının kinematik analizine yönelik, 200 adet fay düzlemi üzerinde ölçümler yapılmıstır. Degisik yas ve litolojide yer alan jeolojik birimlerde elde edilen veriler sayesinde zamansal ve mekansal ayrım yapılarak, bölgede meydana gelen asal gerilmede ki degisim net olarak saptanabilinmistir. Elde edilen veriler sonucunda, Pliyosen dönemdeki sıkısma dogrultusu K70-40?B?dır. Buna karsın açılma dogrultusu K20-50?D dogrultusundadır. Aynı zamanda, Van Gölü havzasınında Pliyosen döneminde tektonik dönemin KB-GD dogrultulu sıkısma rejimi altında gelisen ters bilesenli sag yanal dogrultu atımlı faylanma (transpresyonel) oldugunu göstermektedir. Orta Pleyistosen dönemi içerisinde bölgede sadece sıkısmalı bir tektonik rejimin oldugu ve sıkısmanın dogrultusu ise K-G ile K40?B?dır. Geç Pleyistosen döneminde (267±8) yer alan kinematik veriler degerlendirildiginde sıkısma rejiminden çok açılma rejimin hâkim oldugu görülmektedir. Günümüzdeki tektonik rejimin BKB-DGD dogrultulu sıkısma ve KKD-GGB dogrultulu açılma rejimi altında gelisen (ters bilesenli dogrultu atımlı rejim) dogrultu atımlı faylanma rejimi oldugu görülmektedir. Van Gölü havzasında tektonik rejimin transpressiyonel karakterde baslayıp, lokal olarak transtansiyonel bir rejim görülsede baskın olarak transpressiyonel rejimin günümüzde etkin oldugu görülmektedir. Van Gölü havzasında gelisen faylanmaların bu tektonik rejimle uyumlu olarak ve bu sistem içerisinde gelistigi düsünülmektedir.