Vanlı Dîvân Şâiri Sa’dî Abdülbâkî ve Şiirleri

Abstract

18. yüzyıl divan şairlerinden olan Sa’dîAbdülbâkî Efendi, Van'da dünyaya gelmiştir.Vanlı meşhur şair Dürrî-i Yek-çeşm Efendi veFeyzî mahlası ile şiirler yazan Salih Efendi'ninbiraderidir. Şair bir aileden gelen Sa’dî Efendi,iyi bir eğitim görmüştür. Hayatının belirli birdöneminde, devletin ileri gelenleri ile iyiilişkiler kurmuştur. Başta Sultan III. Ahmedolmak üzere birçok vezir, sadrazam ve devletadamına methiyeler yazmış, onların düğün,doğum, terfi gibi olaylarına tarihler düşmüştür.Sa’dî Abdülbâkî, I. Mahmud'un emriyle İdris-iBitlisî'nin sekiz bin beyitlik Farsça Heşt Behiştadlı eserini Türkçeye tercüme etmiştir. Ayrıcaşairin Farsça ve Türkçe manzumeler kalemealdığı bilinmektedir. Şair hakkında bilgi verenkaynaklar ondan övgü ile bahsetmekte, naziksözlü ve çeşitli ilimlere vâkıf bir kişi olduğunubelirtmektedir. Şairin tezkirelerde yer alanbirkaç şiirinin dışında, bir divan veya divançesiolup olmadığı bilinmemekteydi. Şairin şiirlerikardeşi Dürrî-i Efendi'nin şiirlerinin de yeraldığı mecmuada dağınık ve çoğunlukladerkenarlarda bulunmaktadır. Bu çalışmada,bugüne kadar biyografisi ve şiirleri hakkındaetraflı bir çalışma yapılmamış olan Sa’dîEfendi'nin hayatı ve edebi kişiliği hakkında bilgiverilmiş ve şaire ait daha önce yayımlanmamışolan yirmi sekiz manzume çeviriyazıyaaktarılmıştır