Browsing by Author "Vuran, Neşe Eray"

Now showing 1 - 2 of 2

Bitki Doku Kültürlerinde Sekonder Metabolit Miktarını Arttırmaya Yönelik Uygulamalar
(2021) Turker, Musa; Vuran, Neşe Eray
Doku kültürü teknikleri, 1900’lü yılların başında uygulanmaya başlanmış ve bu oldukça ümit verici bulunmuştur. Bitkidenalınan tek bir parçadan yeni bitkilerin çok kısa sürede, arzu edilen sayıda, dış şartlara bağımlı olmaksızın üretilebileceği fikribilim adamlarını heyecanlandırmıştır. Ancak yapılan çalışmalarda her bitki türü için sistemin optimizasyona gerek duyması,bazı genotiplerin doku kültüründe iyi cevap verirken bazılarının gelişimlerinin oldukça kısır kalması, yüksek yapılı bitkilerdeise başarının sağlanamaması bilim adamlarını doku kültürünü farklı amaçlarla kullanma yoluna sevk etmiştir. Bu yollardan birive belki de en önemlisi değerli fitokimyasalların doku kültüründe üretimidir. Doku kültüründe gelişen bitkiler çevresel şartlarlasınırlandırılmaz ve uygun bir kültür ortamı sağlanmasıyla istenilen bileşiklerin biyosentezi yapılabilir ve bu bileşiklerin miktarıarttırılabilir. Sekonder metabolitlerin doku kültürü ortamında üretilmesiyle arz talep dengesine dayanan, çevresel etkilerdenbağımsız üretim sağlanabilir. Sabit kararlılıkta, belli bir standardı olan maddeler üretilebilir. Doğa tahribatı en aza indirilip,daha az arazi kullanımının gerçekleşmesi sağlanabilir. Yeni sekonder metabolitlerin eldesi mümkün olabilir. Nesli tükenmetehlikesi altındaki türler korunabilir. Bileşenlerin biyosentez yollarının aydınlatılmasında, değiştirilmesinde, sekondermetabolitlerin üretimi ve çeşitli etkenlerle miktar arttırılmasında, iyi ürün veren türlerin seleksiyonunda bitki doku kültürleriumut vaat etmektedir.
Investigation of the Antitumor Effects of Malus Sylvestris L. (wild Apple) Extracts in Rats With Diethylnitrosamine Induced Hepatocellular Carcinoma
(2021) Vuran, Neşe Eray; Çelik, İsmail; Yener, Zabit
Bu çalışmada Dietilnitrozamin (DEN) ve Tiyoasetamid (TAA) ile oluşturulan deneysel Hepatosellüler Karsinom (HCC) modelinde Malus sylvestris L. (Yabani Elma) meyvesinin su ve etanol ekstrelerinin koruyucu ve iyileştirici etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada 84 adet Wistar albino erkek sıçanlardan her grupta 7 sıçan olmak üzere 12 grup oluşturulmuştur. Normal Kontrol grupları hariç tüm gruplara tek doz 200 mg/kg DEN intraperitoneal (ip.) olarak uygulanmış daha sonra ise 12 hafta boyunca, ayda 3 hafta olmak üzere, haftada iki kere 200 mg/kg TAA ip. uygulanmıştır. Ekstrelerin koruyucu etkilerinin araştırıldığı gruplarda DEN ve TAA kanserojenlerinin uygulanmasıyla birlikte ekstre uygulamasına da başlanmış ve bu çalışmalar 12 hafta boyunca sürdürülmüştür. Ekstrelerin iyileştirici etkilerinin araştırıldığı gruplarda DEN ve TAA kanserojenlerinin uygulanması 12 hafta boyunca sürdürülmüş, 12 hafta sonra bu kanserojenlerin uygulamaları durdurulup ekstre uygulamasına başlanmıştır. Ekstre uygulamaları da 12 hafta boyunca