Browsing by Author "Tatar, Veli"

Now showing 1 - 2 of 2

İn the Context of the Parables of Prophets the Evuluati̇on of the Kitab Al Anbiya Chapter of As- Sahih Al Bukhari
(2019) Tatar, Veli; Özmen, Ramazan
Peygamber kıssaları hakkında tefsir, hadis ve tarih kaynaklarında birçok rivayet mevcuttur. Bu rivayetlerin bir kısmı sahih, bir kısmı zayıf bir kısmı da İsrailiyyât olup mevzû hadislerden oluşmaktadır. Bu çalışmada Sahîhu'l-Buhârî'nin Kitâbu'l-Enbiyâ bölümündeki peygamber kıssaları ile ilgili hadisler incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma, giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Girişte araştırmanın konusu, önemi, amacı ve yöntemi hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışmada geçmekte olan bazı kavramların tanımları yapılmıştır. Birinci bölümde peygamber kıssalarına genel bir bakış başlığı altında kıssa kelimesinin kökeni, Cahiliye, Hz. Peygamber (s.a.v.) ve Sahabe dönemlerinde peygamber kıssalarına ne şekilde yer verildiğine ve bu konuda yapılan rivayetlere değinilmiştir. Ayrıca bu tarzda yazılmış olan literatür hakkında da bilgi verilmiştir. Hemen ardından peygamber kıssalarının hadis ilmi ile olan bağlantısı ele alınmıştır. Ardından Kutub-i Sitte kaynaklarından Müslim'in el-Câmiu's-Sahîh'i ile et-Tirmizî, Ebû Dâvûd ve İbn Mâce Sünen'lerinde peygamber kıssaları ile ilgili hadislerin rivayet tarzına ayrı birer başlık altında yer verilmiştir. İkinci bölümde Peygamber kıssaları bağlamında Sahîhu'l-Buhârî ve Kitâbu'l-Enbiyâ bölümü, başlığı altında Kitâbu'l-Enbiyâ bölümünün muhtevası, bab başlıkları, kaynakları ve içerisinde geçmekte olan rivayetler ele alınmıştır. Kitâbu'l-Enbiyâ bölümünde geçen her bir peygamberle ilgili rivayetler, kendi adı altında açılmış olan başlık altında değerlendirilmiştir. Kitâbu'l-Enbiyâ bölümünün sonunda, İsrailoğulları ile ilgili rivayetlere de değinilmiştir. Bu çalışma sonuç ve bibliyografya ile sona ermektedir. Anahtar Kelimeler : Kıssa, Hadis, Peygamber, Kutub-i Sitte, İsrailoğulları
Peygamber Kıssalarının Aktarımında Sahîhu’l-buhârî’nin Özgünlüğü (Kitâbu’l-Enbiyâ Özelinde)
(2023) Tatar, Veli; Özmen, Ramazan
Temel hadis, tefsir ve tarih kaynaklarında Peygamber kıssaları ile ilgili çok sayıda rivâyet mevcuttur. Kur’an-ı Kerim’in yanı sıra peygamber kıssaları ile ilgili birtakım bilgiler Tevrat ve İncil’de de yer almaktadır. Peygamber kıssaları İslam gelmeden önce de Yahudi ve Hristiyanlarca bilinmekte idi. Hatta cahiliye dönemi Arapları da kıssalar hakkında kısmen bazı bilgilere sahip olmuşlardı. Peygamber kıssaları ile ilgili vahiy indiğinde ise müşrikler bundan son derece rahatsız olmuş ve bu kıssalar için “esâtîru’l-evvelîn” nitelemesinde bulunmuşlardı. Peygamber kıssaları ile ilgili Kur’an-ı Kerim’deki ayetler dışında gerek hadis kaynaklarındaki hadisler olsun gerekse de tarih kaynaklarında birçok rivayet bulunmaktadır. Bunlar arasında sahih olanlar olduğu gibi zayıf ve İsrailiyyât türünden rivâyetler de vardır. Kısasu’l-Enbiyâ eserlerini telif eden müelliflerin temel kaynaklarda yer alan hadislerden ne şekilde etkilendikleri ve bu rivâyetleri eserlerine alıp almadıkları hususu önem arz etmektedir. Dolayısıyla bu çalışmamızda en önemli hadis eserlerinden olan ve Kur’an’dan sonra en güvenilir kitap kabul edilen Sahîhu’l-Buhârî’nin “Kitâbu’l-Enbiyâ” bölümündeki peygamber kıssaları ile ilgili bazı hadisler incelenmeye çalışılmıştır. Özellikle Kısasu’l-Enbiyâ eserlerini telif eden müelliflerin Sahîhu’l-Buhârî’de geçtiği halde eserlerine almadıkları bazı rivâyetler ele alınmıştır. Aslında konu ile alakalı Sahîhu’l-Buhârî’de çok sayıda hadis mevcuttur. Ancak bu çalışmada özellikle tarih, tefsir ve Kısasu’l-Enbiyâ müelliflerinin değinmediği altı rivâyete yer verilmiştir. Mezkûr rivâyetlere değinirken konunun amacının dışına çıkmamak ve çalışmanın sınırlarını aşmamak için hadislerin herhangi bir tahkiki yapılmamıştır. Bu rivâyetlerin Kısasu’l-Enbiyâ literatüründe referans olmamalarının sebepleri üzerinde durulmuştur. Böylece Kısasu’l-Enbiyâ eserlerinde geçmeyip Sahîhu’l-Buhârî’nin Kitâbu’l-Enbiyâ bölümünde geçen bu rivâyetlere değinilerek Peygamber kıssaları için kaynaklık değeri tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca Kısasu’l-Enbiyâ ile ilgili müstakil bölümlere yer veren hadis alimlerinin az olması konusunda Sahîhu’l-Buhârî’nin özgünlüğü tespit edilmeye çalışılmıştır.