Terceme-I Me'aricü (Text-Glossary)

Abstract

Tercüme-i Me'âricü'n-nübüvve adlı eser Celâl-zâde Mustafa Çelebi'nin XVI. Yüzyıl Osmanlı Türkçesi özellikleri ile yazmış olduğu siyer tercümesidir. Aslı Farsça olan eserin Osmanlıca çevirisi dönemin dil özellikleri içerisinde yazılmış olup aynı zamanda Eski Anadolu Türkçesi'nin bazı özelliklerini de bünyesine almıştır. Bu bakımdan çalışmada çeviriye ek olarak sözlük bilimsel inceleme yapılmıştır. Çevirideki dil özellikleri ve kelime kullanımındaki çeşitliliğe giriş bölümündeki değerlendirmelerde değinilmiştir. Kaynak eser, XVI. Yüzyıldan günümüze dek Arapça ve Farsça'nın Türk diline yapmış olduğu katkıları görmemiz açısından önem taşır. Çalışma, Tosyalı Celâl-zâde Mustafa Çelebi'nin (Koca Nişancı Paşa) Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil Yz B 242 numarada kayıtlı olan 'Tercüme-i Me'âricü'n-nübüvve' adlı Osmanlıca eserinin Türkiye Türkçesine çevrilmesidir. Altı ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde siyer ilmi hakkında detaylı bilgi verilmiştir. Daha sonraki bölümler yazar ve eserle ilgili olup diğer kısım metin çevirisine ayrılmıştır. Çalışma sözlük ve özel adlar dizini ile sonlandırılmıştır.

The work Tercüme-i Me'âricü'n-nübüvve is a prophetic biography translation which was written by Celâl-zâde Mustafa Çelebi in XVI. Century Ottoman Turkish features. Ottoman translation of the originally persian work, was written in the language of period features and at the same time it has taken some of the Old Anatolian Turkish features. In this regard, in our study was made in addition to translating a lexicograph study. It has mentionedin the introduction that language features in translation and variety in theuse of the words. The source work have importance in point of view distinguish the contribution of Arabic and Persian over the Turkish language. This study is a translation to the Turkey Turkish from Ottoman Turkish work 'Tercüme-i Me'âricü'n-nübüvve' be in Writting Collection of the National Library, registered in 06 Mil Yz B 242, written by Celâl-zâde Mustafa Çelebi (Koca Nişancı Paşa) from Tosya. Consists of six main parts. In the first part are given detailed information about the science of prophetic biography. The next sections is concerned with the writer and the work and the next section is reserved to translation of the text. The study is finished with the dictionary and custom names index.