sürdürülmüştür. Sonuçta, koruyucu etki araştırma grupları 12 hafta sonunda sakrifiye edilirken, iyileştirici etki grupları 24 hafta sonra sakrifiye edilmiştir. Çalışma sonunda serum biyobelirteçlerinden Aspartat aminotransferaz (AST), Alanin aminotransferaz (ALT), Alkalen fosfataz (ALP) ve Laktat dehidrogenaz (LDH) enzim seviyeleri ile karaciğer, böbrek, akciğer ve testis dokularında katalaz (CAT), süperoksid dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GSH-Px), glutatyon S-transferaz (GST), glutatyon redüktaz (GR) aktiviteleri ve redükte glutatyon (GSH) seviyeleri ile lipid peroksidasyon (Malondialdehit) (MDA) düzeyleri ortaya konmuştur. Karaciğer doku süpernatantlarında 8-OHdG miktarı belirlenmiş, ayrıca karaciğerde p53, Bax, Bcl-2 ve AFP genlerinin ekspresyonları incelenmiştir. Karaciğer dokularında histolojik olarak meydana gelen mikroskobik ve makroskobik değişiklikler ortaya konmuştur. Elde edilen sonuçlara göre DEN ve TAA uygulanan Kanser Kontrol gruplarında karaciğer ağırlığında artma meydana gelmiştir. Malus sylvestris L. su ekstreleri karaciğer ağırlık artışını ve karaciğer vücut ağırlık oranını azaltmıştır. DEN ve TAA uygulaması Normal Kontrol grubuna göre AST, ALT, ALP ve LDH düzeylerinin artmasına, CAT, SOD, GSH-Px aktivitelerinin ve GSH konsantrasyonunun azalmasına, MDA konsantrasyonunun ve GST aktivitesinin artmasına sebep olmuştur. Ekstreler karaciğer MDA seviyesini düşürmüş, SOD, CAT, GSH-Px aktivitesini arttırarak antioksidan kapasiteyi desteklemiştir. Genel olarak Malus sylvestris L. su ekstrelerinin özellikle 100 mg/kg dozda antioksidan kapasiteyi arttırarak, oksidatif stresi baskıladığı belirlenmiştir. 8-OHdG analizinin sonuçları da DEN ve TAA uygulamasının 8-OHdG miktarını arttırdığını, ekstre uygulamasının bu oranı azalttığını göstermiştir. DEN ve TAA uygulamasının genel olarak p53 ve Bax ekspresyonlarında azalmaya Bcl-2 ve AFP ekspresyonlarında artışa neden olduğunu gösterilmiştir. Malus sylvestris L. su ekstrelerinin 100 mg/kg dozda p53 ekspresyonunu olumlu etkilediği gösterilmiştir. Tersine bu ekstre AFP ekspresyonunda artışa neden olmuş, diğer ekstre uygulamaları ise AFP ekspresyonunu düşürmüştür. Histolojik incelemeler sonucunda, mikroskobik olarak tümöral odakların oluştuğu saptanmıştır. DEN ve TAA uygulamasının karaciğerde karsinogenez sürecini başlatarak adenom ve displazik hepatositlerin oluşumuna, ayrıca dejenerasyon, fibrozis, safra kanalı proliferasyonu, yangısal hücre infiltrasyonları ve kolestazis gibi ciddi hasarlara neden olduğu belirlenmiştir. Anlamlı olmasa da koruyucu etkinin araştırıldığı gruplarda, meyvenin su ekstresini alan ratlarda bu lezyonların daha hafif olduğu dikkat çekmiştir. Koruyucu ve iyileştirici etki gruplarında etanol ekstresi alan ratlarda fibrozisin ve displazik odakların diğer gruplardan daha belirgin olduğu dikkati çekmiştir. Ekstrelerin etanol ekstrelerinde daha fazla olmak üzere bazı toksik etkiye sahip bileşikler içerebileceği sonucuna varılmıştır.